Motyw (literatura): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne techniczne |
|||
Linia 1:
{{disambigR|literatury|[[motyw|inne znaczenia tego hasła]]}}
'''Motyw'''
▲'''Motyw''' - najmniejsza elementarna jednostka [[świat przedstawiony|świata przedstawionego]] dzieła: zdarzenie, przedmiot, cecha, sytuacja, przeżycie. Powtarzające się na przestrzeni wieków motywy to [[topos (teoria literatury)|toposy]].
Łączy się według pewnych reguł w jednostki wyższego rzędu, takie jak [[postać literacka]], [[wątek]], [[temat]], [[fabuła]].
▲"Zarówno poszczególne motywy, jak i reguły ich kombinacji występujace w danym [[utwór|utworze]] mają zawsze charakter mniej lub bardziej [[konwencja literacka|konwencjonalny]], należą do [[tradycja literacka|tradycji literackiej]], inaczej bowiem nie dałyby się w ogóle wyodrębnić. Cechą motywu jako jednostki konstrukcyjnej jest dwuczłonowość; można w nim wyróżnić czlon indywidualizujący, związany z umiejscowieniem motywu w konkretnym świecie przedstawionym utworu, oraz człon systematyzujący, który odpowiada powracalności tego motywu w całej [[historia literatury|historycznoliterackiej]] klasie utworów" - [[Janusz Sławiński]]<ref>Janusz Sławiński, Motyw, w: literatura polska. przewodnik encyklopedyczny, tom 1, Warszawa 1984, za: Motyw w: [[Andrzej Niewiadowski]] i [[Antoni Smuszkiewicz]], Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznanskie, Poznań 1990, ISBN 83-210-0892-5.</ref>.
Wśród motywów występujących w utworach fabularnych wyróżnia się:
* '''motyw dynamiczny''' – rodzaj motywu literackiego, dzięki któremu świat przedstawiony może się zmieniać i przekształcać w czasie; są to najczęściej zdarzenia: motyw podróży, motyw spotkania;
* '''motyw statyczny''' – rodzaj motywu literackiego dzięki któremu kształtowana jest przestrzeń świata przedstawionego; przede wszystkim przedmioty, elementy krajobrazu i inne zjawiska wypełniające tę przestrzeń, wpływające na
* '''motyw obiegowy''' ([[motyw wędrowny]]) – rodzaj motywu, dzięki któremu możemy rozpoznać akcje przechodzącą w następną.<ref>Motywy obiegowe odgrywają szczególną
Wszystkie motywy w [[utwór literacki|utworze literackim]] układają się w pewien porządek, czasowy lub przyczynowy; decydują o wątkach i fabule utworu.
Linia 20 ⟶ 17:
== Bibliografia ==
{{bibliografia start}}
*
{{bibliografia stop}}
| |||