Geografia Iranu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 31:
[[nizina|Nizinne]] tereny w Iranie zajmują niewielki procent jego powierzchni. [[Nizina Południowokaspijska]] jest szeroka na zaledwie 2 do 6 km i stanowi nadbrzeżny pas okalający południowe wybrzeże Morza Kaspijskiego. Powierzchnia tej wyżyny jest platforma abrazyjną pokrytą naniesionymi z gór osadami. Południowo zachodnia część Iranu jest zajęta niewielkim fragmentem [[Nizina Mezopotamska|Niziny Mezopotamskiej]]. Pod względem geologicznym jest ona tektonicznym zapadliskiem, które wypełniają plejstoceńskie osady. Południowe wybrzeże Iranu, które oblewają wody Morza Arabskiego i Zatoki Perskiej także stanowi wąski nadbrzeżny pas nizin, które szybko przechodzą w obszary gór i wyżyn.
 
Linia brzegowa kraju jest słabo rozwinięta. Wzdłuż wybrzeży Zatoki Perskiej i w cieśninie Ormuz znajdują się liczne małę wyspy min. [[Lawan]], [[Larak]] i [[Kajs]], a największą z wysp jest [[Gheszm (wyspa)|Keszm]].
 
[[Plik:Bakhshe Kookherd.9.jpg|thumb|500px|left|Wyżyna Irańska]]
Linia 60:
 
== Fauna ==
Świat zwierząt Iranu reprezentują gatunki pustynne i półpustynne, charakterystyczne dla Regionu Śródziemnomorskiego. Północne obszary kraju zamieszkuje [[jeleń]], oraz [[sarna|sarny]], [[dzik]]i i [[koziorożec|koziorożce]]. Do drapieżników należą [[niedźwiedź brunatny|niedźwiedzie brunatne]] i [[ryś|rysie]]. Obszary pustynne Iranu są zamieszkiwane przez [[ariel (gazela)|gazelę arabską]] i nielicznego już [[Osioł azjatycki|onagera]], który jest najmniejszym przedstawicielem koniowatych. Drapieżne gatunki pustynne reprezentują: [[szakal złocisty]] i [[karakal]]. Wybrzeża Morza Kaspijskiego są miejscem bytowania [[tygrys]]a i [[gepard]]a. W lasach leżących na wschodnich krańcach Iranu są zamieszkiwane przez [[niedźwiedź himalajski|niedźwiedzia himalajskiego]]. Rzadkim gatunkiem jest w Iranie [[daniel mezopotamski]], występujący przy granicy z Irakiem. Z ptaków najpowszechniejszymi są [[Grzebiące|kuraki]] i drapieżne, natomiast w rejonie rzek – [[ptaki wodne]] i brodzące. W Iranie żyją liczne gatunki gadów, szczególnie węży jak [[żmija lewantyjska]] i [[kobra indyjska]]. W wodach Zatoki Perskiej żyje ponad 200 gatunków ryb w tym duże i drapieżne [[Włócznikowate|mieczniki]] i [[Rekiny|rekiny]]. Z innych zwierząt wodnych u wybrzeży Iranu, występują [[Homary|homary]], krewetki i żółwie morskie. W wodach Morza Kaspijskie żyją [[Acipenser|jesiotry]], które mają duże znaczenie dla irańskiego rybołówstwa.
 
Obszary chronione zajmują niecałej 5% powierzchni kraju czyli 79 800 km². Największe parki narodowe to: [[Park Narodowy Centralny Elbrus]] i [[Park Narodowy Jezioro Urmia]].