Związek rządu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
TXiKiBoT (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: hu:Vonzat
Micpol (dyskusja | edycje)
m WP:SK, poprawa linków
Linia 2:
'''Związek rządu (rekcja)''' – relacja między powiązanymi elementami zdania, w której jeden musi mieć pewną z góry ustaloną formę, niezależnie od formy drugiego. Związek rządu typowy jest dla [[endocentryzm]]u – element centralny narzuca formę pozostałym elementom.
 
== Język polski ==
W [[język polski|języku polskim]] [[związek główny]] [[Podmiot (językoznawstwo)|podmiotu]] logicznego z [[orzeczenieOrzeczenie (językoznawstwo)|orzeczeniem]]m jest związkiem rządu. Ponadto pytaniami pomocnymi w ustalaniu związku rządu między wyrazami są pytania [[dopełnienie (językoznawstwo)|dopełnienia]] (czyli pytania odmiany [[rzeczownik]]a bez [[Mianownik (przypadek)|mianownika]] i [[wołacz]]a: ''kogo? czego?; komu? czemu?; kogo? co?; z kim? z czym?; o kim? o czym?''). Związek rządu zachodzi również między rzeczownikami, gdy jeden jest wskazaniem własności drugiego.
 
Związek rządu zachodzi w przypadkach:
Linia 10:
* rzeczownik + rzeczownik (nie w mianowniku/wołaczu), np. ''góra śmieci'';
 
=== Przykłady ===
* kot Ali – wyraz centralny ''kot'' narzuca [[dopełniacz (przypadek)|dopełniacz]] pobocznemu wyrazowi ''Ali'',
* mają kota – centralne ''mają'' narzuca formę [[biernik]]a pobocznemu wyrazowi ''kota''.
 
== Język niemiecki ==
W [[język niemiecki|języku niemieckim]] przez związek rządu (rekcję, niem. ''Rektion'') określa się najczęściej wymóg użycia po danym czasowniku określonego [[przyimek|przyimka]], a po nim rzeczownika w określonym [[przypadek gramatyczny|przypadku gramatycznym]]. Na przykład czasownik ''warten'' („czekać”) wymaga użycia przyimka ''auf'' i rzeczownika w [[biernik]]u: ''Ich warte auf den Lehrer'' („Czekam na nauczyciela”). Termin ten dotyczy jednak również innych konstrukcji analogicznych do tych w języku polskim.
 
== Zobacz też ==
* [[związek zgody]],
* [[związek przynależności]],
* [[związek główny]].
 
[[kategoriaKategoria:Składnia]]
 
[[de:Rektion]]