Synagoga w Bydgoszczy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szablon
drobne redakcyjne, dodano 2 archiwalne zdjęcia
Linia 13:
|commons = Category:Synagogue in Bydgoszcz
}}
'''Synagoga w Bydgoszczy''' - wielka synagoga ortodoksyjnej gminy żydowskiej w [[Bydgoszcz]]y, znajdująca się na skrzyżowaniu ulicy Wały Jagielońskie z ulicą Jana Kazimierza . Była jednymjedną z najwspanialszychokazałych i najbardziej charakterystycznych budowli miasta z okresu [[XIX wiek]]u.
 
=== Historia ===
[[Plik:Bydgoszcz Wnętrze synagogi 1925.jpg|Wnętrze w 1925 r.|left|thumb|200px]]
Kiedy okazało się, że ówczesnaPierwsza [[Stara Synagoga w Bydgoszczy|główna synagoga]] byław zaBydgoszczy mała,powstała w [[1834]] r. Po kilkudziesieciu latach użytkowania nie mogła ona już zaspokoić potrzeb społeczności żydowskiej w mieście. W tej sytuacji zarząd [[Bydgoszcz|bydgoskiej]] gminy żydowskiej podjął decyzję o budowie nowej, wielkiej i murowanej bożnicy na miejscu poprzedniej. W [[1867]] r. zakupiono parcelę w śródmieściu[[Śródmieście (Bydgoszcz)|Śródmieściu]], ale z powodów finansowych nie przystąpiono do realizacji projektu. Dopiero w [[1882]] r. rozpoczęto budowę nowej synagogi. Projekt budowli wykonał gdański architekt [[Alfred Muttray]]. [[Kamień węgielny]] pod budowę nowej [[Synagoga|synagogi]] położono [[21 sierpnia]] [[1882]] r. Budowa synagogi trwała dwa lata, ukończono ją we wrześniu [[1884]] r., a w październiku tego roku odprawiono pierwsze uroczyste [[nabożeństwo]]. Synagoga miała 482 miejsca siedzące w sali mężczyzn i ok. 400 miejsc w części przeznaczonej dla kobiet.
 
Wkrótce, w [[1898]] r., za synagogą z inicjatywy Louisa Aronsohna powstała [[Szkoła (oświata)|Szkoła]] żydowska. Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], [[14 września]] [[1939]] r., [[Prezydenci Bydgoszczy|nadburmistrz Bydgoszczy]] Werner Kampe ogłosił na łamach „Deutsche Rundschau” przetarg na rozbiórkę synagogi i innych budynków należących do gminy żydowskiej. Przetarg wygrał Herbert Matthes, właściciel fabryki mebli przy ul. Garbary. Obecnie po synagodze pozostał pusty plac oraz kilka zdobionych [[cegła|cegieł]] znajdujących się w bydgoskim [[muzeum]].
 
=== Architektura ===
[[Plik:Bydgoszcz Synagoga rozbiórka.jpg|Rozbiórka synagogi w 1940 r. - zdjęcie Włodzimierza Kałdowskiego|left|thumb|200px]]
Synagoga była monumentalną budowlą, o imponującej wielkości oraz wystroju. Główne wejście dla mężczyzn znajdowało się pod 3 [[łuk]]ami, zaś wejście dla kobiet znajdowało się po bocznych stronach, za którymi znajdowały się schody prowadzące na [[babiniec]]. Bożnica była budowlą jednonawową. Z zewnątrz wchodziło się do mniejszej sali, w której odbywały się codzienne modły, a z niej wchodziło się do głównej sali.
 
Na środku sali głównej znajdowało się 8 filarów podtrzymujących [[kopuła (architektura)|kopułę]] w kształcie [[baldachim]]u, z niej zwisała szlachetna zasłona przykrywająca drzwi, za którymi znajdowało się niezwykle bogato zdobione srebrem i złotem [[Aron ha-kodesz]]. Przed arką znajdowała się [[bima]]. Synagoga posiadała bardzo bogate wyposażenie - [[złoto|złote]] naczynia liturgiczne i płonące bez przerwy przed arką [[menora|menory]]. W narożnikach po zachodniej stronie znajdowały się 2 wieże z pięknymi kopułkami, zaś na środku, nad salą główną, znajdowała się wielka okazała kopuła.
 
===Linki zewnętrzne===