Bitwa pod Nieuport: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Link do artykułu wyróżnionego nl:Slag bij Nieuwpoort; zmiany kosmetyczne
m HotCat: Szybkie dodanie kategorii "Wydarzenia 1600", WP:SK
Linia 1:
{{wojnaWojna infobox
|epoka = nowożytność
|nazwa = Bitwa pod Nieuport
|konflikt = [[Wojna osiemdziesięcioletnia]]||grafika
|grafika = Slag bij Nieuwpoort.jpg
|opis = Marycy van Nassau pod Nieuport, ''[[Pauwels van Hillegaert]]''
Linia 8:
|miejsce = [[Nieuwpoort|Nieuport]]
|wynik = niderlandzkie zwycięstwo
|przyczyna =
|terytorium = [[Belgia]]
|strona1 = [[Plik:Prinsenvlag.svg|50px]] [[Niderlandy (region historyczny)|niderlandzcy]] rebelianci
Linia 27:
Wkrótce, pomimo poniesionej klęski, Hiszpanie przystąpili do [[Oblężenie Ostendy|oblężenia Ostendy]], które trwało 4 lata i kosztowało życie 70 tys. ludzi po obu stronach. Ostatecznie Hiszpania odzyskali utraconą wcześniej twierdzę, a w roku [[1609]] obie strony podpisały rozejm na okres 12 lat.
 
== Wstęp ==
Stany Generalne w [[1600]] roku rozkazały Maurycemu Orańskiemu zebranie armii celem zniszczenia pirackiego gniazda w [[Dunkierka|Dunkierce]] (''Duinkerker Kapers''). Ponadto Holendrzy po opanowaniu Ostendy i wybrzeży [[Flandria|Flandrii]], postanowili odciąć Hiszpanów od morza.
 
Linia 40:
Po odniesionym zwycięstwie arcyksiążę zebrał swych oficerów na naradę wojenną. Większość pragnęła, by okopać się w poprzek drogi na Ostendę, co zmusiłoby Maurycego do ataku wzdłuż wąskiego frontu w miejscu, gdzie ciężka jazda holenderska miałaby gorsze warunki do walki od lekkiej jazdy hiszpańskiej. Pomysł spotkał się z ostrym sprzeciwem tej części, która liczyła na zdobycze wojenne i z tego powodu pragnęła jak najszybciej doprowadzić do walki. Ponadto Albrecht liczył na to, że dopadnie wojska Maurycego pod murami Nieuport i pokona go z pomocą miejscowego garnizonu. Ostatecznie przeważyło pragnienie łupów i armia arcyksięcia ruszyła w szyku bojowym wzdłuż wybrzeża. W środku dnia z powodu przypływu maszerujące wojska hiszpańskie musiały opuścić zwężającą się z biegiem czasu plażę, wspinając się na złożone z sypkiego piasku wydmy. Spowolniło to marsz armii arcyksięcia Albrechta, dajać Maurycemu Nassauskiemu czas na koncentrację sił i przygotowanie wojsk do bitwy. Korzystając z danego mu czasu Marycy przeprawił brodem na prawy brzeg rzeki Yser około 1 tys. jazdy i 4 tys. najlepszej piechoty.
 
== Bitwa ==
Pierwsza linia holenderskiej piechoty zajęła mocną obronną pozycję na szczycie wydm, z 6 działami osłaniającymi jej skrzydła. Maurycy umieścił tam swoje najlepsze regimenty liczące 6 kompanii muszkieterów, a dowództwo nad nimi objął doświadczony [[Francis Vere]]. Nie zamierzał wydzielać na czoło żadnego oddziału osłonowego, chcąc trzymać swe siły w całości do nadejścia Hiszpanów. W tyle, w centrum stanęła większość piechoty niderlandzkiej, a na przód lewego skrzydła wysunięta została jazda.
 
Linia 61:
Zwycięska armia niderlandzka także poniosła duże straty, które łącznie z klęską pod Leffinge wyniosły około 2 tys. żołnierzy. Także i w tym przypadku najpoważniejsze straty dotknęły najlepszych regimentów, złożonych z angielskich i szkockich weteranów.
 
== Po bitwie ==
Chociaż Maurycy pokonał armię hiszpańską, co nie zdarzało się zbyt często w końcu [[XVI wiek]]u, bitwa nie przyniosła niderlandzkim powstańcom żadnych konkretnych korzyści. Maurycy, pomimo zwycięstwa, ze względu na zbyt wydłużone linie komunikacyjne musiał się wkrótce wycofać, tym bardziej, że Flamandowie wbrew oczekiwaniom nie przyłączyli się do powstania i pozostali lojalni wobec hiszpańskiej monarchii. Ponadto potężny port w Dunkierce, który był głównym celem kampanii Maurycego, pozostał poz zasięgiem wojsk niderlandzkich i będąc w rękach Hiszpanów, pozostał bazą dla kaprów atakujących niderlandzkie statki handlowe przez najbliższe lata.
 
W przyszłości Holendrzy zdołali zemścić się na Hiszpanach bijąc ich na morzu i rugując z pozycji pierwszego mocarstwa morskiego w drugiej połowie [[XVII wiek]]u. Od strony taktycznej bitwa przebiegała paradoksalnie – przeprowadzone przez Maurycego reformy piechoty były niewątpliwie uzasadnione, jednak to nie zreformowana piechota zadecydowała o zwycięstwie, lecz szarżująca kawaleria niderlandzka.
 
== Szyk obu armii ==
=== Armia niderlandzka ===
; Pierwszy rzut
: regiment angielski – dowódca [[Horace Vere]]
: regiment angielski – dowódca [[Francis Vere]]
: regiment fryzyjski – dowódca Hertinga (regiment był podwójny, gdyż składał się z 19 kompanii, w tym z dwóch kompanii gwardii piechoty Maurycego Nassauskiego)
: 6 kornetów kirasjerów
: 3 kornety lekkiej jazdy
 
; Drugi rzut
: regiment francuskich hugenotów – dowódca Domerville
: batalion szwajcarski (4 kompanie)
: regiment waloński – dowódca Marquette (regiment składał się z dezerterów walońskich służących w armii hiszpańskiej)
: 6 kornetów kirasjerów
 
; Trzeci rzut
: regiment niemiecki Ernesta Nassauskiego – dowódca Huysmann
: regiment niderlandzki – dowódca Hurchtenburch
: regiment niderlandzki – dowódca Ghistelles (tylko 6 kompanii – reszta została w Ostendzie dla wzmocnienia tamtejszego garnizonu)
: 3 kornety kirasjerów
 
=== Armia hiszpańska ===
; Pierwszy rzut
: 1. tymczasowy tercio (hiszpańscy muszkieterzy)
: 2. tymczasowy tercio (walońscy muszkieterowie)
: 7 kornetów lekkiej jazdy
 
; Drugi rzut
: tercio hiszpański – dowódca Monroy
: tercio hiszpański – dowódca Villar
: tercio hiszpański – dowódca Sapena
: tercio włoski – dowódca Avila
: 1 kornet lekkich lansjerów
: 5 kornetów kirasjerów
 
; Trzeci rzut
: tercio waloński – dowódca La Barlotte
: tercio waloński – dowódca Bucquoy
: regiment angielski – dowódca Bostock (jednostka utworzona została z dezerterów pochodzących z garnizonu twierdzy [[Deventer]], wzmocniona przez angielskich katolików)
: 6 kornetów lekkiej jazdy
 
=== Początkowy układ sił ===
; Północne skrzydło:
* Armia niderlandzka : 14 dział, 650 angielskich muszkieterów
* Armia hiszpańska : 9 dział, 50 jazdy, 400 piechoty
; Centrum:
* Armia niderlandzka: 9350 piechoty
* Armia hiszpańska: 7300 piechoty
; Południowe skrzydło:
* Armia niderlandzka: 1200 jazdy
* Armia hiszpańska: 1000 jazdy
 
{{Przypisy}}
 
== Literatura ==
* ''Mała Encyklopedia Wojskowa'', Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, Wydanie I, Tom 2
* F.Vere, ''Commentaries of the Divers Pieces of Service''
* J.Commelin, ''Wilhelm en Maurits van Nassau''
 
{{Commonscat|Battle of Nieuwpoort|Bitwa pod Nieuport}}
{{Link FA|nl}}
 
[[Kategoria{{DEFAULTSORT:Bitwy w historii Belgii|Nieuport, Bitwa pod]]}}
[[Kategoria:Bitwy w historii Hiszpanii|Nieuport, Bitwa podBelgii]]
[[Kategoria:Bitwy w historii Holandii|Nieuport, Bitwa podHiszpanii]]
[[Kategoria:Bitwy w historii Holandii]]
[[Kategoria:Wydarzenia 1600|{{PAGENAME}}]]
 
{{Linklink FA|nl}}
 
[[de:Schlacht von Nieuwpoort]]