Wikipedia

Rumunia podczas II wojny światowej: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Xqbot (dyskusja | edycje)
Boty
327 495 edycji
ToSter (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
50 094 edycje
poprawa linków do ujedn. i przek., WP:SK, oznaczanie po raz pierwszy, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Historia Rumunii}}
[[Plik:Rom1942.png|thumb|200px|Rumunia w latach [[1941]]-[[1944]].]]
 
Po'''Rumunia podczas II wojny światowej''' po dwuletnim okresie nominalnej [[neutralnośćPaństwo neutralne|neutralności]], rządzonaw przeztrakcie rządów [[Ion Antonescu|Iona Antonescu]] [[Rumunia]] dołączyła do [[OśPaństwa Osi|Osi]] w [[czerwiec|czerwcu]] [[1941]]. W sierpniu [[1944]] roku kierowany przez króla [[Michał I Rumuński|Michała I]] zamach stanu doprowadził do usunięcia dyktatury Antonescu i sprawił, że kraj do końca wojny został po stronie [[Alianci|Aliantów]]. Mimo tego sojuszu i zwycięstw, ''[[Wielka Rumunia]]'' nie mogła przetrwać i utraciła część swego terytorium na rzecz [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] (obecnie [[Mołdawia]] i [[Ukraina]]) oraz [[Bułgaria|Bułgarii]].▼
 
▲Po dwuletnim okresie nominalnej [[neutralność|neutralności]], rządzona przez [[Ion Antonescu|Iona Antonescu]] [[Rumunia]] dołączyła do [[Oś|Osi]] w [[czerwiec|czerwcu]] [[1941]]. W sierpniu [[1944]] roku kierowany przez króla [[Michał I Rumuński|Michała I]] zamach stanu doprowadził do usunięcia dyktatury Antonescu i sprawił, że kraj do końca wojny został po stronie [[Alianci|Aliantów]]. Mimo tego sojuszu i zwycięstw, ''[[Wielka Rumunia]]'' nie mogła przetrwać i utraciła część swego terytorium na rzecz [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] (obecnie [[Mołdawia]] i [[Ukraina]]) oraz [[Bułgaria|Bułgarii]].
== Początek wojny ==
[[13 kwietnia]] [[1939]] [[Francja]] i [[Wielka Brytania]] zagwarantowały niezawisłość [[Rumunia|Rumunii]], ale podobnego układu z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] nie udało się zawrzeć -– rząd rumuński odmówił [[Józef Stalin|Józefowi Stalinowi]] zgody na przemarsz [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] przez swoje terytorium. [[23 sierpnia]] [[1939]] roku został podpisany [[pakt Ribbentrop-Mołotow]], który między innymi uwarunkował radzieckie roszczenia dotyczące [[Besarabia|Besarabii]]. Osiem dni później, [[1 września]] wojska [[Niemcy|niemieckie]] wkroczyły do [[Polska|Polski]]. Oficjalnie, państwo rumuńskie pozostawało neutralne, ale pozwolono w granicach kraju schronić się polskiemu rządowi. Gdy [[21 września]] zamordowano premiera Călinescu, król [[Karol II Hohenzollern-SigmaringenRumuński|Karol II]] próbował utrzymać neutralność, ale klęska [[Francja|Francji]] i odwrót [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] pokazały, że gwarancje niepodległościowe straciły znaczenie.
 
W [[1940]] [[Rumunia]] utraciła część swego terytorium zarówno na wschodzie, jak i na zachodzie. W [[lipiec|lipcu]] [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], po wystosowaniu wobec rumuńskiego rządu ultimatum, rozpoczął okupację [[Besarabia|Besarabii]] i północnej [[Bukowina (kraina historyczna)|Bukowiny]]. 2/3 [[Besarabia|Besarabii]] zostały dołączone do niewielkiej [[Mołdawska Socjalistyczna Republika Radziecka|Mołdawskiej SRR]]. Pozostała część ([[Budziak]]) i północna Bukowina weszły w skład [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]]. Wkrótce później, [[30 sierpnia]], na mocy [[Drugi arbitraż wiedeński|drugiego arbitrażu wiedeńskiego]] ([[język niemiecki|niem.]] ''Zweiter Wiener Schiedsspruch'') zmuszona przez [[Niemcy]] i [[Włochy]] [[Rumunia]] ''zwróciła'' [[Węgry|Węgrom]] północną [[Kriszana|Kriszanę]], [[Marmarosz (kraina historyczna)|Marmarosz]] oraz znaczną część [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]]. Ku niezadowoleniu Węgier, pozwolono Rumunii natomiast zatrzymać południową Transylwanię -– czyli okolice [[Arad (miasto w Rumunii)|Aradu]], [[Deva|Devy]] i [[Sybin]]a. [[7 września]] w [[Krajowa|Krajowie]] zawarto [[traktat z Krajowej, 1940|porozumienie]], na mocy którego południowa [[Dobrudża]] (tzw. ''Cadrilater'') została odstąpiona [[Bułgaria|Bułgarii]] (była to całość ziem zdobytych przez Rumunię podczas [[drugaII wojna bałkańska|II wojny bałkańskiej]] w [[1913]]).
 
Rząd [[Ion Gigurtu|Iona Gigurtu]], powołany [[4 lipca]] [[1940]] był pierwszym, w którym znalazł się przedstawiciel [[Żelazna Gwardia|Żelaznej Gwardii]] -– [[Horia Sima]]. Był on zagorzałym [[antysemityzm|antysemitą]], który stanął na czele tego ruchu po śmierci Cordeanu. Był jednym z nielicznych wystarczająco znacznych "gwardzistów", którzy przeżyli wojnę. Umarł w [[Madryt|Madrycie]] [[25 maja]] [[1993]].
 
== Zdobycie władzy przez Antonescu ==
Po otrząśnięciu się po utracie północnego [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]], [[4 września]] [[1940]] [[Żelazna Gwardia]] kierowana przez Simę oraz [[generał]] (później [[marszałek (stopień wojskowy)|marszałek]]) [[Ion Antonescu]] zjednoczyli swe siły, tworząc rząd, który wymusił abdykację [[Karol II Hohenzollern-Sigmaringen|Karola II]] na rzecz syna, [[Michał I Rumuński|Michała I]]. Karol oraz jego kochanka, [[Magda Lupescu]] zostali wygnani. Pomimo niedawnych strat terytorialnych, nowy rząd skierował swą politykę zagraniczną w stronę [[Państwa Osi|państw Osi]].
 
{{II wojna światowa stub}}
 
[[Kategoria:Historia Rumunii]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Rumunia_podczas_II_wojny_światowej”