Brzetysław I: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Bolesława III Rudego
m Przywrócono starszą wersję, jej autor to CarlosPn. Autor wycofanej edycji to 83.20.196.120.
Linia 27:
'''Brzetysław I''' (ur. najpóźniej przed połową [[1002]] r.<ref>B. Krzemieńska, ''Břetislav I. Čechy a střední Evropa v prvé polovině XI. století'', Praha 1999, s. 115.</ref>, zm. [[10 stycznia]] [[1055]] r.) - [[władcy Czech|książę Czech]] od [[1035]] z dynastii [[Przemyślidzi|Przemyślidów]].
 
Był synem [[Oldrzych (zm. 1034)|Oldrzycha]] i jego drugiej żony [[Bożena (księżna czeska)|Bożeny]]. Data urodzenia Brzetysława I nie jest znana. Kronikarz [[Kosmas z Pragi]] opisał je pod rokiem [[1002]], ale pod tą datą opisał zdobycie [[Praga|Pragi]] przez Polaków oraz oślepienie [[Jaromir Przemyślida|Bolesława III RudegoJaromira]]. Czeski historyk Vaclav Novotny datował narodziny Brzetysława I na rok [[1005]]; inni badacze skłaniają się do około [[1012]] roku<ref>M.in. G. Labuda, ''Brzetysław I'', s. 167.</ref>.
 
Podczas rządów swego ojca, księcia [[Oldrzych (zm. 1034)|Oldrzycha (Udalryka)]], władał [[Morawy|Morawami]] w latach [[1025]]–[[1031]]. Wykorzystał sytuację i, podczas gdy w [[Polska|Polsce]] panowało bezkrólewie, a kraj zaczął ogarniać bunt pospólstwa w [[1038]] r., zbrojnie najechał Polskę, rabując ogromne bogactwa, niszcząc [[Biskupstwo|siedziby biskupie]] w [[Poznań|Poznaniu]], [[Kruszwica|Kruszwicy]], a nawet [[Gniezno|stolicę kraju]] i arcybiskupstwa Gniezno oraz wywiózł do [[Praga|Pragi]] relikwie [[św. Wojciech]]a i [[Radzim Gaudenty|Gaudentego]]. Kościół w [[Gniezno|arcybiskupim grodzie]] popadł w taką ruinę, że zagnieździły się w nim dzikie zwierzęta. Żołnierze czescy zburzyli w [[Poznań|Poznaniu]] sakralne budowle wzniesione przez [[Mieszko I|Mieszka I]] na uroczystość chrztu oraz splądrowali jego grobowiec. Brzetysław zrujnował również świetny zamek i kościół kamienny na wyspie [[Jezioro Lednica|jeziora Lednickiego]]. Z [[Giecz]]a, którego ludność poddała się bez walki, przesiedlił licznych rzemieślników do [[Czechy|Czech]], do miejscowości zwanej odtąd [[Hedčany]] (od czeskiej nazwy Giecza – ''Hedeč'')<ref>''Kosmasa Kronika Czechów'', Warszawa 1968, s. 206; M. Matla-Kozłowska, ''Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania'', Poznań 2008, s. 464, przyp. 353.</ref>. W drodze powrotnej przyłączył do [[Czechy|Czech]] [[Śląsk]] i [[Małopolska|Małopolskę]]. Dwa lata później został pokonany przez cesarza [[Henryk III (cesarz niemiecki)|Henryka III]] i zmuszony oddać Polsce Małopolskę, zapewne część Śląska<ref>''Kosmasa Kronika Czechów'', Warszawa 1968, s. 154 przyp. 18, podaje, że Czechom pozostała jedynie część Śląska po lewej stronie Odry; z kolei T. Jurek: ''Ryczyn biskupi'', Roczniki historyczne 1994, s. 40-44, uważa, że już w 1041 Polska odzyskała cały Śląsk oprócz ziemi Golęszyców</ref> oraz część zrabowanych dóbr. Podjął próbę utworzenia niezależnej organizacji kościelnej dla Czech, ale wpływ cesarza i skargi polskiego episkopatu unicestwiły jego zamiary. W [[1050]] r. książę Polski [[Kazimierz I Odnowiciel]] odebrał Czechom prawie cały Śląsk.