|
'''Scenograf''' - autor oprawy plastycznej i architektonicznej do [[teatr]]u, [[film]]u, [[telewizja|telewizji]] lub na estradę, który ściśle współpracuje z [[reżyser]]em. Do zadań scenografa należy także określenie innych elementów stanowiących scenografię, np. oświetlenia, dekoracji, rekwizytów, kostiumów.
Zawód scenografa powstał niemal równocześnie z teatrem, jednak dopiero od niedawna oprawą plastyczną i architektoniczną zajmują się odpowiednio wykształceni w tym kierunku ludzie. Wcześniej funkcję scenografa w teatrze pełnił malarz, grafik czy architekt. Dziś scenografem jest przede wszystkim osoba z doświadczeniem i najczęściej wykształceniem plastycznym.
Scenograf przy pracy nad koncepcją plastyczną musi uwzględnić myśl przewodnią reżysera. W tym celu powinien dokładnie omówić z nim scenariusz, zinterpretować go i poznać oczekiwania reżysera odnośnie scenografii. Zanim scenograf przystąpi do rysowania szczegółowych projektów i ich realizacji przygotowuje reżyserowi szkice swoich pomysłów. Gdy zostaną zaakceptowane przystępuje do robienia szczegółowych projektów, a następnie współuczestniczy w całym procesie przygotowywania dekoracji.
WARUNKI PRACY
Miejsce pracy scenografa zależy od zlecenia, które wykonuje. Może to być teatr, studio filmowe, studio telewizyjne lub plener. Dużo czasu spędza także pracując w domu lub bibliotekach i muzeach, gdzie zbiera materiały i rysuje projekty elementów scenografii.
Na pierwszym etapie przygotowywania dekoracji scenograf współpracuje przede wszystkim z reżyserem. Konsultuje z nim wszelkie pomysły oprawy plastycznej, zapoznaje z własną wizją realizacji scenicznej reżysera. Gdy dochodzi do realizacji projektów scenograf jest odpowiedzialny za współpracę ze wszystkimi osobami, które pomagają w jej produkcji i dba o zgodność wykonywanych dekoracji z projektami. Nierzadko są to duże zespoły ludzi, których pracę trzeba dobrze skoordynować, a w których mogą pojawiać się różne konflikty. Scenograf musi też współpracować z choreografem, kompozytorem, aktorami, by scenografia stała się integralną częścią spektaklu współgrającą z ruchem scenicznym, grą aktorską i muzyką.
Pracy scenografa nie da się ująć w sztywne ramy czasowe. Godziny jego pracy uzależnione są od takich czynników jak grafik prób, data premiery, warunki pogodowe (w przypadku plenerów). W przypadku przygotowywania projektów to od niego zależy ile godzin nad nimi spędzi.
WYMAGANIA
Scenograf musi potrafić wyrazić swoje przemyślenia poprzez projekt, obraz, rysunek. Wiele z jego wskazówek dla współpracowników ma formę projektu, makiety, rysunku technicznego, stąd musi być osobą dokładną i cierpliwą. Niezbędna jest także wyobraźnia i zdolność twórczego myślenia. Przydatne cechy w tym zawodzie to także: samokontrola, odporność na stres i konflikty z ludźmi.
Scenograf musi też doskonale znać historię sztuki, w tym historię sztuki użytkowej, ponieważ bardzo często odgrywa również rolę kostiumologa. Musi się dobrze orientować także w nowych komputerowych technikach graficznych, bo coraz częściej ma do czynienia z efektami specjalnymi, które wkraczają również w domenę scenografii.
Praca ta jest zaliczana do średnio ciężkich, gdyż niektóre elementy dekoracji scenograf ustawia osobiście. Ponadto istotny jest dobry wzrok pozwalający na rysowanie projektów. Daltoniści i osoby z wadami trudnymi do korekcji nie mogą pracować w tym zawodzie. Osoby niepełnosprawne poruszające się na wózkach mogą pracować przy projektowaniu scenografii, jednak ze względu na ograniczenia w poruszaniu mogą mieć trudności z nadzorowaniem całości produkcji.
WARUNKI PODJĘCIA PRACY
W Polsce są tylko dwie uczelnie, które prowadzą studia z zakresu scenografii. Są to akademie sztuk pięknych w Krakowie i Warszawie. Absolwenci innych kierunków związanych z projektowaniem i plastyką również mogą pracować w tym zawodzie. Umiejętność aranżacji przestrzeni, wyczucie bryły, trzeciego wymiaru i jego znaczenia, w teatrze są kluczowe w tej dziedzinie. Można się ich nauczyć na różnych kierunkach artystycznych, w tym na malarstwie, rzeźbie czy architekturze wnętrz.
Starsze osoby mogą podjąć pracę w tym zawodzie pod warunkiem wcześniejszego rozwoju kariery plastycznej lub z nią związanej.
MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA
Choreograf najczęściej nie jest zatrudniony na stałe i pracuje przy konkretnych zleceniach. Mimo to perspektywy pracy są dosyć szerokie: teatr, film, telewizja i estrada. Można także znaleźć pracę przy sesjach zdjęciowych lub filmowych w branży reklamowej. Można być scenografem małych filmów lub spektakli albo wielkich, prestiżowych realizacji, często plenerowych. Scenograf przydaje się również przy realizacji koncertów, które mają charakter widowisk.
ZAROBKI
Zależą od liczby przedsięwzięć i ich rozmachu. Przeciętnie honorarium scenografa waha się między 10 a 20 tys. zł.
| 