Ankylozaury (rodzina): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie
m drobne techniczne
Linia 18:
| commons = Category:Ankylosauridae
}}
'''Ankylozaury''' (Ankylosauridae) – [[rodzina (biologia)|rodzina]] [[dinozaury|dinozaurów]] z podrzędu [[tyreofory|tyreoforów]]. Pojawiły się w środkowej [[jura|jurze]], a szczytowy okres rozwoju przeżywały w [[kreda (okres)|kredzie]], aż do końca [[mezozoik|ery mezozoicznej]]. Według definicji [[Paul Sereno|Sereno]] (1998) Ankylosauridae to [[klad]] obejmujący zwierzęta bliżej spokrewnione z [[ankylozaur]]em niż z [[panoplozaur]]em<ref name=Sereno>{{Cytuj pismo |nazwisko=Sereno |imię=Paul C. |rok=1998 |tytuł=A rationale for phylogenetic definitions, with application to the higher-level taxonomy of Dinosauria |czasopismo=Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen |numerwolumin=210 |wydanie=1 |strony=41–83 |język=en}}</ref>. [[Matthew Vickaryous]], [[Teresa Maryańska]] i [[David B. Weishampel]] w 2004 przedstawili identyczną definicję. Cechą charakterystyczną ankylozaurydów była obecność kostnej buławy na końcu ogona, służącej prawdopodobnie do obrony, oraz zbudowany z [[osteodermy|osteoderm]] pancerz<ref name=Dinos2>{{Cytuj książkę |nazwisko r=Vickaryous |imię r=Matthew K. |imię2 r=Teresa |nazwisko2 r=Maryańska |imię3 r=David B. |nazwisko3 r=Weishampel |autor r 3link=David B. Weishampel |rozdział=Ankylosauria |nazwisko=Weishampel |imię=David B. |nazwisko2=Dodson |imię2=Peter |nazwisko3=Osmólska (red.) |imię3=Halszka |tytuł=The Dinosauria |wydanie=drugie |wydawca=University of California Press |miejsce=Berkeley |rok=2004 |strony=363–392 |isbn=0-520-24209-2}}</ref>.
 
Niektórzy naukowcy dzielą Ankylosauridae na podrodziny [[ankylozaury (podrodzina)|Ankylosaurinae]] i [[Polacanthinae]], inni, jak np. [[Kenneth Carpenter]], podnoszą Polacanthinae do rangi odrębnej rodziny, stanowiącej [[grupa siostrzana|grupę siostrzaną]] Ankylosauridae<ref name=KC>{{Cytuj książkę |nazwisko r=Carpenter |imię r=Kenneth |rozdział=Phylogenetic Analysis of the Ankylosauria |tytuł=The Armoured Dinosaurs |nazwisko=Carpenter (red.) |imię=Kenneth |strony=455–456 |miejsce=Bloomington |wydawca=Indiana University Press |rok=2001 |isbn=0-253-33964-2}}</ref>. Oprócz [[takson]]ów przedstawionych na kladogramie do Ankylosauridae należą także z pewnością ''[[nodocefalozaur|Nodocephalosaurus]]''<ref name=Dinos2/> i ''[[minotaurazaur|Minotaurasaurus]]''<ref name=Miles>{{Cytuj pismo |nazwisko=Miles |imię=Clifford A. |nazwisko2=Miles |imię2=Clark J. |rok=2009 |tytuł=Skull of ''Minotaurasaurus ramachandrani'', a new Cretaceous ankylosaur from the Gobi Desert |czasopismo=Current Science |numerwolumin=96 |wydanie=1 |strony=65–70 |url=http://www.ias.ac.in/currsci/jan102009/65.pdf |język=en}}</ref> – inne dinozaury zaliczane często do tej rodziny zostały przez Vickaryousa i współpracowników uznane za ''[[nomen dubium|nomina dubia]]'' lub przedstawicieli innych grup [[ankylozaury|ankylozaurów]]<ref name=Dinos2/>.
 
Najstarszym znanym ankylozaurydem jest żyjący w późnej [[jura|jurze]] na terenie formacji [[formacja Morrison|Morrison]] ''[[gargojleozaur|Gargoyleosaurus]]''. Formy takie, jak ''Ankylosaurus'' dotrwały do końca ery mezozoicznej<ref name=TS>{{TS |id=24 |nazwa=Ankylosauridae |data=302 sierpniawrześnia 2009}}</ref>.
 
; Kladogram AnkylosaurinaeAnkylosauridae według Vickaryousa, Maryańskiej i Weishampela, 2004<ref name=Dinos2/>
{{Klad |style=font-size:90%;line-height:85%
|label1=&nbsp;'''Ankylosauridae'''&nbsp;