Okres Uruk: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie |
m drobne korekty i uzupelnienie |
||
Linia 1:
'''Okres''' lub '''Kultura Uruk''' to okres dziejów starożytnej [[Mezopotamia|Mezopotamii]] zawierający się w l. [[IV tysiąclecie p.n.e.|3750 - 3150 p.n.e.]] Nazwa okresu pochodzi od starożytnego miasta [[Uruk]], na terenie którego odkryto po raz pierwszy liczne znaleziska tej kultury. Jej zasięg terytorialny obejmował przede wszystkim tereny południowej Mezopotamii, a twórcami byli najprawdopodobniej [[Sumerowie]]. W porównaniu do poprzedniego okresu ([[Okres Ubajd|Ubajd]]) kulturę Uruk cechuje przede wszystkim bezprecedensowy rozwój techniki i urbanizacji południowej Mezopotamii. Do najważniejszych innowacji technicznych należały: wynalazek [[Radło|radła]], które zastąpiło [[Motyka|motykę]], szybkoobrotowego koła garncarskiego, zastosowanie koła do transportu w konstrukcji pierwszych wozów czterokołowych, a także rozpoczęcie wytopu miedzi. Jednakże najważniejszym wynalazkiem w tym okresie było pismo, które gwarantowało i było wręcz niezbędne do sprawnego funkcjonowania i dalszego rozwoju nowoczesnego [[Miasto-państwo|miasta-państwa]], a także całej cywilizacji.
Jednym z podstawowych wyróżnikow kultury Uruk, jak i zresztą większości [[Kultura archeologiczna|kultur archeologicznych]], jest ceramika, która w przypadku tego okresu również była jednym z wyznaczników jego odrębności. Przede wszystkim, pomimo ewidentnego nawiązania do poprzedniego okresu, ceramika Uruk charakteryzowała się zerwaniem z dekoracją malowaną. Naczynia były nieco smuklejsze i miały kształt dzwonowaty lub flaszowaty. Jako materiał stosowano glinę czerwoną i szarą, stąd też ceramika Uruk dzieli się na czerwoną i szarą. Ta pierwsza była znacznie lepszej jakości.
Okres Uruk, zaliczany do pierwszego okresu historycznego w dziejach Mezopotamii, był etapem przejściowym od czasów [[Prehistoria|prehistorycznych]] do [[Historia|historycznych]], ściśle nawiązując do tradycji poprzedniego okresu [[Kultura Ubajd|kultury Ubajd]], z którego się wyłonił, wnosząc nową jakość w rozwój społeczeństwa mezopotamskiego m.in. w postaci wspomnianych już licznych wynalazków technicznych, a przede wszystkim pisma. Jego pierwsze zabytki, w postaci tabliczek ze znakami piktograficznymi, datowane na ok. [[IV tysiąclecie p.n.e.|3300 - 3200 p.n.e.]], odkryto w Uruk w ruinach świątyni. Nie jest możliwe stwierdzenie, w jakim języku są spisane owe tabliczki, gdyż ich piktograficzny charakter
Znaczny wzrost urbanizacji południowej Mezopotamii wynikał przede wszystkim ze wzrostu demograficznego ludności tego regionu, a to zjawisko z kolei było efektem z jednej strony sprzyjających waunków bytowania (i co za tym idzie większego przyrostu naturalnego niż w okresach poprzednich) oraz znacznego napływu nowej ludności koczowniczej z północy i wschodu na tereny Mezopotamii. Ludność napływowa
W stosunku do poprzedniego okresu (Ubajd) zmieniła się architektura i zabudowa miasta - w jego centralnym miejscu stała świątynia, jako budowla już znacznie bardziej okazała, która stała się ośrodkiem administracyjnym miasta i okolic. Miała ona zazwyczaj wydłużony kształt litery 'T' z długą centralna nawą. Ściany dekorowano zwykle techniką tzw. mozaiki ćwiekowej w różne wzory geometryczne. Podstawowym budulcem obiektow mieszkalnych i swiątyń była glina, z której, zwłaszcza pod koniec okresu Uruk, wykonywano suszone cegły, formowane ręcznie w kształcie wydłużonych sztabek. Obok cegieł stosowano także importowany wapień.
| |||