Filozofia prawa: Różnice pomiędzy wersjami

Filozoficzna refleksja nad prawem ma długą i różnorodną tradycję. W tej różnorodności występowały jednak stałe tematy wokół których koncentrowały się spory dyscypliny. Według [[Robert Alexy|Roberta Alexy'ego]], współczesnego filozofa prawa, można wskazać trzy zasadnicze grupy problemów filozofii prawa na przestrzeni dziejów<ref>{{cytujCytuj pismo |nazwisko = Alexy|imię = Robert|autor link = Robert Alexy|tytuł = The Nature of Legal Philosophy|czasopismo = Ratio Iuris|numerwolumin = 17|wydanie = 2|strony = 156-167}}</ref>. Są to zagadnienia [[istota prawa|istoty prawa]], jego wymiaru faktycznego oraz [[legitymizacja|legitymizacji]] (uprawomocnienia).

Problem istoty prawa wskazywany jest często jako główne zagadnienie filozofii prawa, odróżniające ją od innych nauk teoretycznoprawnych. Głównym pytaniem stawianym przez filozofów jest "czym prawo jest w istocie", współcześnie sprowadzane do pytania "z jakiego rodzaju bytów składa się prawo i jak te jednostkowe byty składają się na pewną całość nazywaną prawem"<ref>{{cytujCytuj pismo |nazwisko = Alexy|imię = Robert|autor link = Robert Alexy|tytuł = The Nature of Legal Philosophy|czasopismo = Ratio Iuris|numerwolumin = 17|wydanie = 2|strony = 159}}</ref>. Podstawowy spór jaki się tu wywiązał toczył się między ideą prawa jako normy i ideą prawa jako faktu. Zgodnie z tym pierwszym stanowiskiem prawo jest pewnym [[system prawny|systemem]] [[norma prawna|norm]], które można badać w sposób [[analityczna teoria prawa|analityczny]] (tak np. [[Hans Kelsen]] czy [[pozytywizm prawniczy|pozytywiści]]). Na odmiennym stanowisku stoją [[realizm prawniczy|realiści]], traktujący prawo jako określony [[fakt społeczny]], który należy badać metodami odpowiednimi do [[nauki społeczne|nauk społecznych]]. Osobne spory toczyły się także wobec kwestii definicyjnych (''czym prawo różni się np. od [[obyczaj]]u'').

Problem ten (według Alexy'ego) odnosi się przede wszystkim do dwóch kwestii: związków prawa z [[władza|władzą]] oraz [[efektywność prawa|efektywności prawa]]<ref>{{cytujCytuj pismo |nazwisko = Alexy|imię = Robert|autor link = Robert Alexy|tytuł = The Nature of Legal Philosophy|czasopismo = Ratio Iuris|numerwolumin = 17|wydanie = 2|strony = 159}}</ref>. W pierwszym z tych problemów filozofia prawa ściśle wiąże się z [[filozofia polityczna|filozofią polityki]]. Zasadniczymi kwestiami są tutaj to, czy władza i stojąca za nią siła są koniecznym warunkiem prawa, a także problem [[instrumentalizacja prawa|instrumentalizacji prawa]], jego represyjności i związków z ustrojem politycznym.