M3 Lee: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit.
m Przywrócono starszą wersję, jej autor to Kerim44. Autor wycofanej edycji to KapelusznikSlayer.
Linia 50:
rzut = |<!-- rysunek w trzech/czterech rzutach-->
}}
[[Plik:Czolg monty.JPG|thumb|righr|250px|M3 "Monty"]]
 
'''M3 General Lee''' – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[czołg]] z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Wersja używana przez armię brytyjską z powiększona wieżą i bez dodatkowej wieżyczki znana była pod nazwą '''General Grant'''.
 
Linia 58:
Z M2 wykorzystano podwozie, transmisję, jednostkę napędową oraz częściowo kształt przedziału bojowego. Dla zwiększenia siły ognia zamontowano armatę kal. 75 mm. Jako, że w tamtym czasie wieżę dla takiego działa dopiero projektowano zamontowano je w kadłubie na sponsonie przez co miało ograniczoną swobodę ruchu. Głównym zadaniem tego działa miało być zwalczanie wrogich stanowisk ogniowych i umocnień pociskami odłamkowo - burzącymi. Do zwalczania wrogich pojazdów pancernych miało służyć działko ppanc. kal. 37 mm. umieszczone w wieży. Na wieży umieszczono dość wysoką kopułę obserwacyjną dowódcy, wyposażoną w przeciwlotniczy karabin maszynowy co sprawiało wrażenie, że czołg miał dwie wieże położone jedna na drugiej. Tę wersję Brytyjczycy nazwali M3 General Lee (na cześć najsłynniejszego generała Konfederacji [[Robert E. Lee|Roberta E. Lee]]).
 
Armia brytyjska (choć z konstrukcji niezadowolona) zamówiła M3 po tym, jak Amerykanie nie zgodzili się na produkcję brytyjskich projektów w swoich fabrykach. Zażądali jednak wprowadzenia kilku zmian w projekcie. Wersja brytyjska - nazwana M3 Grant (dla upamiętnienia generała Unii, późniejszego 18. prezydenta USA - [[Ulysses GrantGranta|Ulyssesa Granta]]) miała zmienioną wieżę, niższą bo pozbawioną wieży obserwacyjnej i wyposażoną w radio (co pozwoliło zmniejszyć załogę z 7 do 6 ludzi).
 
Produkcję czołgu rozpoczęto w sierpniu 1941 roku. W jej trakcie wprowadzono w czołgu kilka zmian, z których najważniejszą (w czołgach M3 Lee) było zmniejszenie załogi do 6 osób (obsługę radia przydzielono kierowcy) oraz zamontowanie armat zarówno 37 mm jak i 75 mm o dłuższych lufach. Doświadczenia zdobyte przy produkcji M3 pozwoliły na szybkie przestawienie się tych samych fabryk na produkcję czołgu [[M4 Sherman]], która w latach 1943-44 osiągnęła ogromną skalę.
Linia 69:
 
== Zastosowanie bojowe ==
Kilka sztuk czołgu M3 miały w posiadaniu jednostki amerykańskie broniące Filipin przed Japończykami na przełomie 1941/1942 r. Właściwy jednak chrzest bojowy M3 przeszedł w rękach Brytyjczyków - 27 maja 1942 r. w czasie [[Bitwybitwa pod Ghazalą|Bitwabitwy pod GhazalaGhazalą]] i służył w jednostkach bojowych (zarówno brytyjskich jak i amerykańskich) do końca kampanii północno-afrykańskiej. Brytyjczycy otrzymali 2887 sztuk.
 
Bardzo szybko wyszły na jaw wady czołgu - choć M3 wykazał w wielu dziedzinach wyższość nad ówczesnymi czołgami brytyjskimi (wysoka niezawodność, lepsze uzbrojenie i opancerzenie). Szczególnie poważnym problemem była wysoka sylwetka co na płaskiej jak stół pustyni czyniło zeń łatwiejszy do trafienia cel. Szybko okazało się również, że 37 mm działko ppanc nie jest już wstanie sobie poradzić z coraz lepiej opancerzonymi pojazdami niemieckimi. Choć do armaty kal. 75 mm była amunicja ppanc. to umieszczenie działa w sponsonie bardzo utrudniało trafienie ruchomych celów a jego niskie położenie powodowało konieczność wystawienia całego pojazdu na ostrzał przeciwnika. Innym problemem (zwłaszcza w Tunezji) były nie najlepsze możliwości pokonywania terenu. Aby lista wad była pełna należy doliczyć niewystarczające opancerzenie w chwili gdy pojawiły się na polu walki niemieckie czołgi i działa samobieżne wyposażone w długolufowe działa (już wcześniej był łatwym celem dla niemieckich armat kal. 88 mm). Było to jedną z wielu przyczyn ogromnych strat w najbardziej znanym epizodzie z udziałem amerykańskich M3 czyli bitwie o przełęcz Kasserine w Tunezji na przełomie stycznia/lutego 1943 roku.
 
Po zdobyciu Sycylii dostępna była już wystarczająca liczba czołgów M4 Sherman więc M3 został wycofany ze służby i nie wziął udziału w walkach w kontynentalnej Europie. Wyjątkiem był Front Wschodni. ZSRR otrzymał w ramach programu Lend-Lease 1386 szt. czołgów M3. Wykorzystano je jednak na niewielką skalę - głównie na dalekiej północy gdzie Niemcy nie posiadali broni pancernej.
 
M3 okazał się za to dobrym pojazdem do walk na Dalekim Wschodzie - głównie z powodu nielicznej i niskiej wartości bojowej japońskiej broni pancernej oraz przeciwpancernej. Amerykanie użyli M3 w czasie walk o atol [[Makin]] w 1943 r. Najbardziej przysłużyły się jednak Brytyjczykom w walkach w [[Birma|Birmie]]. Okazały się idealne jako pojazdy wsparcia piechoty do walk w dżungli. Odegrały bardzo ważną rolę w bitwie o [[Imphal]] w 1944 r.
 
== Modele czołgu ==
Linia 137:
|}
== Ciekawostki ==
[[Plik:Czolg monty.JPG|thumb|righr|250px|M3 "Monty"]]
Załogi radzieckie użytkujące te pojazdy "ochrzciły" je mianem "grobu dla sześciu braci" - głównie z powodu ich złego użycia przez co stawały się one łatwym łupem wroga.