Chrystian I Oldenburg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MauritsBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: ca:Cristià I de Dinamarca; zmiany kosmetyczne
WP:SK, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 2:
'''Chrystian I Oldenburg''' (ur. w lutym [[1426]] w [[Oldenburg (miasto)|Oldenburgu]], zm. [[21 maja]] [[1481]] w [[Kopenhaga|Kopenhadze]]) - król [[Dania|Danii]] w latach [[1448]] - 1481 (założyciel dynastii [[Oldenburgowie|Oldenburgów]]) oraz na prawach [[Unia kalmarska|Unii kalmarskiej]], władca [[Norwegia|Norwegii]] w latach [[1450]] - 1481 i [[Szwecja|Szwecji]] w latach [[1457]] - [[1464]].
 
Panowanie Chrystiana rozpoczęło się problemami z uznaniem go za króla w Norwegii; Szwecja natomiast zerwała Unię kalmarską - na tron wstąpił tam [[Karol Knutsson Bonde|Karol VIII Knutsson Bonde]]. Jednym z pierwszych posunięć Karola było zażądanie od Chrystiana oddania [[Gotlandia|Gotlandii]], kolejnym, w [[1449]], ogłoszenie się królem Norwegii, choć formalnie miał nim być Chrystian. Na spotkaniu królów w [[Halmstad]] doszło do porozumienia: w zamian za koronę Norwegii Chrystian uznał prawa Karola do Szwecji. Wkrótce jednak Karol wypowiedział Danii wojnę i zaatakował [[Skania|Skanię]]. Przeciągające się pięć lat potyczki skończyły się w 1457 roku klęską Karola; wtedy również na tronie Szwecji zasiadł Chrystian. Karol zbiegł do [[Gdańsk]]a.
 
W latach [[1459]] - [[1460]] Chrystian przyłączył do królestwa południową [[Półwysep Jutlandzki|Jutlandię]], został władcą [[Szlezwik]]u i [[Holsztyn]]a (z zastrzeżeniem wymuszonym przez holsztyńskich możnych, że obie te krainy nie zostaną nigdy rozdzielone; drugim warunkiem było coroczne zwoływanie rady holsztyńskich i szlezwickich możnych). Sprawa przejęcia części Jutlandii, Holsztynu i Szlezwiku wymagała nakładów na wojny z innymi chętnymi na te tereny. Wojny te były finansowane podatkami nałożonymi w Skanii. Doprowadziło to do buntu, z którego skorzystał Karol Bonde, który powrócił i ponownie koronował się na króla Szwecji.
 
Po śmierci Karola, w [[1470]], Chrystian próbował ponownie przejąć Szwecję. Poniósł jednak druzgocącą klęskę w bitwie pod [[BrunkebjergBrunkeberg]] ([[10 października]] [[1471]]).
 
{{Władca-Dania|urząd=król Danii|lata=1448 - 1481|poprzednik=[[Krzysztof Bawarski|Krzysztof III Bawarski]]|następca=[[Jan II Oldenburg]]}}
{{Władca-Norwegia|urząd=król Norwegii|lata=1450 - 1481|poprzednik=[[Karol VIII Knutsson Bonde]]|następca=[[Jan II Oldenburg]]}}
{{Władca-Szwecja|urząd=król Szwecji|lata=1457 - 1464|poprzednik=[[JönsKarol BengtssonVIII (Oxenstierna)Knutsson Bonde]]<br />[[Eryk Axelsson]]|następca=[[KettilKarol VIII KarlssonKnutsson WazaBonde]]}}
 
{{DEFAULTSORT:Chrystian I Oldenburg}}
[[Kategoria:Oldenburgowie]]
[[Kategoria:Władcy DaniiOldenburgowie|Chrystian I Oldenburg{{PAGENAME}}]]
[[Kategoria:Władcy Szwecji|Chrystian I OldenburgDanii]]
[[Kategoria:Władcy Norwegii|Chrystian I OldenburgSzwecji]]
[[Kategoria:UrodzeniWładcy w 1426Norwegii]]
[[Kategoria:ZmarliUrodzeni w 14811426|{{PAGENAME}}]]
[[Kategoria:Zmarli w 1481|{{PAGENAME}}]]
 
[[ar:كريستيان الأول ملك الدنمارك]]