Geografia Gruzji: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Mapgeorgia9847.jpg|360px|right|thumb|Mapa Gruzji]]

[[Gruzja]] jest niewielkim państwem położonym w zachodniej części [[Zakaukazie|Zakaukazia]] nad [[Morze Czarne|Morzem Czarnym]], między łańcuchami [[Mały Kaukaz|Małego]] i [[Wielki Kaukaz|Wielkiego Kaukazu]]. W erze komunistycznych rządów Rosji, Gruzja znajdowała się pod wpływem Związku Radzieckiego tak jak np. Kazachstan czy Uzbekistan. Obecnie w wyniku następstw konfliktu gruzińsko-rosyjskiego, kraj te wystąpił ze [[WNP|Wspólnoty Niepodległych Państw.]]

 

== Powierzchnia i granice ==

Powierzchnia - 69 700 km² (całkowita wraz ze zbuntowanymi republikami [[Osetia|Osetią]] i [[Abchazja|Abchazją]])

 

 

Gruzja graniczy z następującymi państwami -

[[Plik:Satellite image of Georgia in May 2003.jpg|260px|left|thumb|Gruzja widziana z kosmosu.]]

== Budowa geologiczna i rzeźba ==

 

 

[[Plik:Shahara peak near Ushguli 1870.jpg|350px|left|thumb|Kaukaz Wysoki z najwyższym w tle szczytem kraju - Szhara.]]

 

== Klimat ==

Gruzja leży w strefie [[klimat podzwrotnikowy|klimatu podzwrotnikowego]] silnie zróżnicowanego z powodu urozmaiconej rzeźby terenu. Przez grzbiet Wielkiego Kaukazu przebiega granica dwóch stref klimatycznych: [[klimat umiarkowany|umiarkowanej]] ciepłej i podzwrotnikowej w której znajduje się właśnie Gruzja. Występuje piętrowość klimatyczna, co oznacza, że temperatury, a tym samym przebieg pór roku w górach jest inny niż w dolinach.

 

 

Ilość opadów maleje w kierunku wschodnim, co wiąże się z kontynentalizmem. Na wybrzeżu w wyniku działania oceanicznych mas powietrza liczba dni [[deszcz]]owych jest duża, a średnia wartość opadowa wynosi 2 000 mm. a miejscami (nadmorskie stoki Gór Mescheckich) nawet do 3 000 mm. Całkiem inaczej jest na wschodzie kraju, gdzie opady wahają się od 400 do 700 mm. rocznie.

 

== Wody ==

Sieć rzeczna jest gęsta co wiąże się nie tylko z opadami, ale i ukształtowaniem terenu. Gruzja leży na obszarze dwóch zlewisk: Morza Czarnego na zachodzie i [[Morze Kaspijskie|Kaspijskiego]] na wschodzie. Na zachodzie największe rzeki to [[Rioni]], [[Inguri]] i [[Kodori]]. Na wschodzie główną rzeką kraju jest [[Kura]], która wraz z [[Alazani]] i innymi dopływami uchodzi do Morza Kaspijskiego. Rzeka ta wyznacza ponadto geograficzną granicą Azji i Europy, Kura wypływa z Wyżyny Armeńskiej w północno wschodnie Turcji.

 

W Gruzji znajduje się niewiele jezior, są one głównie pochodzenia polodowcowego i krasowego. Większość jezior znajduje się w Wielkim Kaukazie, a największym jeziorem Gruzji jest [[Parawani]] o powierzchni 37 km². Najwyższe części Wielkiego Kaukazu są pokryte wiecznym śniegiem i lodem. Najdłuższym lodowcem w kraju jest Lekziri, mający długość 13,5 km, pod względem powierzchni, największy lodowiec to - [[Twiberi]] o powierzchni 43,1 km².

 

[[Plik:Bordschomi.jpg|350px|left|thumb|Zabudowa miejska w jednej dolin w Gruzji.]]

== Gleby ==

Na Nizinie Kolchidzkiej dominują żółtoziemy i czerwonoziemy ([[ferrasole]]). W górach występują brunatne gleby [[kambisole]] i [[gleby litogeniczne]]. W wyższych partiach gór gleby są ubogie, słabo wykształcone - [[rankery]]. We wschodniej część kraju, gdzie powszechne są skały wapienne, najczęściej występującymi odmianami gleb są [[rędziny]].

 

== Flora ==

Nizinę Kolchidzką i obszary najniżej położone porastają wielogatunkowe [[las liściasty|lasy liściaste]] z wiecznie zielonym podszyciem. W lesie tym można spotkać relikty z okresu trzeciorzędowego do których należą podzrtonikowe drzewa i krzewy. Większość dzisiejszych lasów Gruzji jest mocno zdegradowanych. W górach rosną lasy [[buk]]owe, a wyżej nad nimi lasy jodłowo-świerkowe, gdzie rośnie min. [[jodła kaukaska]] i [[świerk kaukaski]]. Lasy w Gruzji zajmują około jednej trzeciej powierzchni kraju. Niektóre tereny Niziny Kolchoidzkiej są zabagnione. Obszary wysokogórskie porastają zarośla różaneczników [[Rhododendron caucasicum]], roślinność subalpejska i alpejska. do tej roślinności należą min łąki i skały porośnięte mchem i porostami. We wschodniej części kraju występuje [[roślinność kserofityczna]] – półpustynne obszary piołunowe, [[step]]y ostnicowe. W górach na wschodzie rosną suche lasy [[dąb|dębowo]]-[[grab]]owe, którym towarzyszą wtórne zarośla [[szyblak]]u.

 

== Fauna ==

Fauna górskich obszarów Gruzji reprezentowana jest przed gatunki zwierząt Regionu Europejskiego, spotykane są jednak też zwierzęta charakterystyczne dla obszarów śródziemnomorskich. Na terenach niskopołożonych występuje [[niedźwiedź brunatny]], [[ryś]], [[jeleń]] i [[dzik]]. na obszarach wysokopołożonych żyją [[kozica|kozice]], [[koziorożec kaukaski|koziorożce kaukaskie]] i ptaki drapieżne do których należą [[sęp]]y i [[orzeł|orły]]. Gady, a zwłaszcza [[płaz]]y są w Gruzji nieliczne.

 

W Gruzji istnieje 17 rezerwatów przyrody (głównie leśnych), m.in.: [[Rezerwat Bordżomski|Bordżomski]] (18 tys. ha, utworzony [[1935]] roku), [[Rezerwat Kolchidzki|Kolchidzki]] (w pobliżu miasta Poti z reliktowym jeziorem [[Paliastomi]]), Sataplia (jaskinie krasowe), Rica, [[Tbiliski Park Narodowy]] o powierzchni 19,4 tys. ha. Ochronie podlega 2,7% powierzchni kraju.

 

== Zobacz też ==

 

{{Geografia państw Azji}}

[[Kategoria:Geografia Gruzji]]