Terasa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
RibotBOT (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: ca:Terrassa al·luvial
Panek (dyskusja | edycje)
m HotCat: Usunięto kategorię "Hydrologia"; Szybkie dodanie kategorii "Potamologia", WP:SK
Linia 1:
[[GrafikaPlik:Warta Poznan stan niski.jpg|thumb|right|Dolina przełomowa [[Warta|Warty]] w [[Poznań|Poznaniu]], poziom rzeki w dolnej strefie stanów niskich. Widoczna I terasa zalewowa, oraz kamienie wystające z dna]]
[[GrafikaPlik:Warta Poznan stan wysoki.jpg|thumb|right|Niemal to samo miejsce, poziom rzeki w dolnej strefie stanów wysokich, I terasa niemal całkowicie zalana]]
 
'''Terasa''', '''taras''' – [[Formy ukształtowania terenu|forma terenu]] powstała w [[Dolina|dolinie rzecznej]] wskutek [[erozja|erozyjnej]] działalności płynących wód. Występuje w zespołach, tworząc w przekroju poprzecznym doliny charakterystyczny układ schodów. Terasy mogą też powstać na wybrzeżu morza lub jeziora, w związku z działalnością falowania i zmiany poziomu lustra wody w akwenie.
Linia 6:
Terasy występują w postaci spłaszczeń terenowych ciągnących się wzdłuż rzeki nad [[równina|równiną]] [[zalew]]ową. Posiadają zbliżony spadek i są oddzielone od siebie [[załom]]ami. Każdy z nich świadczy o zmieniającym się z upływem czasu poziomie [[koryto rzeki|koryta rzeki]].
 
W zależności od tego, w jakich utworach powstały terasy nazywane są erozyjnymi, erozyjno-akumulacyjnymierozyjno–akumulacyjnymi lub [[akumulacja (geologia)|akumulacyjnymi]]:
* [[Terasa erozyjna|terasy erozyjne]] - terasy, które zostały wycięte w materiale miejscowym
* [[Terasa akumulacyjna|terasy akumulacyjne]] - terasy, które wycięte zostały w osadach rzecznych wcześniej akumulowanych przez rzekę
* terasy erozyjno-akumulacyjneerozyjno–akumulacyjne - wykształciły się, erodując kolejno po sobie osady rzeczne i utwory podłoża
 
Powstanie teras wiąże się bezpośrednio ze zmianami podstawy erozyjnej, czyli ze zmianami wysokości, na której znajduje się [[ujście rzeki]]. Jej osiągnięcie jest równoznaczne z utratą możliwości dalszego pogłębiania koryta.
Linia 17:
* terasy zalewowe
Są to jednak rozróżnienia głównie tradycyjne, mające niewielkie znaczenie praktyczne. Terasa nadzalewowa jest to ogólnie ujmując terasa położona ponad obecne stany maksymalne [[rzeka|rzeki]], a utworzona w czasach historycznych, gdy rzeka osiągała wyższe poziomy. Natomiast terasa zalewowa jest to terasa, który potencjalnie może zostać zalany podczas powodzi. Jednak faktycznie, zarówno okazuje się że w wielu przypadkach terasy zalewowe rzek znajdują się powyżej obecnie notowanych stanów powodziowych, a jednocześnie niekiedy mogą one oraz terasy nadzalewowe zostać zalane w przypadku wystąpienia katastrofalnej powodzi o dotychczas nienotowanym poziomie (sytuacja taka nastąpiła w wielu miejscach w dolinie [[Odra|Odry]], gdzie wiele teras i [[starorzecze|starorzeczy]] zostało uznane bezpieczne i zasiedlone, a podczas powodzi w [[1997]] roku zabudowa została zniszczona przez powódź).
 
 
== Zobacz też ==
Linia 24 ⟶ 23:
 
[[Kategoria:Formy ukształtowania terenu]]
[[Kategoria:HydrologiaPotamologia]]
[[Kategoria:Limnologia]]
 
[[an:Faxa flubial]]