Skala durowa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dr i merytoryczne |
|||
Linia 61:
=== Określanie tonacji durowych ===
Odmianę tonacji (durową lub [[moll|molową]]) określa się analizując przebieg utworu.▼
W określeniu [[tonacja|tonacji]] durowych z zapisu nutowego
* gdy nie ma żadnych znaków przykluczowych, to jest to C-dur
* w przypadku gam krzyżykowych - ostatni (najbardziej oddalony) krzyżyk leżący przy kluczu określa 7 stopień gamy (np. w przypadku gamy z 4 krzyżykami: fis, cis, gis, dis, jest to gama E-dur)
* w przypadku gam bemolowych - przedostatni bemol leżący przy kluczu określa 1 stopień gamy (np. w przypadku gamy z 2 bemolami: b, es, jest to gama B-dur); jeśli przy kluczu występuje jeden bemol (b), to jest to gama F-dur
W przypadku, gdy przy kluczu znajdują się wszystkie możliwe znaki przykluczowe, należy sprawdzić, czy utwór nie jest napisany w jakiejś tonacji zawierającej podwójne znaki chromatyczne.
▲Odmianę tonacji określa się analizując przebieg utworu.
=== Budowanie gam durowych ===
Linia 88 ⟶ 86:
* krzyżyki do gamy dodaje się w stałej, następującej kolejności: fis, cis, gis, dis, ais, eis, his i w takiej też zapisuje się na pięciolinii
* ostatni dodany krzyżyk wskazuje na 7 stopień gamy
* krzyżyki znajdujące się przy kluczu są notowane w ustalonej kolejności i na ustalonych miejscach na pięciolinii. '''Nie wolno zmieniać ich
[[Plik:C sharp major key signature.png|thumb|Prawidłowy układ kompletu krzyżyków przy kluczach.]]
Aby zbudować daną gamę, należy ustalić jakim dźwiękiem będzie 7 stopień, a następnie przy kluczu umieścić tyle krzyżyków, aby
'''Przykład 1:''' Zbudować gamę E-dur:
Linia 101 ⟶ 99:
# Przy kluczu należy napisać krzyżyki dla dźwięków fis, cis, gis, dis, ais, eis oraz his
Jeżeli 7 stopień gamy to dźwięk podwójnie podwyższony, wówczas przy kluczu stawia się wszystkie krzyżyki podwójne w wymienionej wcześniej kolejności.
'''Przykład 3:''' Zbudować gamę Ais-dur:
# 7 stopniem gamy Ais-dur jest dźwięk gisis
# Przy kluczu stawia się wszystkie krzyżyki (fis, cis, gis, dis, ais, eis, his), a
# Z reguły
'''Uwaga!''' Niemożliwe jest zapisanie gam Eisis-dur oraz Hisis-dur ze względu na konieczność potrójnego podwyższania dźwięków.
Linia 114 ⟶ 112:
* bemole do gamy dodaje się w stałej, następującej kolejności: b, es, as, des, ges, ces, fes i w takiej też zapisuje się na pięciolinii
* przedostatni dodany bemol wskazuje na 1 stopień gamy
* bemole znajdujące się przy kluczu są notowane w ustalonej kolejności i na ustalonych miejscach na pięciolinii. '''Nie wolno zmieniać ich
[[Plik:A flat minor key signature.png|thumb|Prawidłowy układ kompletu bemoli przy kluczach.]]
Aby zbudować daną gamę bemolową, należy umieścić przy kluczu tyle bemoli, aby
'''Przykład 4:''' Zbudować gamę As-dur:
# Przy kluczu należy napisać krzyżyki dla dźwięków b, es, as (1 stopień gamy) oraz des.
Jeżeli 1 stopień gamy to fes lub dźwięk podwójnie
'''Przykład 5:''' Zbudować gamę Eses-dur:
# Przy kluczu stawia się wszystkie bemole (b, es, as, des, ges, ces, fes), a
# Z reguły gam z podwójnymi bemolami stosuje się bardzo rzadko. Eses to enharmonicznie d i dlatego gamę D-dur stosuje się w praktyce zamiast gamy Eses-dur, ze względu na prostszy zapis nutowy (zamiast 10 bemoli
'''Uwaga!''' Niemożliwe jest zapisanie gam Ceses-dur oraz Feses-dur ze względu na konieczność potrójnego obniżania dźwięków.
|