Fez (czapka): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
drobne merytoryczne
Linia 1:
[[Plik:Bedouin_man_with_Fez.jpg|thumb|150px|right|Marokańczyk noszący fez]]
 
'''Fez''' - (arab. tarbusz, lub szaszijja) nakrycie głowy o kształcie przypominającym ścięty stożek, wykonane z bordowego [[filc]]u i ozdobione czarnym frędzlem. Występują odmiany tego nakrycia głowy w innych kolorach i nieco zmodyfikowanych kształtach. Noszą je mężczyźni głównie w krajach muzułmańskich. Nazwa stosowana najczęściej w języku polskim pochodzi od marokańskiego miasta [[Fez]], w którym produkowano je co najmniej od [[XVIII wiek]]u.
 
Kojarzony jest jednak głównie z [[Turcja|Turcją]], gdzie został wprowadzony urzędowo przez sułtana [[Mahmud II|Mahmuda II]] ([[1808]]-[[1839]]), w związku z westernizacją ubioru. Wprowadzenie nakrycia głowy z daszkiem lub rondem byłoby w kraju muzułmańskim o tyle niepraktyczne, że przeszkadzałoby w wykonaniu [[prostracja|prostracji]] (as-sadżda) w czasie modlitwy. Fezy przyjęły się przede wszystkim w wojsku i administracji państwowej. Z początku noszono je niechętnie, z czasem stały się symbolem dostojeństwa. Świadczy o tym, np. zwrot w dialekcie syryjskim "alajja tarbusz" (= 'mam głowę nie od parady'). Nie od rzeczy jest tu przytoczenie faktu, iż na grobach w Turcji umieszczano nakrycia głowy, które symbolizowały przynależność zmarłego do klasy społecznej lub grupy zawodowej. W 1925 noszenie fezów zostało zakazane w Turcji przez prezydenta Kemala Paszę Atatürka, również w ramach westernizacji ubioru, i ku wielkiej rozpaczy miejscowej ludności. Do polszczyzny trafiło określenie fezu - ''turecka czapeczka''.