Piotr Kreczeuski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: en:Pyotra Krecheuski
drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Piotra Kreczeuski''' ([[Język białoruski|biał.]] Piotra Krečeŭski, Пётра Крэчэўскі, Пятро Крачэўскі, w polskich źródłach również Piotr Kreczewski); (ur. [[7 sierpnia]] [[1879]] w [[Kobryń|Kobryniu]], zm. [[8 marca]] [[1928]] w [[Praga|Pradze]]) – białoruski polityk, nauczyciel i publicysta, jeden ze współzałożycieli [[Białoruska Republika Ludowa|Białoruskiej Republiki Ludowej]] i jej emigracyjny prezydent (1919–1928).
 
== Życiorys ==
Urodził się na [[Polesie|Polesiu]], jakow synrodzinie diakona prawosławnego. W 1902 ukończył wileńskieWileńskie seminariumSeminarium Duchowne, po czym pracował jako nauczyciel na [[Obwód białostocki (Rosja)|Białostoczcyźnie]] i [[Gubernia grodzieńska|Grodzieńszczyźnie]]. W latach 1909–1914 zatrudniony w Wileńskim Banku Państwowym.
 
Po wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] powołany do armii rosyjskiej, w której walczył do 1916. Po [[rewolucja październikowa|rewolucji bolszewickiej]] przygotowywał I Zjazd Wszechbiałoruski. Został przywódcą [[Białoruska Partia Socjalistów-Federalistów|Białoruskiej Partii Socjalistów-Federalistów]].
 
Wybrany do [[Rada Białoruskiej Republiki Ludowej|Rady Białoruskiej Republiki Ludowej]]., Ww maju 1918 został też członkiem pierwszego białoruskiego rządu jako sekretarz (wiceminister) handlu. 11 października 1918 wybrano go sekretarzem Rady BRL. 13 grudnia 1919 objął urząd prezydenta Rady BRL, początkowo z siedzibą w [[Mińsk]]u, później kolejno w [[Kowno|Kownie]], [[Berlin]]ie i [[Praga|Pradze]]. We wrześniu 1921 współorganizował białoruską konferencję w Pradze, na której starał się pojednać różne nurty białoruskiego ruchu niepodległościowego oraz przybliżyć problematykę [[Białoruś|Białorusi]] politykom czeskim.
 
Założył "Archiwum Białoruskie" w Pradze (w 1945 przejęło je [[NKWD]] wywożąc do [[Moskwa|Moskwy]]). Na emigracji wydał też dramat "Rahneda" dotyczący sytuacji w księstwie połockim w [[X wiek]]u, a w rzeczywistości będący ilustracją sytuacji politycznej Białorusi w 1921. W 1926 napisał książkę – kompendium wiedzy o Białorusi "Zamieżnaja Biełarus'"
13 grudnia 1919 objął urząd prezydenta Rady [[Białoruska Republika Ludowa|Białoruskiej Republiki Ludowej]], najpierw z siedzibą w [[Mińsk]]u, później kolejno w [[Kowno|Kownie]], [[Berlin]]ie i [[Praga|Pradze]].
 
Mimo lewicowych poglądów pozostał zdeklarowanym antykomunistą oraz przeciwnikiem rzeczywistości sowieckiej. Odrzucał tzw. państwowość [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]], a [[Traktat ryski (1921)|traktat ryski]] z 1920 nazywał rozbiorem [[Białoruś|Białorusi]].
We wrześniu 1921 współorganizował białoruską konferencję w [[Praga|Pradze]], na której starał się pojednać różne nurty białoruskiego ruchu niepodległościowego oraz przybliżyć problematykę [[Białoruś|Białorusi]] politykom czeskim.
 
Założył "Archiwum Białoruskie" w Pradze (w 1945 przejęło je [[NKWD]] wywożąc do [[Moskwa|Moskwy]]). Na emigracji wydał też dramat "Rahneda" dotyczący sytuacji w księstwie połockim w [[X wiek]]u, a w rzeczywistości będący ilustracją sytuacji politycznej Białorusi w 1921. W 1926 napisał książkę – kompendium wiedzy o Białorusi "Zamieżnaja Biełarus'"
 
Mimo lewicowych poglądów pozostał zdeklarowanym antykomunistą oraz przeciwnikiem rzeczywistości sowieckiej. Odrzucał tzw. państwowość [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]], a [[Traktat ryski (1921)|traktat ryski]] z 1920 nazywał rozbiorem [[Białoruś|Białorusi]].
 
== Źródła ==
{{Bibliografia start}}
* (red.) W.[[Wojciech Roszkowski]], J.[[Jan Kofman]], ''Słownik biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku'', Warszawa 2005, ISBN 83-7399-084-4
* E.[[Eugeniusz Mironowicz]], ''Historia Białorusi. Podręcznik dla liceów ogólnokształcących'', Białystok 2001
 
{{Władca|
Linia 25 ⟶ 22:
rozmiar=50|
funkcja=[[Białoruska Republika Ludowa|Prezydenci Białorusi]]|
lata=[[1919]]-[[1928]]1919–1928|
poprzednik=[[Jazep Losik]]|
następca=[[Wasil Zacharka|Vasil Zacharka]]|
}}