Krążownik rakietowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Wspomagane przez robota ujednoznacznienie: Napęd atomowy - Zmieniono link(i) Okrętowy napęd atomowy; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
[[GrafikaPlik:USS Lake Champlain (CG-57).JPG|thumb|300px|right|USS "Lake Champlain" (typu [[Krążowniki typu Ticonderoga|''Ticonderoga'']])]]
[[GrafikaPlik:Bainbridge Terrier.jpg|thumb|300px|Atomowy krążownik [[USS Bainbridge (CGN-25)|USS "Bainbridge"]] odpala pocisk przeciwlotniczy Terrier, ok. 1962]]
[[GrafikaPlik:USS Columbus CG-12.jpg|300px|thumb|Krążownik rakietowy USS "Columbus" (CG-12) typu [[krążowniki typu Albany|''Albany'']] przebudowany z krążownika ciężkiego.]]
'''Krążownik rakietowy''' - klasa współczesnych dużych okrętów, o silnym uniwersalnym uzbrojeniu, w skład którego wchodzą [[pocisk rakietowy|pociski rakietowe]]. Krążowniki rakietowe pojawiły się pod koniec [[lata 50. XX wieku|lat 50.]] XX wieku.
 
Podstawowe uzbrojenie krążowników rakietowych stanowią [[wyrzutnia rakietowa|wyrzutnie]] [[kierowany pocisk rakietowy|kierowanych pocisków rakietowych]] do zwalczania celów powietrznych ([[pocisk rakietowy woda-powietrze|woda-powietrze]]) i nawodnych ([[pocisk rakietowy woda-woda|woda-woda]]), rzadziej też naziemnych. Oprócz tego, uzbrojone są one w kilka (2 - 4) [[działo uniwersalne|dział uniwersalnych]] średniego kalibru (od 57 mm, zwykle 127 - 130 mm), [[działko przeciwlotnicze|działka przeciwlotnicze]] i uzbrojenie do zwalczania okrętów podwodnych ([[torpeda|torpedy]], [[rakietotorpeda|rakietotorpedy]]). Posiadają one też zwykle jeden lub kilka [[śmigłowiec|śmigłowców]] pokładowych. Okręty tej klasy mają bogate wyposażenie elektroniczne umożliwiające wykrywanie celów i skuteczne kierowanie uzbrojeniem (przoduje tu system [[AEGIS]] amerykańskich krążowników typu ''[[krążowniki typu Ticonderoga|Ticonderoga]]''). Odmianą krążowników rakietowych są [[krążownik śmigłowcowy|krążowniki śmigłowcowe]], wyposażone w większą ilość śmigłowców i przeznaczone głównie do zwalczania [[okręt podwodny|okrętów podwodnych]]. Pod koniec lat 60. [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] wybudował jeszcze inną odmianę krążownika rakietowego, będącą połączeniem krążownika rakietowego i [[lotniskowiec|lotniskowca]], klasyfikowaną najczęściej jako [[krążownik lotniczy]]. Cztery okręty typu [[Krążowniki lotnicze projektu 1143|''Kijew'']] miały duże rozmiary, silne uzbrojenie rakietowe i przeciw okrętom podwodnym, a równocześnie zabierały na pokład śmigłowce i [[samolot pionowego startu i lądowania|samoloty pionowego startu i lądowania]].
 
Krążowniki rakietowe mają napęd klasyczny - [[turbina parowa|turbiny parowe]] lub [[Turbina spalinowa|turbiny gazowe]], albo [[Okrętowy napęd atomowy|napęd atomowy]]. [[Wyporność]] krążowników rakietowych o napędzie klasycznym wynosi zwykle 9000 - 11.000 ton, jedynie część jednostek, głównie radzieckich, była mniejsza - ok. 5000 - 7000 ton. Z kolei [[krążownik atomowy|krążowniki atomowe]] mają wyporność do 24.000 ton (typ [[Krążowniki rakietowe projektu 1144|''Kirow'']]). Krążowniki lotnicze typu [[Krążowniki lotnicze projektu 1143|''Kijew'']] są znacznie większe i mają wyporność standardową 31.900 ton.
 
Z racji wysokich kosztów i wyspecjalizowanego zastosowania, krążowniki rakietowe były budowane i używane tylko przez [[Stany Zjednoczone|USA]] i [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] (aktualnie [[Rosja|Rosję]]), nieliczne okręty przez [[Włochy]] (4) i pojedyncze przez [[Holandia|Holandię]] i [[Francja|Francję]]. Podstawowym zadaniem amerykańskich krążowników rakietowych jest obrona przeciwlotnicza i przeciwrakietowa, w mniejszym stopniu przeciwpodwodna zespołów floty, w skład których wchodzą [[lotniskowiec|lotniskowce]]. Służą też do atakowania celów naziemnych pociskami [[BGM-109 Tomahawk|Tomahawk]]. Radzieckie krążowniki rakietowe przystosowane były natomiast przede wszystkim do zwalczania rakietami dalekiego zasięgu okrętów (głównie lotniskowców) i zespołów floty (okręty [[krążowniki rakietowe projektu 58|projektu 58]] i typów ''Kirow'' i [[Krążowniki rakietowe projektu 1164|''Sława'']]), albo do zwalczania okrętów podwodnych (krążowniki podtypów projektu 1134). Należy mieć na uwadze, że w latach 60. i 70. nazewnictwo okrętów tych klas zmieniało się i niektóre krążowniki rakietowe, zwłaszcza mniejsze, były też klasyfikowane jako wielkie [[fregata rakietowa|fregaty]], [[niszczyciel rakietowy|niszczyciele rakietowe]] lub duże okręty przeciwpodwodne (radziecka klasa ''BPK''). Wraz ze wzrostem wielkości fregat i niszczycieli, granica wielkości między nimi a krążownikami zresztą w znacznym stopniu się zatarła, czego dowodem jest, że amerykańskie krążowniki typu ''[[krążowniki typu Ticonderoga|Ticonderoga]]'' są skonstruowane na bazie kadłuba niszczycieli typu ''[[niszczyciele rakietowe typu Spruance|Spruance]]''. Typ ''Ticonderoga'' stanowi przy tym najdłuższą serię krążowników rakietowych, składającą się z 27 okrętów.
 
Wśród pierwszych krążowników rakietowych było kilkanaście przebudowanych starszych [[krążownik lekki|krążowników lekkich]] i [[krążownik ciężki|krążowników ciężkich]], przezbrojonych w rakietowe pociski przeciwlotnicze (zmodernizowane w ten sposób zostało 11 okrętów amerykańskich i pojedyncze: holenderski, włoski, francuski i radziecki) lub pociski woda-ziemia (4 amerykańskie [[krążowniki typu Baltimore|krążowniki typu ''Baltimore'']] i włoski [[Giuseppe Garibaldi (1937)|''Giuseppe Garibaldi'']]). Kilka dalszych krążowników innych flot dozbrojono w pociski przeciwlotnicze krótkiego zasięgu [[Sea Cat]], jednakże z uwagi na słabość uzbrojenia rakietowego, okręty te zwykle nie są uznawane za krążowniki rakietowe.
Linia 17:
[[it:Incrociatore missilistico]]
[[ja:ミサイル巡洋艦]]
[[ru:ракетныйРакетный крейсер]]