Wan (jezioro): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Link do dobrego artykułu: lv:Vana ezers; zmiany kosmetyczne
rozbudowa
Linia 9:
|długość = 120
|szerokość = 80
|głębokość_średnia = 171
|głębokość_max = 457451<ref name=GR/>
|objętość = 607
|wysokość_npm = 17191640
|zasolenie = 19,1
|rzeki_zasilające = [[Bendimahi]], [[Zilan]], [[Karasu]], [[Micinger]]
Linia 29:
}}
 
'''Wan''' ([[tur.]] ''Van Gölü''; [[język armeński|arm.]]: ''Վանա լիճ''; [[język kurdyjski|kurd.]]: ''Gola Wanê'') – [[Jezioro endoreiczne|bezodpływowe]], [[Jezioro słone|słone]] [[jezioro]] leżące na [[Wyżyna Armeńska|Wyżynie Armeńskiej]], największe i najgłębsze w [[Turcja|Turcji]]. WykorzystywaneJezioro dojest połowunajwiększym rybna świecie jeziorem [[węglan sodu|sodowym]], produkcjisilnie solizasadowym ([[pH]] 9,8) <ref name=EBoF>{{cytuj pismo |nazwisko = M.Sari|tytuł = Threatened fishes of the world: Chalcalburnus tarichi (Pallas 1811) (Cyprinidae) living in the highly alkaline Lake Van, Turkey |czasopismo = Environmental Biology of Fishes| wolumin = 81|wydanie = 1|strony = 21-23|data = I.2008| doi = 10.1007/s10641-006-9154-9|pmid = }}</ref>. Soda i żeglugiinne sole pozyskiwane są przez odparowanie wody. W południowej częściwodach jeziora położonażyje jest1 gatunek ryb - wyspaendemiczny ''[[AhtamarChalcalburnus tarichi]],'' z rodziny [[karpiowate|karpiowatych]] odbywający wędrówki na którejtarło znajdujedo sięsłodkowodnych dopływów jeziora. Z powodu przełowienia gatunek jest zagrożony wyginięciem <ref name=EBoF/>. Na dnie jeziora odkryto największe znane [[Ormianie|ormiańskistromatolity]] kościół- zwapienne kolumny o wysokości 40 m utworzone przez [[X wieksinice]]u <ref>{{cytuj pismo |nazwisko = S. Kempe, J. Kazmierczak, G. Landmann, T. Konuk, A. Reimer i A. Lip|tytuł = Largest known microbialites discovered in Lake Van, Turkey |czasopismo =Nature| wolumin = 349|wydanie = |strony = 605 - 608|data = II.1991| doi = 10.1038/349605a0| url=http://www.nature.com/nature/journal/v349/n6310/abs/349605a0.html |pmid =}}</ref>.
 
Odpływ w kierunku zachodnim został zablokowany przez [[Nemrut (wulkan)|wulkan Nemrut]]. Jako jezioro bezodpływowe poziom wód jest zmienny. 18 tys. lat temu poziom wody był wyższy o 72 m, a 9,5 tys. lat temu o 300 m niższy <ref name=GR>{{cytuj pismo |nazwisko = E. T. Degens, H. K. Wong, S. Kempe i F. Kurtman|tytuł = A geological study of lake van, Eastern Turkey |czasopismo =Geologische Rundschau| wolumin = 73|wydanie = 2|strony = 701-734|data = VI.1984| doi = 10.1007/BF01824978|pmid =}}</ref>.
 
Do Wan wpływają rzeki: [[Bendimahi]], [[Zilan]], [[Karasu]], [[Micinger]].<br /> Na jeziorze znajdują się liczne wyspy, największe z nich to: [[Gadir]], [[Carpanak]], [[Ahtamar]], [[Atrek (wyspa)|Atrek]].
 
Na położonej w południowej części jeziora wyspie [[Ahtamar]] znajduje się [[Ormianie|ormiański]] kościół z [[X wiek]]u.
 
 
{{unistub|Turkey_stub.png|40|Turcja|hydrologia}}
 
{{Przypisy}}
 
{{Link FA|ru}}