|
'''Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi (KPZB)''', ([[język białoruski|biał.]] ''Камуністычная партыя Заходняй Беларусі'',) ''Kamunistyčnaja– partyjaugrupowanie Zachodniajpolityczne Biełarusi'' - partia istniejącadziałające w latach [[1923]]-[[1938]],1923–1938 działającana nielegalnieterenie na północno-wschodnich terenachwschodniej [[Polska|RP]], część KPRP iskładowa [[Komunistyczna Partia Polski|KPP]].
== Historia ==
ZostałaKPZB została utworzona w październiku [[1923]] roku w [[Wilno|Wilnie]], byłana mocy uchwały II Zjazdu KPRP z sierpnia 1923 o wydzieleniu dwóch sekcji narodowo-terytorialnych: KPZB i KPZU. Była autonomiczną formacją w ramach [[Komunistyczna Partia Polski|KPRP]]. Do jej struktury akces zgłosiła Białoruska Organizacja Rewolucyjna (BRA). Działała na terenach do których prawa rościł sobie [[ZSRR|Związek Radziecki]] (województwa: [[Województwo białostockie|białostockie]], [[Województwo wileńskie|wileńskie]], [[Województwo nowogródzkie|nowogródzkie]] i [[Województwo poleskie|poleskie]]), skupiała w swoich szeregach komunistów niezależnie od narodowości (w większości [[Żydzi|Żydów]] i [[Białorusini|Białorusinów]]). Dzieliła się na okręgi: białostocki, wileński i brzeski, a później również grodzieński, piński i słonimsko-baranowicki. Jako jej przybudówka działał Związek Młodzieży Komunistycznej Zachodniej Białorusi założony w 1924.
Na II konferencji w listopadzie [[1924]] opowiedziała się za oderwaniem terenów na wschód od [[linia Curzona|linii Curzona]] i włączeniem ich do [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] na skutek zbrojnego powstania przeciwko II RP.
Walczyła o prawa narodowe Białorusinów (do używania języka w szkole i w urzędach, reprezentacji w parlamencie, rozwoju kultury), wyzwolenie społeczne i reformy gospodarcze (nacjonalizacja przemysłu, reforma rolna bez odszkodowania) oraz o prawo do przyłączenia do [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|BSRR]].
Znani działacze: [[Mikołaj Orechwa]], [[Siarhiej Prytycki]], [[Wiera Charużaja]], Abram Razensztajn-Maksimowski, [[Łazar Aransztam]], Salomon Miller, [[Edwarda Orłowska]].
Rozwiązana w [[1938]] roku z rozkazu [[Józef Stalin|Stalina]], na skutek oskarżeń o białoruski nacjonalizm o kolaborację z władzami RP. Większość jej aktywnych działaczy wymordowano.
== Źródła ==
{{organizacje stub}}
* [[Edwarda Orłowska]], Pamiętam jak dziś, "Książka i Wiedza", Warszawa 1973.
[[Kategoria:Partie komunistyczne]]
| 