Wikipedia

Żelazno (województwo dolnośląskie): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Usunięcie odwołania do pliku Eisersdorf.jpg, ponieważ użytkownik Masur skasował go z Commons
G.bot (dyskusja | edycje)
21 135 edycji
ort., dr. tech.
Linia 40:
=== Położenie geograficzne ===
Żelazno położone jest w południowo-wschodniej części [[Kotlina Kłodzka|kotliny kłodzkiej]]<ref>''Kotlina Kłodzka. Mapa turystyczna 1:100&nbsp;000'', wyd. EKO-GRAF, Wrocław 1997.</ref>. Jest dużą i ludną wsią, której zabudowania ciągną się na długości ok. 3,6 km wzdłuż [[Biała Lądecka|Białej Lądeckiej]] i [[Piotrówka (dopływ Białej Lądeckiej)|Piotrówki]]., u wylotu szerokiej [[Dolina Białej Lądeckiej|Doliny Białej Lądeckiej]], pomiędzy Wzgórzami Rogówki na północnym wschodzie i [[Krowiarki (góry)|Krowiarkami]] na południowym zachodzie. Wieś znajduje się na wysokości ok. 310-345 m n.p.m.
Wieś stanowi ważne ogniwo w ciągu dużych wsi łańcuchowych Doliny Białej Lądeckiej. Na zachodzie jej zabudowa łączy się bezpośrednio z [[Krosnowice|Krosnowicami]], zaś na wschodzie z [[Ołdrzychowice Kłodzkie|Ołdrzychowicami]]. Na południu sąsiaduje z [[Mielnik (województwo dolnośląskie)|Mielnikiem]] i [[Piotrowice (powiat kłodzki)|Piotrowicacmi]].
 
=== Środowisko przyrodnicze ===
Linia 48:
 
=== Budowa geologiczna ===
Okolice wsi charakteryzują się bardzo złożoną budową [[geologia|geologiczną]]. Wzniesienia w [[Krowiarki (góry)|Krowiarakach]] tworzą [[wapień|wapienie krystaliczne]] i [[wapień|dolomityczne]]. Z kolei [[Wzgórza Rogówki]] zbudowane są z [[granitoidy]]ów masywu [[kłodzko]]-[[Złoty Stok|złotostockiego]]. Ponadto występują [[łupek|łupki łyszczykowe i kwarcowo-grafitowe]] oraz [[amfibolit]]y. Dolinę Białej Lądeckiej wyścielają [[osad]]y [[trzeciorzęd]]owe i [[czwartorzęd]]owe. W wapieniach występują [[minerały]] , m.in. [[chloryt]], [[hercynit]]<ref>''Ibidem'', s. 514.</ref>.
 
=== Powierzchnia i ludność ===
Linia 111:
== Historia ==
=== Początki wsi ===
Żelazno powstało jako jedna z najstarszych wsi na terenie [[Ziemia kłodzka|ziemi kłodzkiej]], przed połową [[XIII wiek|XIII]] w., a więc w okresie przedkolacyjnym<ref>K. Bartkiewicz, ''Dzieje ziemi kłodzkiej w średniowieczu'' , wyd. Ossolineum, Wrocław 1977, s. </ref>. Osada została założona na skrzyżowaniu dwóch ważnych szlaków handlowych. Pierwszy z nich przy starym zwany ''Drogą Solną'', wiódł z [[Kłodzko|Kłodzka]] do [[Nysa|Nysy]] i [[Kraków|Krakowa]]<ref name="Ibidem, s">''Ibidem'', s. </ref>. Z kolei drugi był częścią antycznego [[Szlak bursztynowy|szlaku bursztynowego]]<ref>'' name="Ibidem'', s. <"/ref>. Nie wykluczone, iż Żelazno było osadą służebną [[gród|grodu kłodzkiego]], ale szybko przeszło w ręce prywatnych właścicieli.
Wieś szybko rozwijała się, czemu dowodzi fakt, że wybudowano tutaj jeden z pierwszych kościołów na terenie [[Ziemia kłodzka|ziemi kłodzkiej]], który podlegał [[parafia|parafii]] w [[Krosnowice|Krosnowicach]]. Pierwszymi znanymi właścicielami Żelazna byli [[Panewiczowie|Pannwitzowie]], którzy w [[1327]] r. ufundowali tutaj [[kościół (budynek)|kościół]] oraz w tym samym czasie otrzymali od króla [[Czechy|czeskiego]] [[Jan Luksemburski|Jana I Ślepego]] prawo [[patronat]]u do kościoła.
 
 
 
=== Rozwój wsi ===
Przypuszcza się, że w [[1330]] r. była to już wieś [[Lokacja (historia)|lokowana]], bowiem w dokumentach wymieniane jest dziedziczne, [[wolne sędziostwo]], które istniało jak sugeruje większość historyków, w późniejszym okresie bez przerwy.
W [[1350]] r. właściciele części wsi – bracia [[Glubos|von Glubosowie]] sprzedali swój folwark, liczący 2,5 łana gruntów, [[Biskupi prascy|biskupowi praskiemu]] [[Arnoszt z Pardubic|Arnosztowi z Pardubic]] i jego bratu Wilhelmowi. Utworzyli oni następnie [[alodium]] z tej części Żelazna. Na marginesie warto zaznaczyć, że przedmiotem całej [[transakcja (ekonomia)|transakcji]] była ogromna posiadłość obejmująca szereg gruntów w różnych wsiach ziemi kłodzkiej, których wartość wynosiła 718 grzywien groszy praskich. Z tej racji sprzedaż ta była wielokrotnie poświadczana w różnych dokumentach z tego okresu. Jeszcze w tym samym roku Arnoszt z Pardubic przekazał swoje posiadłości na rzecz ufundowanego przez siebie klasztoru [[Augustianie|augustianów]] w Kłodzku<ref>''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 515.</ref>.
Mimo to główną cześć wsi posiadali [[Pannwitz]]owie, którzy w [[1350]] r. zastawili m.in. swoje dobra w Żelaźnie, Kunatowi von Wolvilsdorfowi. Poza wyżej wymienionymi posiadłościami na terenie wsi istniało jeszcze wolne sędziostwo (przynajmniej jedno), którego właściciele pisali się od nazwy wsi oraz [[wolne sołectwo]]<ref>''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 515.</ref>.
 
W [[1375]] r. dobra Pannwitzów obejmowały 2 łany. Rok późnij Jakobus Bohemus sprzedał wolne sędziostwo i alodium augustianom. Kilkanaście lat później, w [[1388]] r. Hannus von Pannwitz sprzedał 5 łanów lennych i prawo rybołówstwa w odcinku [[Biała Lądecka|Białej Lądeckiej]] Hannusowi von den Bele. Pod koniec [[XIV wiek|XIV]] w. część wsi znajdowała się w rękach [[wójt]]a z [[Bystrzyca Kłodzka|Bystrzycy Kłodzkiej]] – Rueckera, który prawdopodobnie wybudował [[Wieża mieszkalna w Żelaźnie|obronną wieżę mieszkalną]]<ref> M. Perzyński, ''Gminy wiejskiej Kłodzko skarby i osobliwości. Przewodnik dla dociekliwych'', wyd. Wrocławski Dom Wydawniczy, Wrocław 2002, s. 22.</ref>.
 
W dalszym ciągu główna część Żelazna należała do Pannwiztów. W [[1415]] r. doszło do dużej transakcji pomiędzy Nickelem von Pannwitzem, a Nicklasem Blumylem, która dotyczyła sprzedaży bogatego sędziostwa (obejmując ego ziemię, [[dwór]], [[karczma|karczmę]], [[młyn wodny]], prawo połowu ryb i [[rzemieślnik]]ów (piekarz, krawiec, kowal, szewc). Z zachowanych źródeł wiadomo, iż jego wartość w następnym roku wynosiła 100 kop [[grosz praski|groszy praskich]]. Być może na początku [[XV wiek|XV]] w. istniały tu dwa niezależne wolne sędziostwa<ref> W [[1418]] r. jako sędzia wymieniany jest w Żelaźnie – Stephan Bertelsdorf, a w rok później – Hans Bertelsdorf. </ref>. W [[1429]] r. sędziostwo obejmowało 3 łany i 2 [[pręt (miara)|pręty]] oraz karczmę sądową, którą posiadał Wenczlow Hotteler. Rok później jako sędzia figuruje już Hannus Heinrich.
 
=== W okresie zmieniania się właścicieli wolnego sędziostwa ===
Linia 129 ⟶ 127:
W [[1447]] r. sędziostwo z e wszystkimi gruntami i karczmą znajdowało się w bezpośrednim posiadani braci von Pannwitz. Jednaj już w [[1465]] r. jako sędzia wymieniany jest Wenzel Clug, a w [[1467]] r. Hentczel., zaś w [[1469]] r. – Balthazar i Paul Reymannowie, płacący 40 złotych guldenów z niego. W [[1478]] r. jego wartość oszacowano na 224 guldeny węgierskie. W [[1481]] r. sędzią był Michael Walthir.
 
W [[1482]] r. Margaretha, córka Hansa von Pannwitza , sprzedała swój majątek w Żelaźnie Kwnesowi von Czymowiczowi. Trzy lata później sędziostwo i karczma sądowa były przedmiotem transakcji pomiędzy Elzke i Jacobusem Stanko, który zapłacił za nie 200 guldenów węgierskich, a w [[1488]] był wolnym sędzią w Żelaźnie.
 
W [[1494]] r. Hans von Pannwitz przekazał augustianom 1 łan czynszowy sędziostwa i 10 prętów gruntów. W związku z tym pod koniec [[XV wiek|XV]] w. zakonnicy mieli na terenie wsi już 6 łanów gruntów i odcinek [[Biała Lądecka|rzeki]]. W rękach Pannwitzów pozostało jeszcze 14 łanów i 4 pręty ziemi w Żelaźnie<ref>''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 515.</ref>.
Linia 136 ⟶ 134:
Mimo, iż Żelazno było dużą i bogatą wsią posiadająca jeden z najstarszych kościołów na terenie [[Wielki Dekanat Kłodzki|Kłodczyzny]], była to tylko filia [[Parafia|parafii krosno wickiej]]. [[29 sierpnia]] [[1597]] r. majątek po augustianach przejęli [[jezuici]]., którzy zostali sprowadzeni do [[Kłodzko|Kłodzka]].
 
Zmiany w historii wsi przyniosły dopiero wydarzenia [[Wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]]. W [[Hrabstwo kłodzkie|hrabstwie kłodzkim]] szerzył się [[protestantyzm]], na który przeszła większość mieszkańców, w tym w Żelaźnie. Klęska wojsk protestanckich pod [[Bitwa pod Białą Górą|Białą Górą]] spowodowała, iż byli oni narażeni na represje ze strony zwycięzców. W [[1621]] r. do hrabstwa wkroczyły wojska cesarskie. Przystąpiono do nakładania [[kontrybucja|kontrybucji]] i nawracania na [[katolicyzm]]. Nie zgadzali się na to chłopi z Żelazna, [[Ołdrzychowice Kłodzkie|Ołdrzychowic]], [[Rogówka|Rogówki]], [[Skrzynka (województwo dolnośląskie)|Skrzynki]], [[Jaszkowa Dolna|Jaszkowej Dolnej]] i [[Jaszkowa Górna|Górnej]], którzy utworzyli związek obronny i wystąpili zbrojnie przeciwko żołnierzom cesarskim. W trakcie walk, które zakończyły się ich porażkom, zginęło ok. 200 chłopów<ref>A. Herzig, M. Ruchniewicz, Dzieje Ziemi Kłodzkiej, wyd. Oficyna wydawnicza ''Atut''/DOBU Verlag, Wrocław-HAmburg 2006, s. 126.</ref>.
 
Swoje dobra utracili również Pannwitzowie, chociaż w [[1631]] r. jakąś cześć wsi posiadał Dittrich von Pannwitz<ref> ''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 516.</ref>. Od [[1631]] r. dolny dwór po Pannwitzach przejął na potrzeby kolegium jezuickiego w Kłodzku dziekan [[Hieronim Keck]]. Posiadłość tą zamieszkiwało 12 [[kmieć|kmieci]] i 14 [[zagrodnik|ogrodników]]. Według spisów kościelnych w całej wsi zamieszkiwało 4 gospodarzy płacących podatki kościelne. Część wsi była [[królewszczyzna|królewszczyzną]], a później została nadana niejakiemu Christianowi von Saalhausenowi, który sprzedał swoje dwa [[folwark]]i w [[1669]] r. kolegium jezuickiemu za 5,5 tys. Talarów.
Linia 142 ⟶ 140:
=== Żelazno pod panowaniem pruskim ===
W [[1742]] r. [[hrabstwo kłodzkie]] dostało się pod panowanie [[Prusy|pruskie]], co zostało ostatecznie potwierdzone na [[Pokój w Hubertusburgu|pokoju]] w [[Hubertusburg]]u ([[1763]]). Rozpoczął się nowy okres w dziejach Żelazna, które w [[XVIII wiek|XVIII]] w. przezywało szybki rozwój. W [[1748]] r. wieś dzieliła się na trzy części:
* '''Kolegium jezuickie''' – 7 kmieci oraz 28 zagrodników
* '''Klasztor jezuitów''' – 14 kmieci oraz 26 zagrodników i chałupników
* '''von Schreckendorf''' – 8 kmieci i 21 zagrodników oraz chałupników
 
W [[1765]] r. Żelazno miało już czterech właścicieli:
* '''Kolegium jezuitów''' – wartość: 12, 6 tys. talarów; 5 kmieci, 21 zagrodników i 9 chałupników, w tym 5 rzemieślników,
* '''Klasztor jezuitów''' – wartość: 11 tys. talarów; 11 kmieci, 18 zagrodników i 13 chałupników, w tym 4 rzemieślników,
* '''Wolne sędziostwo''' – wartość: 6,2 tys. talarów; należało także do kolegium jezuickiego w Kłodzku,
* '''Część wolnego kmiecia''' – wartość: 150 talarów, także w posiadaniu kolegium
 
Praktycznie cała wieś znajdowała się w rękach zakonników z Kłodzka. Po kasacie zakonu jezuitów zmieniali się właściciele poszczególnych części Żelazna<ref>''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 516.</ref>. W [[1787]] r. osada liczyła 143 budynki. Znajdowały się tu 2 wapienniki, a zamieszkiwało ją 20 rzemieślników. Część [[Friedrich Wilhelm von Reden|hr. von Redena]] liczyła 57 budynków z młynem wodnym. Mieszkało w niej 14 kmieci oraz 42 zagrodników i chałupników. Kolejną części Żelazna posiadał niejaki Pelke (54 budynki, w tym 2 folwarki i młyn z 7 kmieciami i 44 zagrodnikami oraz chałupnikami . [[Wolne sędziostwo]] posiadał Josef Stehr (26 budynków, w tym folwark i młyn wodny, z 4 kmieciami i 20 zagrodnikami oraz chałupnikami. Czwarta część należała do probostwa (3 domy, kościół, plebania i szkoła z 1 chałupnikiem). Ostatnią, piątą część posiadał wolny kmieć (2 chałupników).
 
=== Rozwój wsi w XIX i na początku XX wieku ===
[[Plik:Hermann Dietrich Lindheim.jpg|thumb|left|Hermann Dietrich von Lindheim – właściciel Żelazna w 1 poł. [[XIX wiek|XIX]] w.]]
W latach [[1797]]-[[1798]] A. Hoffmann, właściciel głównej części wsi wzniósł w jej dolnej części okazały [[Pałac w Żelaźnie|pałac]]<ref>M. Perzyński, ''Op. cit.'', s. 25.</ref>. W [[1808]] r. wdowa po nim wyszła za mąż za von Bibersteina . W [[1825]] r. podział wsi utrzymywał się nadal. Odpowiednio należała ona do: płk. von Bibersteina, Gottlieba Huenersky’ego, hr. Ernesta von Muenchhausena zu Grainburg am der Donau, Josefa Wagnera oraz Antona Kintschera. W [[1840]] r. Żelazno było ogromną wsią, jedną z największych w regionie<ref>''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 516.</ref>.
 
W [[1836]] r. kupiec i jednocześnie przemysłowiec [[Hermann von Lindheim]] kupił główną cześć wsi od płk. von Bibersteina za 26 tys. talarów, na która składały się: pałac, folwark i 75 budynków. Znajdował się tutaj tez królewski [[urząd celny]]. Lindheim pomiędzy Krosnowicami, a Żelaznem założył ogromną [[przędzalnia|przędzalnię]] [[len|lnu]] o 20 tys. [[wrzeciono (przędzalnictwo)|wrzecion]], które napędzane były wodami z [[Biała Lądecka|Białej Lądeckiej]]<ref>M. Perzyński, ''Op. cit.'', s. 25.</ref>.
Linia 162 ⟶ 160:
Pozostałe części wsi należały do: barona E. von Münchhausena – ''Dolne Żelazno'' (''Nieder Eisersdorf''), liczyło 74 budynki. ''Dittrichsdorf'' (''Dittrichshof'')’ należał do G. Huenersky’ego – 25 budynków z dworem i 2 folwarkami. Wolne sędziostwo Wagnera liczyło 31 budynków, ale należało do urzędnika skarbowego z Kłodzka. W części tej znajdował się szpital-przytułek. Ostatnia część była w rękach kmiecia Kintscher, a następnie jego spadkobierców, liczyła 2 budynki.
 
We wsi znajdował się kościół, szkoła katolicka (zbudowana w [[1830]] r.) Działały tu 3 młyny wodne, 3 browary, 3 cegielnie, które produkowały 132 tys. cegieł i dachówek rocznie oraz 7 tkaczy chałupników. Żelazno było wielkim ośrodkiem produkcji wapna. Istniał tu [[kamieniołom]] oraz 5 pieców do wypału wapna<ref>Wapiennik Lindheima dawał 4, 3 tys. szefli, Christena – 2,7 tys. szefli, Latzelta – 1,48 szefli, a dwa piece Welzela – 1,66 tys. szefli wapna.</ref>. We wsi pracowało ok. 40 rzemieślników różnych branż, w tym 2 zegarmistrzów<ref> ''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 517.</ref>.
 
W 2 połowie [[XIX wiek|XIX]] przędzalnie przejął zięć Lindheima – Hugon von Löbbecke, w rekach którego rodziny znajdowała się ona do [[1945]] r. W [[1870]] r. w Żelaźnie znajdowały się trzy posiadłości ziemskie należące do: W. Langera (o powierzchni 186 [[morga|morgów]]), [[landrat]]a [[baron]]a von Seherr-Thossa (175 morgów) i H. von Lōbecke’a (907 morgów). Rezydencja w Żelaźnie należała do jednych z atrakcji turystycznych regionu. W Żelaźnie działała [[gospoda]] oraz popularny browar. We wsi działa punkt informacyjny [[GGV]].
Linia 168 ⟶ 166:
W [[1897]] r. przez wieś przeprowadzono [[Kolej Doliny Białej Lądeckiej|linię kolejową]] do [[Stronie Śląskie|Stronia Śląskiego]], lokując w jej południowej części [[Żelazno (stacja kolejowa)|stację]], która stanowiła punkt wyjścia dla wycieczek na [[Krowiarki (góry)|Krowiarki]] i [[Wapniarkę]].
 
Podczas wojny w wieży mieszkalnej urządzono niewielki obóz pracy, w którym przebywało ok. 20 więźniów różnych narodowości, w tym [[Francuzi]], [[Anglicy]] i [[Polacy]]<ref name="Ibidem, s. 517">''Ibidem'', s. 517.</ref>.
 
=== Żelazno w granicach Polski ===
Linia 175 ⟶ 173:
Żelazno zostało siedzibą niewielkiej [[gromada|gromady]], zachowując swój rolniczy charakter. Dawne folwarki zostały upaństwowione i przejęte przez [[PGR]]. Odnowiono część zabytków, a w pałacu ulokowano ośrodek wczasowy hutników z huty ''Bobrek''<ref>''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 514.</ref>. W wieży rycerskiej po remoncie urządzono harcówkę dla upamiętnienia obozu pracy.
 
W końcu lat 60-tych. [[XX wiek|XX]] w. zmodernizowano drogi do [[Bystrzyca Kłodzka|Bystrzycy Kłodzkiej]] i [[Lądek Zdrój|Lądka Zdroju]]. Przebudowie poddano cały układ komunikacyjny, przenosząc główną drogę poza zabudowania. Przy okazji rozebrano jedną z zabytkowych chat: drewnianą z gankiem w przyziemiu.
 
W latach 70-tych. [[XX wiek|XX]] w. wzniesiono we wsi dużą [[ferma|fermę]] [[krowa|krów]]. Następnie założono wielki [[sad]]. We wsi działał Agrokompleks ''Sudety'', potem powstał [[kombinat]] rolno-przemysłowy. Po reformie administracyjnej Żelazno w latach [[1973]]-[[1976]] było stolicą [[Gmina Żelazno|gminy]]. W dolinie [[Piotrówka (dopływ Białej Lądeckiej)|Piotrówki]] wybudowano dużą wylęgarnię [[pstrąg]]ów.<ref>'' name="Ibidem'', s. 517.<"/ref>
 
Wieś znacznie ucierpiała podczas tzw. ''[[Powódź 1997|Powodzi Tysiąclecia]]'' w [[lipiec|lipcu]] [[1997]] r. odbudowa trwała kilka lat. Ponownie Żelazno zostało zalane w [[czerwiec|czerwcu]] [[2009]] r.<ref>[http://www.tvkklodzko.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=249&Itemid=1|materiał Telewizji Kłodzko]</ref>
Linia 185 ⟶ 183:
 
== Administracja ==
Żelazno po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] znalazło się w granicach [[Polska|Polski]]. W latach [[1945]]-[[1973]] wieś tworzyła [[gromada|gromadę]], wchodzącą w skład [[powiat kłodzki|powiatu kłodzkiego]] w [[województwo wrocławskie|województwa wrocławskiego]]. Po zmianach w podziale terytorialnym kraju Żelazno zostało siedzibą [[gmina Żelazno|gminy]] ([[1973]]), którą zniesiono trzy lata później. Od [[1976]] r. wchodzi w skład [[Gmina Kłodzko|gminy Kłodzko]]<ref>''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 513. </ref>. Ostatnia zmiana miała miejsce w [[1990]] r., kiedy to na terenie gminy utworzono [[sołectwo|sołectwa]] jako jednostki pomocniczego podziału administracyjnego [[gmina|gminy]], którego jedna z siedzib znalazła się w Żelaźnie.
Mieszkańcy wsi wybierają do [[Rada Gminy Kłodzko|Rady Gminy]] jednego [[radny|radnego]] co 4 lata. Ponadto organem władzy ustawodawczej we wsi jest rada sołecka na czele której stoi [[sołtys]] jako jednoosobowy organ władzy wykonawczej. Funkcje tę sprawuje Jan Łyczkowski<ref>[http://www.gmina.klodzko.pl/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=104|informacje o sołtysie na stronie gminy kłodzko.]</ref>.
 
== Komunikacja ==
Przez wieś przechodzą dwie ruchliwe drogi prowadzące na południe i wschód [[Ziemia kłodzka|ziemi kłodzkiej]]. Najbardziej ruchliwa jest [[droga krajowa]] {{AS-droga|K|33}} , prowadząca z Kłodzka do granicy państwa przez [[Przełęcz Międzyleska|Przełęcz Międzyleską]], od której w południowej części wsi odgałęzia się [[droga wojewódzka]] nr {{AS-droga|W|392}} w kierunku do [[Stronie Śląskie|Stronia Śląskiego]].
W Żelaźnie na południowym krańcu wsi znajduje się [[stacja kolejowa]], którędy wiodła [[linia kolejowa]] nr {{LK-linia|322}}, zwana ''Koleją Doliny Białej Lądeckiej''. Ruch pasażerski wstrzymano na niej w [[2004]] r. Obecnie trwają prace nad jego przywróceniem w postaci szyno busów [[Koleje Dolnośląskie|Kolei Dolnośląskich]]<ref>''Strategia rozwoju powiatu kłodzkiego na lata 2008-2015'', s. 78-79.</ref>.
Na obszarze Żelazna znajdują się dwa przystanki autobusowe. Komunikację autobusową na ternie wsi obsługuje [[PKS Kłodzko]].
Linia 222 ⟶ 220:
}}
 
{{stub}}▼
{{Gmina Kłodzko}}
 
 
▲{{stub}}
 
[[Kategoria:Gmina Kłodzko]]
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Żelazno_(województwo_dolnośląskie)”