Lauda (region): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mix321 (dyskusja | edycje)
WP:SK, drobne redakcyjne
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ); zmiany kosmetyczne
Linia 1:
'''Lauda''' – region etnograficzno-historyczny położony na północ od [[Kowno|Kowna]], którego nazwa pochodzi od zajmującej centralne miejsce niewielkiej rzeczki [[Lauda (rzeka)|Laudy]], prawego dopływu [[Niewiaża|Niewiaży]]. Rozciągał się między [[Niemen|Niemnem]], [[Wilia|Wilią]] a rzeką [[Dubissa|Dubissą]], za którą zaczynała się etniczna [[Żmudź]] (historyczna i administracyjna granica Żmudzi przebiegała wzdłuż [[Niewiaża|Niewiaży]]). W szerokim znaczeniu (Lauda - Kowieńszczyzna) obejmowała około 6500 km².
 
[[Plik:Kowieńszczyzna-Lauda.jpg||thumb|550px||Lauda (Mała) Sienkiewiczowska, położona w dorzeczu rzeczki [[Lauda (rzeka)|Laudy]] oraz etnograficzna Lauda-Kowieńszczyzna (od końca XIX wieku) - obszar zakreskowany (przybliżony, ponieważ nigdy nie był zdefiniowany zasięg tego pojęcia), położona w środkowym i dolnym dorzeczu [[Niewiaża|Niewiaży]], która stanowiła na tym odcinku granicę między [[Żmudź|Żmudzią]] a [[województwo trockie|województwem trockim]].]]
 
== Depolonizacja ==
Obszar ten do drugiej wojny światowej zamieszkiwali Polacy, w głównej mierze potomkowie słynnej sienkiewiczowskiej szlachty laudańskiej ([[Potop (powieść)|Potop]], [[Henryk Sienkiewicz]]), którzy stanowili tu w 1920 r. 55% ogółu ludności. Na samej Laudzie właściwej, w parafiach (gminach) takich jak [[Kiejdany]], [[Wędziagoła]], [[Łopie]], [[Skorule]], [[Pacunele]] i [[Wodokty]] Polacy stanowili 80-90% wszystkich tutejszych mieszkańców, w sąsiadujących a położonych na południe od Laudy parafiach: [[Datnów]] (Dotnuva), [[Żejmy]], [[Janów (Litwa)|Janów]], [[Bobty]], [[Łobunów]] i [[Kowno]] 70-80%. Sytuację tę przypomina tutejsze powiedzenie o tym, że: "od Datnowa do Janowa wszędzie słychać polska mowa". Nawet tendencyjny spis ludności przeprowadzony w 1916 r. przez Niemców okupujących Litwę, dążących do maksymalnego "ograniczenia" liczby ludności polskiej i faworyzujący Litwinów wykazał, że Polacy stanowili 34,5% mieszkańców samego Kowna (drugą grupę stanowili Żydzi, a trzecią Litwini)<ref>[http://www.kresy.pl/historia,miedzywojnie?zobacz/polacy-na-kowienszczyznie-w-okresie-miedzywojennym Polacy na Kowieńszczyźnie w okresie międzywojennym. - Kresy.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Według innych danych Polacy stanowili nawet 45% mieszkańców, Żydzi 30%, a Litwini 18%. W sumie językiem polskim posługiwało się około 80% mieszkańców miasta a ślady języka polskiego jeszcze długo utrzymywały się w litewskiej gwarze kowieńskiej.
Dzisiaj mieszka w tym mieście około 2,5 tysiąca Polaków, co stanowi zaledwie 0,6% mieszkańców. Odsetek Polaków we wspomnianych wyżej rejonach wynosi obecnie: w kowieńskim i kiejdańskim po 0,9%, w janowskim 1,7%, koszedarskim 0,8%.