Czapscy herbu Leliwa: Różnice pomiędzy wersjami

'''Czapscy''', także '''Hutten-Czapscy''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Grafen von Hutten-Czapski'') – [[Pomorze Gdańskie|pomorski]] ród szlachecki herbu [[Leliwa (herb szlachecki)|Leliwa]] z [[dewiza|dewizą]] "Vitam patriae, honorem nemini", pochodzący ze wsi [[Czaple (powiat świecki)|Czaple]] lub [[Czapelki (powiat świecki)|Czapelki]], od której przyjął nazwisko. Pojawił się tam na początku XIV wieku.

=== Legenda rodowa ===

Według stworzonej przez [[genealogia|genealogów]] prawdopodobnie w XVIII wieku legendy rodowej Czapscy są boczną gałęzią prastarego i sławnego [[Frankonia|frankońskiego]] rodu [[Ulrich von Hutten|von Hutten]], który pojawił się w roku [[930]] - Ehrenreich von Hutten brał w tym roku udział w wyprawie króla [[Niemcy|niemiec]] [[Henryk I Ptasznik|Henryka I Ptasznika]] przeciwko [[Hunowie|Hunom]]. Choć niemieccy genealogowie wywodzą nieprzerwaną linię frankońskich Huttenów od Rudolfa, który żył ok. r. [[1179]], genealogowie Czapskich zlokalizowali ich przodka jeszcze wcześniej - miał nim być rycerz ''Dietrich von Hutten'', który wraz z paroma innymi szlachcicami frankońskimi został w r. [[1112]] wezwany przez [[Bolesław III Krzywousty|Bolesława Krzywoustego]] na pomoc w walce przeciw pogańskim [[Prusowie|Prusom]]. Hutten wyróżnił się w roku [[1113]] w bitwie pod [[Nakło nad Notecią|Nakłem]], po czym Krzywousty pasował go na rycerza i nadał mu herb Leliwa oraz wieś [[Smoląg]] w pobliżu [[Starogard Gdański|Starogardu]] na [[Pomorze Gdańskie|Pomorzu Gdańskim]]. Potomkowie Dietricha Huttena przyjęli pod późniejszym panowaniem [[Zakon krzyżacki|krzyżackim]] nazwisko panów ''von Smolangen''. Hugo I von Smolangen, poseł stanów pruskich, stanął w czasie [[Wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]] Polski z Zakonem po stronie króla [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza Jagiellończyka]]; syn jego Hugo II von Smolangen został w r. [[1482]] [[kasztelan]]em [[gdańsk]]im. Synowie Hugona Sebastian, [[podkomorzy]] pomorski, i Juliusz, [[sędzia]] [[tczew]]ski, powrócili do rodowego nazwiska Hutten, ale w spolonizowanej formie "Czapski" (od niemieckiego ''Hut'', kapelusz, czapka). Od tego czasu datują się linie Czapskich bękowska, smętowska i swarożyńska. Bracia [[Mikołaj Hutten-Czapski|Mikołaj]] i [[Józef Hutten-Czapski (1760-1810)|Józef]] Czapscy, obaj dawni [[generał]]owie I Rzeczypospolitej, otrzymali od króla [[Fryderyk Wilhelm III Pruski|Fryderyka Wilhelma III]] [[27 września]] [[1804]] [[hrabia|hrabiowski]] tytuł pruski z nadaniem przydomku von Hutten. W roku [[1861]], [[3 września]], tytuł taki otrzymał również [[ordynacja|ordynat]] na [[Smogulec|Smogulcu]] [[Bogdan Hutten-Czapski]]. Gałąź Czapskich osiadła od pocz. XIX wieku na [[Mińsk|Mińszczyźnie]] i [[Wołyń|Wołyniu]] uzyskała w latach [[1874]], [[1895]] i [[1900]] rosyjskie potwierdzenie tytułu. Wśród Czapskich było w latach [[1683]] - [[1795]] trzynastu [[senator]]ów, sześciu kawalerów [[Order Orła Białego|Orła Białego]] i do [[1863]] trzech kawalerów [[Order Virtuti Militari|Virtuti Militari]], a w XX wieku dwóch [[przeor]]ów polskiej prowincji [[Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana z Jerozolimy z Rodos i z Malty|Zakonu Maltańskiego]]. Od [[19 marca]] [[1923]] istnieje związek familijny. Obecni potomkowie po mieczu linii hrabiowskiej żyją w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Istnieją gałęzie nieutytułowane oraz inna rodzina o tym samym nazwisku, Czapscy herbu [[Grzymała (herb szlachecki)|Grzymała]].