Architektura barokowa w Niemczech: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Asmodaeus (dyskusja | edycje)
poprawa linków
linki zewnętrzne, drobne redakcyjne
Linia 67:
Około [[1690]] roku w [[Brema|Bremie]] francuski architekt, Jean Baptiste Broebes, zbudował budynek Giełdy (Handelsbörse). Ciekawiej reprezentują się dorobek [[Paul du Ry|Paula du Ry]], francuskiego emigranta działającego w [[Hesja|Hesji]]. W [[1690]] dla cysterskiego klasztoru Haydau (w gminie [[Morschen]]) projektuje nową oranżerię. W latach [[1698]]-[[1710]] realizuje ambitne zadanie zbudowania od podstaw w [[powiat Kassel|Kassel]] ([[Hofgeismar]]) Nowego Miasta ([[Carsdorf]]) dla [[Hugenoci|Hugenotów]]. Oprócz planu przestrzennego i projektów budynków mieszkalnych w [[1704]] buduje nowy, protestancki kościół. Zaprojektował także w [[Kassel]] miejski pałac dla landgrafa Karola. Budynek powstał w [[1714]], już po śmierci Paula. Pracami kierował jego potomek. Obecnie w budynku mieści się Brüder Grimm-Museum, muzeum z pamiątkami po [[bracia Grimm|braciach Grimm]].
 
[[Ernst Georg Sonnin]] to kolejny architekt pochodzenia francuskiego. Jego działalność związana była z [[Hamburg]]iem, gdzie brał udział w odbudowie szeregu budowli. Za najważniejsze z jego przedsięwzięć uważa się projekt odbudowy [[Kościół św. Michała w Hamburgu|kościoła św. Michała]]. Współpracując z [[Johann Leonhard Prey|Johannem Prey]] zbudowali protestancki kościół założony na planie centralnym krzyża greckiego z wewnętrzną emporą o fantazyjnie wygiętej linii.
 
=== Kraje północno-wschodnie ===
Linia 83:
* rodzina bawarskich architektów i budowniczych, pracujących nie tylko w Niemczech ale także na terenie [[Czechy|Czech]], [[Austria|Austrii]]:
** [[Georg Dientzenhofer]], wprowadził do budownictwa sakralnego na południu Niemiec ciekawe rozwiązania oparte na planie centralnym. Zaprojektował kaplicę odpustową Trójcy Świętej w [[Waldsassen]] na rzucie trójkąta równobocznego z przylegającymi do jego boków trzech półkoli. Wnętrze kościoła obiega niskie [[ambit|obejście]] a bryłę akcentują wysokie i smukłe wieże zlokalizowane w wierzchołkach trójkąta. Z bratem Johannem Leonardem pracował przy budowie kościoła św. Marcina w [[Bamberg]]u, którego architektura jest wzorowana na rzymskim [[Kościół Il Gesù w Rzymie|Il Gesù]].
** [[Johann Dientzenhofer]], projektował kościoły, w których śmiało konstruowane, eliopsoidalneelipsoidalne [[sklepienie (architektura)|sklepienia]] przenikały się. Przykładem takiej budowli jest kościół w Banz w [[Bad Staffelstein]] ([[powiat Lichtenfels]]). Inne jego dzieła to: katedra i pałac w [[Fulda|Fuldzie]], pałac w [[Kleinheubach]], pałac Weissensteina w [[Pommersfelden]], kościół w [[Litzendorf]].
** [[Johann Leonhard Dientzenhofer]], uczestniczył w rozbudowie benedyktyńskich opactw w Banz i św. Michała w Bambergu oraz nowego pałacu biskupa w Bambergu (do renesansowej rezydencji dobudował dwa skrzydła).
* [[Balthasar Neumann]], niemiecki architekt z okresu późnego baroku, pracował przy budowie i rozbudowie wielu kościołów, opactw i zamków np. pałac w [[Bruchsal]], pałac Augustusburg w Brühl, dla którejktórego zaprojektował wspaniałą klatkę schodową, kościoły w [[Gössweinstein]], w opactwie w [[Neresheim]] (jednonawowy w układzie podłużnym o przęsłach przykrytych owalnymi sklepieniami), Steinbach, klasztor i kościół benedyktyński w Münsterschwarzach w [[Schwarzach nad Menem]], [[powiat Kitzingen]], opactwa w Banz, w [[Schöntal]], kościół pielgrzymkowy Czternastu Wspomożycieli w [[Vierzehnheiligen]] (jednonawowy, ze sklepieniami na planie koła i owalu) Dom pod Sokołem – Falkenhause w Würzburgu (z elewacją o bogatej, rokokowej dekoracji), pałac Poppelsdorfer w Bonn. Najbardziej znane jego projekty to rezydencja biskupa i kaplica rodziny Schönborn przy katedrze w Würzburgu.
* [[Dominikus Zimmermann]], architekt niemiecki, znany przede wszystkim jako projektant wnętrz, licznych ołtarzy, ambon i innych dekoracji. Zbudował rokokowe kościoły, zaprojektowane na rzucie elipsy, w Steinhausem ([[Bad Schussenried]]) [[1727]]-[[1733]] i w [[Kościół pielgrzymkowy w Wies|Wies]] ([[Steingaden]], [[powiat Weilheim-Schongau]]) [[1745]]-[[1754]]. Przy wystroju wnętrz współpracował z bratem [[Johann Baptist Zimmermann|Johannem Zimmermannem]]. Jego inne dzieła to: przebudowa kartuzji w [[Buxheim]]ie – kościół, kaplica św. Anny ([[1713]]-[[1727]]), budowa kościoła NMP w Günzburgu ([[1735]]-[[1740]]), przebudowa franciszkańskiego klasztoru w Maria Medingen w [[Mödingen]] ([[1716]]-[[1725]]).
* [[François de Cuvilliés starszy]], bawarski architekt wnętrz urodzony we Francji, przedstawiciel rokoko. Jako nadworny architekt elektorów [[Maksymilian II Emanuel|Maksymiliana II]] i [[Karol VII Bawarski|Karola VII]] i pracował nad wystrojem wnętrz [[Monachium|monachijskiej]] Rezydencji – Pałacu Królewskiego i znajdującego się w skrzydle pałacu teatru dworskiego Cuvilliés-Theater [[1751]]-[[1753]]. Dla zespołu pałacowo-parkowego w [[Nymphenburg]]u zaprojektował pałacyk myśliwski Amalienburg ([[1734]]-[[1739]]). Jego dziełem jest także monachijski Pałac Holstein z sztukatorską dekoracją Johanna Zimmermanna (obecnie rezydencja biskupa) i fasada kościoła Teatynów ([[1765]]-[[1768]]). W [[Bonn]] pracował nad wystrojem wnętrz pałacu Brühla i bramabramą wjazdowawjazdową pałacu elektorskiego (''Koblenzer Tor'') obecnie budynek należy do kompleksu zabudowań uniwersyteckich, w [[Brühl (Nadrenia Północna-Westfalia)|Brühl]] pracował nad wystrojem wnętrz zespołu pałacowego (Augustusburg i Falkenlust). Wraz z braćmi Zimmermann, Dominikusem i Johannem, zajmował się dekoracją pomieszczeń pałacu Nymphenburg.
* [[Johann Georg Starcke]], niemiecki architekt, który pracował w [[Drezno|Dreźnie]] i jego okolicy. W swoich pracach łączył elementy baroku francuskiego i włoskiego. Zaprojektował Ogród Włoski z pawilonem ([[1669]]) oraz pałac na terenie drezdeńskiego [[Grossen Garten]] ([[1678]]-[[1683]]). Brał udział w pracach związanych z przebudową zamku królewskiego sidenzschlossResidenzschloss[[1691]]-[[1693]], ujeżdżalni dworskiej w Dreźnie i budynku Starej Giełdy w [[Lipsk]]u ([[1678]]-[[1683]]).
* [[Matthäus Daniel Pöppelmann]], niemiecki architekt późnego baroku. Studiował we Włoszech, gdzie zainteresował się twórczością [[Domenico Fontana|Fontany]]. Poznał też prace [[Austria|austriackiego]] architekta [[Johann Lucas von Hildebrandt|Johanna Hildebrandta]]. Pöppelmann w swoich projektach wprowadzał bogatą, symetryczną ornamentykę, która zbiżała jego twórczość do rokoko. Pracował w Berlinie, przy przebudowie zamku, Dreźnie i okolicach oraz w Warszawie. Najsłynniejszym dziełem Pöppelmanna jest drezdeński [[Zwinger]] ([[1711]]-[[1728]]). Wewnętrzny dziedziniec (o pow. ok. 1 [[ha]]) z ogrodem w stylu francuskim okala galeria oraz jedno i dwukondygnacyjne pawilony. Brama prowadząca na dziedziniec została zaprojektowana w formie łuku triumfalnego i wieńczona wielką koroną (stąd jej nazwa Kronentor – Brama Koronna). Pöppelmann pracował także przy budowie lub przebudowie innych obiektów: w Dreźnie – pałac Taschenberg (1711-1715), pałac Japoński ([[1715]]), pałac w barokowych ogrodach Grossedlitz, pałac Pillnitz koło Drezna (1720-1723), pałac w Moritzburgu ([[1723]]-[[1733]]). Zaprojektował również drezdeński [[most]] Augusta – Augustusbrücke ([[1727]]-[[1731]]).
* [[Georg Bähr]], architekt niemiecki pracujący przede wszystkim w [[Drezno|Dreźnie]]. Jego najważniejszym projektem była budowa luterańskiego kościoła [[Frauenkirche w Dreźnie|Frauenkirche]] (kościół Mariacki) ([[1726]]-[[1743]]). Kościół został zaprojektowany na planie centralnym i zwieńczony wysoką kopułą z [[Cios (architektura)|cios]]ów. Schody prowadzące na kolistą [[empora|emporę]] zostały umieszczone w czterech [[ryzalit]]ach przylegających do bryły budowli. Inne prace Bähra to Hotel Saski (Hôtel de Saxe) w Dreźnie, kościoły w Loschwitz (Drezno) ([[1705]]-[[1708]]), [[Schmiedeberg]]u (w pobliżu [[Altenberg]]u) ([[1713]]-[[1716]]) i [[Forchheim]] ([[1719]]-[[1726]].