Mahmud II: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: fi:Mahmud II; zmiany kosmetyczne
Popups: Ujednoznacznienie linku z Spahis na Spahisi (Turcja), WP:SK, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Mahmud2.jpg|250pxthumb|rightMahmud II]]
'''Mahmud II''' -(ur. sułtan[[20 tureckilipca]] z[[1785]] dynastiiw osmańskiej[[Stambuł|Stambule]]; zm. Urodził[[1 się wlipca]] [[17851839]] rtamże) – sułtan turecki z dynastii osmańskiej. Panował w latach [[1808]] - [[1839]]. Syn sułtana [[Abdulhamid I|Abdulhamida I]].
 
Mahmud II objął tron po detronizacji brata, konserwatywnego sułtana [[Mustafa IV|Mustafy IV]]. Był władcą energicznym i odważnym, kontynuował dzieło reformy państwa i imperium zapoczątkowane przez [[Selim III|Selima III]]. W 1826 r. Mahmud II zlikwidował formację [[janczarzy|janczarów]], co znacznie ułatwiło późniejsze reformy ustrojowe. Społeczność janczarów, konserwatywna i niegodząca się na żadne zmiany, była nieraz zagrożeniem dla sułtanów, zwłaszcza tych podążających za ideami modernizacji Turcji. Następnie sułtan zniósł stworzony jeszcze w średniowieczu system [[timary|timarówtimar]]ów - lenn wojskowych - i związanych z nim formacji rycerstwa feudalnego - [[Spahisi (Turcja)|spahis]]. Zlikwidował cła wewnętrzne i wprowadził wolność działalności gospodarczej. Sułtan zorganizował centralną administrację na wzór europejski. [[Divan|Dywan]] (radę sułtańską) i tradycyjne urzędy zastąpił Radą Państwa i ministerstwami. Rozpoczął też modernizację prawa tureckiego na wzór europejskich kodeksów. Za jego panowania powstały w Turcji pierwsze świeckie szkoły.
 
Symbolem zmian i dążenia do europeizacji Turcji było wyprowadzenie się z pałacu [[Topkapı|Topkapi]] nad Bosforem. Mahmud II przywdział też strój europejski i nakazał czynić to swoim poddanym.
 
[[Plik:Tugra Mahmuds II.gif|framethumb|Animacja przedstawiająca powstawanie tradycyjnej [[Kaligrafia arabska|tugry]]. ''Mahmud chan syn Abdülhamida zawsze zwycięski''.]]
Jednocześnie panowanie Mahmuda II upłynęło pod znakiem kryzysu imperium tureckiego w południowo-wschodniej Europie i częściowo na Wschodzie. W [[1815]] r. pod naciskiem Rosjan sułtan musiał przyznać autonomię [[Serbia|Serbii]]. W [[1821]] r. wybuchło powstanie w Grecji. Ingerencja mocarstw europejskich w sprawy greckie zakończyła się powstaniem niepodległego państwa greckiego ([[pokój w Adrianopolu]] w [[1829]] r.). W [[1830]] r. Francuzi zajęli podlegającą dotąd sułtanowi [[Algieria|Algierię]]. W [[1831]] r. Rosjanie przymusili pokonanych Turków do uznania autonomii [[Mołdawia|Mołdawii]] i [[Wołoszczyzna|Wołoszczyzny]].