Powstanie Comuneros w Kastylii: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Półautomatyczna poprawa błędu gramatycznego: tą -> tę; zmiany kosmetyczne |
grafika |
||
Linia 1:
[[Plik:Comuneros.jpg|right|thumb|250px|Schwytani rebelianci]]
'''Powstanie Comuneros w Kastylii''' (hiszp: Guerra de las Comunidades de Castilla) w latach [[1520]]-[[1522]] - rebelia w Hiszpanii przeciwko habsburgskiemu królowi Karolowi V, zakończona porażką powstańców.
=== Wprowadzenie ===
W roku [[1516]] zmarł król [[Ferdynand II Katolicki|Ferdynand II Aragoński]], który dzięki małżeństwu z [[Izabela I Kastylijska|Izabelą I Kastylijską]] położył podstawy dla politycznego zjednoczenia [[Hiszpania|Hiszpanii]]. Ferdynand nie pozostawił po sobie synów, w wyniku czego sukcesja przeszła na rzecz rodu Habsburgów. Córka króla [[Joanna Szalona|Joanna]], żona [[Filip I Piękny|Filipa Pięknego]] zmarłego w roku 1506, uczyniła głównym spadkobiercą syna Filipa Karola. Karol, urodzony w roku 1500 we [[Flandria|Flandrii]] nie był jednak popularny w Hiszpanii i uważany był za obcego. W chwili śmierci Ferdynanda liczył zaledwie 16 lat, na skutek jednak choroby psychicznej matki (
▲W roku [[1516]] zmarł król [[Ferdynand II Katolicki|Ferdynand II Aragoński]], który dzięki małżeństwu z [[Izabela I Kastylijska|Izabelą I Kastylijską]] położył podstawy dla politycznego zjednoczenia [[Hiszpania|Hiszpanii]]. Ferdynand nie pozostawił po sobie synów, w wyniku czego sukcesja przeszła na rzecz rodu Habsburgów. Córka króla [[Joanna Szalona|Joanna]], żona [[Filip I Piękny|Filipa Pięknego]] zmarłego w roku 1506, uczyniła głównym spadkobiercą syna Filipa Karola. Karol, urodzony w roku 1500 we [[Flandria|Flandrii]] nie był jednak popularny w Hiszpanii i uważany był za obcego. W chwili śmierci Ferdynanda liczył zaledwie 16 lat, na skutek jednak choroby psychicznej matki (oficlajnej regentki) podjął próby zdobycia władzy.
W roku [[1519]] jako [[Karol V Habsburg|Karol V]], został wybrany królem niemieckim a dynastia Habsburgów stała się europejska potęgą. Stało się to powodem długich i kosztownych wojen z największym konkurentem Habsburgów Francją. Karol powrócił też do swoich hiszpańskich planów, podnosząc znacznie podatki w kraju dotkniętym suszą oraz nieurodzajem, co jeszcze bardziej przyczyniło się do ubożenia ludności. W roku 1519 Karol przebywał za granicą, troszcząc się o sprawy cesarstwa, wysyłając do Hiszpanii namiestnika Adriana z Utrechtu, późniejszego papieża Hadriana IV. Hiszpanie wykorzystali tę sytuację do wywołania powstania.
=== Przebieg powstania ===
Rebelia rozpoczęła się dnia [[16 kwietnia]] [[1520]] r. w mieście Toledo. Adrian wraz z kilkoma przedstawicielami władzy Karola zostali wypędzeni, a powstańcy zamierzali stworzyć nowy rząd. Matka Karola tymczasem znajdowała się w zamku w Tordesillas, gdzie była więźniem syna, pomimo swojej choroby, która nie pozwalała jej na zajmowanie się polityką.
Linia 15 ⟶ 14:
Comuneros tymczasem zdobyli Tordesillas, gdzie uwolnili Joannę z niewoli, uznając ją suwerennym władcą Hiszpanii. Karol tymczasem pozyskiwał szlachtę, spośród której formował swoją armię. Na skutek uradykalnienia się ruchu powstańczego, do którego przyłączali się chłopi i mieszczanie, sojusz z Karolem był dla szlachty szansą utrzymania przywilejów. Wkrótce rebelianci doszli do wniosku, że wybrana przez nich królowa na skutek swojej choroby nie jest w stanie wydawać odpowiednich edyktów. Karol tymczasem przystąpił do kontrofensywy, odbijając Tordesillas, gdzie ponownie uwięził matkę, która pozostała w miejscowym zamku aż do śmierci 35 lat później.
W międzyczasie Padilla, który został usunięty ze stanowiska
=== Podsumowanie ===
Po upadku powstania Karol V stał się niekwestionowanym władcą Hiszpanii popieranym przez szlachtę. Kraj stał się główną areną cesarstwa, do którego zaczęło wkrótce napływać złoto i srebro z kolonii amerykańskich. Przyczyniło się to do rozbudowy armii
▲Po upadku powstania Karol V stał się niekwestionowanym władcą Hiszpanii popieranym przez szlachtę. Kraj stał się główną areną cesarstwa, do którego zaczęło wkrótce napływać złoto i srebro z kolonii amerykańskich. Przyczyniło się to do rozbudowy armii ladowej oraz floty hiszpańskiej a także odbudowy kraju. Niewielkie korzyści z tego miała jednak ludność cywilna. Na dodatek w wynku olbrzymiej inflacji spowodowanej wielkim importem metali szlachetnych, gospodarka kraju znacznie sie osłabiła. Autorytarne rządy Karola V oraz jego syna Filipa osłabiły pozycję państwa, co wykorzystały w następnych delkadach największe państwa konkurencyjne Francja i Anglia.
=== Literatura ===
| |||