Wersja z 06:55, 2 paź 2009 edytuj TXiKiBoT (dyskusja \| edycje) 357 468 edycji m robot dodaje: arc:ܓܪܡܐ ܕܥܛܡܐ ← poprzednia edycja		Wersja z 00:31, 8 lis 2009 edytuj anuluj edycję Dorcus~plwiki (dyskusja \| edycje) 34 edycje duże merytoryczne następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Gray252.png\|right\|thumb\|200px\|<center>Kość udowa lewa (widok od tyłu)<center>]]▼ '''Kość udowa''' ([[łacina\|łac.]] ''~~Femur~~femur'') — ~~jest~~kość ~~ona~~kończyny ~~zaliczana~~dolnej dobędąca elementem wspierającym tkanki miękkie uda. Jest to [[Kości długie\|~~kości~~kość ~~długich.~~długa]], ~~Jest~~dlatego wyróżnić w niej można trzon i dwa końce: koniec bliższy i koniec dalszy. Jednocześnie jest to ~~największą~~najdłuższa z kości długich organizmu. Występuje u człowieka i zwierząt. U człowieka jest ustawiona pionowo, u zwierząt w kierunku przednio-dolnym. ~~== Człowiek ==~~ ~~Najdłuższa i największa [[kość (anatomia)\|kość]] człowieka,~~ ▲[[Plik:Gray252.png\|right\|thumb\|200px\|<center>Kość udowa<center>]] Jak wszystkie kości długie, składa się z trzonu i dwóch końców. Na końcu bliższym (górnym) odróżniamy kulistą głowę (łac. ''caput femoris'') skierowana skośnie przyśrodkowo ku górze. Głowę łączy z trzonem szyjka kości udowej (łac. ''collum femoris'') mająca kształt spłaszczonego wałka. Oś szyjki tworzy z trzonem [[kąt rozwarty]] (u mężczyzn około 135°, u kobiet mniej). U obu płci z wiekiem kąt ten się zmniejsza. ▼ ===Koniec bliższy=== Na granicy między szyjką i trzonem znajdujemy wyniosłości: krętarz większy (łac. ''trochanter major'') i krętarz mniejszy (łac. ''trochanter minor''). Na tylnej powierzchni kości udowej przebiega wzdłuż trzonu kresa chropawa (łac. ''linea aspera''), na której rozróżniamy wargę przyśrodkową i boczną. Stykają się one w części środkowej trzonu a rozchodzą ku tyłowi i górze. Na końcu bliższym (górnym) znajduje się '''głowa kości udowej''' (''caput femoris''), stanowiąca ok. 2/3 wycinka kuli. Na jej szczycie znajduje się '''dołek głowy kosci udowej''' (''fovea capitis femoris'') będące miejscem przyczepu więzadła głowy kości udowej. Chrząstka szklista pokrywa prawie całą głowę, za wyjątkiem dołka. ▲~~Jak~~Głowę ~~wszystkie kości długie, składa się~~łączy z ~~trzonu i dwóch końców. Na końcu bliższym (górnym) odróżniamy kulistą głowę (łac.~~trzonem ''~~caput femoris~~'~~') skierowana skośnie przyśrodkowo ku górze. Głowę łączy z trzonem~~ szyjka kości udowej''' (~~łac.~~ ''collum femoris'') mająca kształt spłaszczonego wałka. Oś szyjki tworzy z trzonem [[kąt rozwarty]] (u mężczyzn około 135°, u kobiet mniej). U obu płci z wiekiem kąt ten się zmniejsza. Na granicy między szyjką i trzonem znajdują się duże wyniosłości: zlokalizowany bocznie '''krętarz większy''' (''trochanter major'') i położony do tyłu '''krętarz mniejszy''' (''trochanter minor''). Oba krętarze są ważnymi miejscami przyczepu dla mięśni uda. Połączone są między sobą od przodu '''kresą międzykrętarzową''' (''linea intertrochanterica''), od tyłu łączy je wydatny '''grzebień międzykrętarzowy''' (''crista intertrochanterica''). W okolicy krętarza większego, na jego stronie przyśrodkowej, znajduje się '''dół krętarzowy''' (''fossa trochanterica''). ===Trzon=== Trzon kości udowej w odcinku górnym ma kształt walcowaty ku dołowi nieco grubieje i spłaszcza się. Na stronie tylnej, tuż pod krętarzem większym znajduje się wyniosłość zwana '''guzowatością pośladkową''', poniżej krętarza mniejszego natomiast znajduje się '''kresa grzebieniowa''' (''linea pectinea''). Na tylnej powierzchni kości udowej przebiega wzdłuż trzonu '''kresa chropawa''' (''linea aspera''), na której rozróżniamy '''wargę przyśrodkową i boczną''' (''labiummediale et labium laterale''). Stykają się one w części środkowej trzonu, a rozchodzą ku dołowi tworząc odpowiednio '''kresę nadkłykciową przyśrodkową i boczną''' (''linea supracondylaris medialis et lateralis''). ograniczające trójkątne pole zwane '''powierzchnią podkolanową''' (''facies poplitea''). ===Koniec dalszy=== Koniec dalszy tworzą dwa duże kłykcie: '''kłykieć przyśrodkowy''' (''condylus medialis'') i '''kłykieć boczny''' (''condylus lateralis''). Kłykcie pokryte są chrząstką szklistą, podobnie jak łącząca je od strony przedniej '''powierzchnia rzepkowa''' (''facies patellaris''). Pomiędzy kłykciami widoczne jest duże zagłębienie - '''dół międzykłykciowy''' (''fossa intercondylaris''), nie pokryty chrząstką. Oba kłykcie od strony tylnej łączy '''kresa międzykłykciowa''' (''linea intercondylaris''). Na powierzchniach bocznych obu kłykci występują niewielkie wyniosłości zwane '''nadkłykciami: przyśrodkowym i bocznym''' (''epicondylus medialis et laterais''). Na nadkłykciu bocznym wyróżnić można niewilką wyniosłośc zwaną '''guzkiem przywodzicieli''' (''tuberculum adductorium''). Trzon kości udowej w odcinku górnym ma kształt walcowaty ku dołowi nieco grubieje i spłaszcza się. Koniec dalszy kości posiada kłykcie przyśrodkowy( łac. ''condylus medialis'') i boczny (łac. ''condylus lateralis''). Kłykcie mają powierzchnię stawową dla połączenia z [[Kość piszczelowa\|kością piszczelową]]. == Bibliografia == #Lutnicki W., ''Zarys osteologii zwierząt domowych'', Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1986, str 87-88

Kość udowa: Różnice pomiędzy wersjami