Historia Poznania 1253–1320: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Przywrócono starszą wersję, jej autor to Rzuwig. Autor wycofanej edycji to Kaceper2001. |
WP:SK, tekst zaimportowano na Wikiźródła, +{{wikisource}} |
||
Linia 1:
{{Historia Poznania}}
W roku [[1253]] książę [[Przemysł I]] [[lokacja (historia)|lokował]] na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]], w pobliżu osady przy kościele św. Gotarda, nowe miasto. Osadę tę uzyskał książę w [[1244]] od biskupa poznańskiego w zamian za osadę przy kościele św. Wojciecha. Na dokumencie (znanym tylko z odpisów) za nadawców prawa podaje się zarówno księcia Przemysła I i jego brata [[Bolesław Pobożny|Bolesława Pobożnego]].
{{Do Wikiźródeł|Przywilej lokacyjny Poznania}}▼
Pierwsze fortyfikacje powstały już w 1253, a w [[1300]] roku miasto w pełni było otoczone murem obronnym. Obszar wewnątrz fortyfikacji miał długość nieco ponad 530 m, a szerokość nieco ponad 350 m i zorientowany był wzdłuż osi NE-SW. Do miasta wiodły cztery niesymetrycznie położone bramy: Wrocławska, Wodna, Wielka i Wroniecka, oraz kilka furt, z których najsławniejsze były Ciemna Bramka, Furta Zamkowa i Furta Dominikańska. Wraz z miastem i fortyfikacjami powstał na południowo-zachodnim skraju miasta, na górze nazywanej dziś górą Przemysła, [[Zamek Królewski w Poznaniu|poznański zamek]] – nowa siedziba władców Wielkopolski, którzy przenieśli się tu z Ostrowa Tumskiego, a od [[1295]] również siedziba króla Polski. Osie symetrii przecinały się w miejscu, gdzie stanął [[Pręgierz w Poznaniu|pręgierz]] (nazywany niekiedy ''mediastinus''). Prawdopodobnie stanął on w miejscu znaku mierniczego, względem którego wytyczono ulice i parcele. Najważniejszym obszarem nowo wytyczonego miasta był, kwadratowy rynek o powierzchni 2 [[Hektar|ha]], co stanowiło około 10% powierzchni Poznania. Na tym placu powstały instytucje kluczowe dla mieszkańców: [[Ratusz w Poznaniu|ratusz]] i [[Waga w Poznaniu|waga]], a także pełnił on funkcję placu targowego.
Linia 18 ⟶ 12:
Po królobójstwie w [[Rogoźno|Rogoźnie]] w [[1296]] Poznań znalazł się pod panowaniem [[Władysław I Łokietek|Władysława Łokietka]], który w tym okresie potwierdził przywilej lokacyjny, rozszerzając go o nowe przywileje oraz nadania ziemskie dla miasta, w tym część [[Górczyn (Poznań)|Górczyna]] (mimo to mieszczanie poparli ostatecznie kandydaturę [[Wacław II Czeski|Wacława II]]). Przyczyną takiego posunięcia były prawdopodobnie bardzo silne więzy ekonomiczne z proczeskim [[Śląsk]]iem. Po wymarciu [[Przemyślidzi|Przemyślidów]] z tego samego powodu poparcie uzyskał [[Henryk III głogowski|Henryk III Głogowczyk]]. Śląski Piast sprawował rządy silnej ręki, co szybko zraziło do niego rycerstwo Wielkopolski, jednak do powstania przeciw niemu nie przystąpiła większość miast, w tym Poznań. Opór przeciw Łokietkowi zorganizował wójt poznański Przemko, jednak przed [[1314]] Poznań został zdobyty i wszedł w skład państwa Łokietka, którego koronacja w [[1320]] zakończyła [[Polska w okresie rozbicia dzielnicowego|rozbicie dzielnicowe]].
== Źródła ==
* [[Jerzy Topolski]] (red.), ''Dzieje Poznania'', Wydawnictwo PWN, Warszawa – Poznań 1988-, ISBN 83-01-08194-5
* Alfred Kaniecki, ''Dzieje miasta wodą pisane'', Wydawnictwo Aquarius, Poznań 1993, ISBN 83-900975-0-8
|