Zawołanie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MatmaBot (dyskusja | edycje)
m poprawa zapisu nagłówków, WP:SK
m lit.
Linia 2:
'''Zawołanie''' ([[Łacina|łac.]] ''proclamatio'', od ''clamare'' - krzyczeć) werbalny element polskiego [[herb]]u szlacheckiego, nie występuje nigdzie poza [[heraldyka|heraldyką]] polską.
 
Wywodzi się jeszcze z czasów organizacji plemienno-rodowych i stanowiło prawdopodobnie rodzaj hasła identyfikującego członków [[Ród|rodu]], stosowanego w systemie mobilizacji oddziałów zbrojnych oraz w bitwie. Hasłem pomocy zwoływano rodowców do bitwy ([[wici]]). Niewykluczone, że wykształcenie się w Polsce zawołania ma związek z innym, lżejszym typem uzbrojenia defensywnego wojów słowiańskich. Zakuci w stal rycerze zachodnioeuropejscy walczący w otwartym polu, w ogłuszającym hałasie bitewnym, dysponowali praktycznie tylko zmysłem wzroku. Nic więc dziwnego, teżże sposobem identyfikacji stał się tam znak graficzny - herb. Wojownicy polscy zaś, uzbrojeni lekko, walczący pieszo i w terenie zalesionym, posługiwać się mogli werbalnym sposobem identyfikacji, czyli właśnie zawołaniem.
Poparciem powyższej tezy są najnowsze badania heraldyczne (Józef Szymański), z których wynika, że pierwotnie w Polsce zawołania posiadały funkcję co najmniej równorzędną ze znakami plastycznymi, czyli herbami. Dopiero pod wpływem reguł heraldyki zachodnioeuropejskiej, rola zawołania zmniejszała się, praktycznie aż do jego zaniku. Zawołań pozbawione są herby powstałe w okresie późniejszym, w wyniku [[nobilitacja|nobilitacji]] czy [[indygenat]]u. W związku z tym, ustalone przez J. Szymańskiego 116 zawołań, łączyć należy z najstarszymi herbami polskimi. W rodach związanych z tymi herbami, zawołania pełnić mogły rozmaite funkcje, stanowiąc jednocześnie i nazwę herbu i nazwę rodu i zawołanie herbowe (rodowe).