Narodowa Partia Robotnicza: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Japanriver (dyskusja | edycje) mNie podano opisu zmian |
poprawa linków do przek., WP:SK, kat., drobne redakcyjne |
||
Linia 3:
|logo =
|partia = NPR
|lider =
|założona = [[1920]]
|rozwiązana = [[1937]]
|ideologia = [[
}}
'''Narodowa Partia Robotnicza''' ('''NPR''') – polska [[partia polityczna]], utworzona w 1920 przez połączenie [[Narodowy Związek Robotniczy|Narodowego Związku Robotniczego]] i [[Narodowe Stronnictwo Robotników|Narodowego Stronnictwa Robotników]], które działały na ziemiach dawnego zaboru pruskiego oraz na Śląsku. Była to partia [[
▲'''Narodowa Partia Robotnicza''' ('''NPR''') – polska [[partia polityczna]], utworzona w 1920 przez połączenie [[Narodowy Związek Robotniczy|Narodowego Związku Robotniczego]] i [[Narodowe Stronnictwo Robotników|Narodowego Stronnictwa Robotników]], które działały na ziemiach dawnego zaboru pruskiego oraz na Śląsku. Była to partia [[Chrześcijańska demokracja|chadecka]], odwołująca się do robotników, jednak w przeciwieństwie do partii socjalistycznych i komunistycznych głosiła program [[solidaryzm]]u klasowego.
Narodowa Partia Robotnicza cieszyła się przeważającymi wpływami w Zjednoczeniu Zawodowym Polskim (ZZP). Sytuacja na Śląsku i wybuch III powstania śląskiego absorbowały poważną część NPR. Partia włożyła wiele wysiłku w pomoc dla powstania, której towarzyszyła ostra propaganda antyniemiecka. W raz z ZZP partia zaabsorbowana była też działalnością w obronie interesów ekonomicznych robotników rolnych, a także kolejarzy na terenie Wielkopolski i Pomorza. Na czele NPR stali m.in Karol Popiel, Ludwik Waszkiewicz, Adam Chądzyński.
Dla oblicza partii i kształtu jej programu znaczenie miał II Kongres NPR w Krakowie (4–6
"Uznając walkę klas jako czynnik rozwoju społecznego i fakt niewątpliwy, NPR prowadzi tę walkę w granicach interesów ogólnopaństwowych.... uznaje wspólność interesów ogólnonarodowych proletariatu polskiego z innymi klasami społecznymi... rozwiązanie wielkich zagadnień społecznych musi się dokonać nie przez dyktaturę proletariatu, lecz przez rozległe reformy... w ramach demokratycznego ustroju" - głosił program, który jednocześnie postulował uspołecznienie kluczowych gałęzi przemysłu, popieranie spółdzielczości, udział robotników w administracji przedsiębiorstw i w zyskach. Zadania polityczne obejmowały demokratyczny ustrój państwa i samorządów, z jednoizbowym sejmem oraz zagwarantowaniem Polakom przewagi w państwie, przy ograniczeniu roli mniejszości narodowych.
W NPR ścierały się prądy dążące do wytworzenia większości centro-lewicowej z grupami grawitującymi ku prawicy. Wyrazem tego był rozłam w klubie sejmowym partii w lipcu 1922
Z biegiem czasu partia traciła poparcie, szczególnie na ziemiach byłego [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]]. W [[Sejm I kadencji (1922-1927)|Sejmie I Kadencji]] miała ona jednak 18 mandatów, co stawiało ją jako szóste stronnictwo parlamentarne. NPR wchodziła do części koalicji – m.in. była częścią rządu [[Aleksander Skrzyński|Aleksandra Skrzyńskiego]].
Po [[przewrót majowy|przewrocie majowym]] w 1926 NPR podzieliła się – część działaczy poparła działania [[Józef Piłsudski|Piłsudskiego]], tworząc tzw. [[Narodowa Partia Robotnicza-Lewica|NPR-Lewicę]], a później [[Narodowe Stronnictwo Pracy]], które weszło w skład [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem|BBWR]]. Tymczasem pozostała część partii przeszła do opozycji i weszła do [[Centrolew]]u. W 1937 doszło do połączenia NPR z [[
Do bastionów politycznych NPR należały tereny dawnego zaboru pruskiego – [[Pomorze]], [[Wielkopolska]] i [[Górny Śląsk]].
==
{{main|Kategoria:Politycy NPR}}
== Organy prasowe ==
*
*
*
[[Kategoria:Partie chrześcijańsko-demokratyczne]]
[[Kategoria:Partie i ugrupowania II RP]]
[[Kategoria:Partie polskiego ruchu narodowego]]
| |||