Pierieswiet (1898): Różnice pomiędzy wersjami

"Pierieswiet" był głównym okrętem [[pancerniki typu Pierieswiet|swojego typu]], mającego w założeniach stanowić pancerniki słabiej opancerzone i uzbrojone, lecz za to szybsze od zwykłych pancerników. Na skutek długiego projektowania i budowy, ich szybkość nie przewyższała jednak już nowo budowanych pancerników, od których pozostawały słabsze, zwłaszcza pod względem opancerzenia. "Pierieswiet" zamówiono w ramach programu rozbudowy floty z [[1895]] r. wraz z "[[Oslabia (1902)|Oslabią]]" i budowę obu rozpoczęto 9 listopada [[1895]] r. (22 listopada [[daty nowego i starego porządku|nowego stylu]]). "Pierieswiet" budowany był w Zakładach Bałtyckich (Bałtijskij Zawod), które też wykonywały maszyny dla całej trójki okrętów. Kadłub wodowano 7 maja [[1898]]. W listopadzie 1898 okręt przeszedł do bazy w [[Kronsztad]]zie w celu wyposażenia i montażu artylerii, a 23 października [[1899]] rozpoczął próby morskie. Na próbach "Pierieswiet" osiągnął maksymalnie 6-godzinną prędkość średnią 18,64 [[węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]] (przez 4 godziny nawet 19,08 w) i moc 14 532,63 indykowanych [[koń mechaniczny|KM]]<ref name=krest/>. 6-7 września [[1901]] przeprowadzono próby artylerii, po których okręt ostatecznie przyjęto do służby. Okręt od początku miał 1136 t przeciążenia konstrukcyjnego (9%), przez co zanurzenie z pełnym zapasem węgla wzrosło z projektowanego 7,93 do 8,43 m, a pas pancerny znalazł się w znacznej części pod wodą<ref name=krest>W. Krestjaninow, S. Mołodcow, ''Bronienoscy...'' (1998)</ref>. Zewnętrznie okręt różnił się od pozostałych pancerników tego typu obecnością bojowego [[Mars (żeglarstwo)|marsu]] z 2 działkami 47 mm także na maszcie rufowym, z którego zrezygnowano na dalszych okrętach. Koszt budowy wyniósł 10,05 miliona rubli<ref name=krest/>. Okręt otrzymał jako kolejna jednostka imię półlegendarnego XIV-wiecznego mnicha-wojownika [[Aleksandr Pierieswiet|Aleksandra Pierieswieta]], świętego prawosławnego, poległego [[bitwa na Kulikowym Polu|na Kulikowym Polu]] (towarzysza [[Rodion Oslabia|Oslabii]]). Nazwę nadano mu i wciągnięto na listę floty już 3 października 1895<ref name=mieln>R. Mielnikow, ''Bronienoscy...''</ref>.

Po wejściu do służby, "Pierieswiet" 24 (11) października 1901 wypłynął z Kronsztadu na Daleki Wschód, w skład Eskadry Oceanu Spokojnego, pod dowództwem komandora N. KorolewaKorolowa<ref>Dowódca N. KorolewKorolow został oceniony jako całkowicie niekompetentny, według wspomnień oficera torpedowego, wielkiego księcia Kiryła, który też kiepsko ocenił wyszkolenie większości załogi na początku służby okrętu (W. Krestjaninow i in. ''Eskadriennyje..'', s. 48)</ref>. Po drodze, 31 (18) października wszedł na mieliznę w cieśninie [[Wielki Bełt]] i został zdjęty dopiero z pomocą duńskich holowników, po czym w grudniu usunięto niewielkie powstałe uszkodzenia dna w doku w [[Tulon]]ie<ref name=krest/>. Po przejściu przez Morze Śródziemne i Kanał Sueski i odwiedzinach w [[Aden]]ie, [[Kolombo]], [[Batawia|Batawii]] i [[Hongkong]]u, 18 (5) kwietnia [[1902]] zawinął do bazy [[Lüshun|Port Artur]]. W sierpniu 1902 był dokowany we [[Władywostok]]u, po czym, w drodze powrotnej w październiku, zwyciężył w wyścigu rosyjskich pancerników z [[Nagasaki]] do Port Artur (z "Sewastopolem" i "Połtawą"; średnia prędkość 15,7 w). W styczniu-lutym [[1903]] odbył wizytę w Japonii i Korei i był dokowany w Nagasaki<ref name=krest/>.

Po bitwie aktywność rosyjskiej floty spadła prawie do zera, a część załóg i dział zdemontowanych z pancerników służyła w różnym charakterze na froncie lądowym wokół twierdzy (z "Pierieswieta" 3 działa 152 mm, 2 - 75 mm, 2 - 47 mm, 4 - 37 mm oraz 3 reflektory; oficer torpedowy pancernika N.Nikołaj Krotkow opracował ponadto system podłączania [[zasieki|zasieków]] do prądu, zastosowany w praktyce)<ref name=krest2/>. Nowym dowódcą okrętu został jego starszy oficer kmdr por. A.Apołłon DimitriewDimitrijew. Od września 1904 r. Japończycy uzyskali możliwość korygowanego ostrzału okrętów stojących na wewnętrznej redzie ogniem z dział 120 mm i "Pierieswiet" otrzymał w tym miesiącu 17 trafień. Od 2 października (19 września) ostrzał bazy podjęły ciężkie działa lądowe i już tego dnia "Pierieswiet" został uszkodzony 9 pociskami 280 mm, 11 października – 11 pociskami i 13 października - czterema, po czym zmienił miejsce postoju na chwilowo bezpieczniejsze<ref name=krest/>. Aktywność w tym okresie podejmowały kutry parowe pancerników "Pierieswiet" i "Pobieda", m.in. stawiając miny 5 listopada (zatonęła na nich następnie 30 listopada japońska [[kanonierka]] "Saien")<ref name=krest/>. Ostatni raz "Pierieswiet" przeprowadził ostrzał celów lądowych siedmioma pociskami głównego kalibru 26 (13) listopada<ref name=krest2>W. Krestjaninow, S. Mołodcow, ''Eskadriennyje...'' (2007)</ref>. Po zdobyciu przez Japończyków nowego punktu obserwacyjnego na górze Wysokiej, 6 grudnia "Pierieswiet" został trafiony 5 pociskami 280 mm, a 7 grudnia (24 listopada) - około 20 pociskami 280 mm, po czym został samozatopiony na płyciźnie z powodu pożaru. Przed kapitulacją, dodatkowo wysadzono w powietrze niektóre elementy<ref name=krest/>.

4 kwietnia (22 marca) 1916 r. "Sagami" został we Władywostoku przemianowany z powrotem na "Pierieswiet" i wcielony do rosyjskiej służby, przeklasyfikowany na [[krążownik pancerny]]<ref name=mieln>{{lang|ru}} R.M. Mielnikow, ''Bronienoscy tipa "Pierieswiet"'', Wojennaja Kniga, 2006, ISBN 5-902863-11-2</ref>. Dowódcą został komandor K. Iwanow-Trinadcatyj. Okręt był wówczas już dość zużyty. Miał być okrętem flagowym mianowanego dowódcą flotylli kontradmirała A. Bestużewa-Riumina, lecz 23 (10) maja 1916 r. wpadł we mgle na skały podwodne przed Władywostokiem i został z nich zdjęty dopiero 8 lipca (25 czerwca) 1916, po znacznym odciążeniu dziobu i z pomocą japońskich specjalistów<ref name=mieln/>. Następnie, w sierpniu 1916 został skierowany na remont do [[Maizuru]] w Japonii, trwający do 18 października 1916. Koszt prac ratowniczych ogółem wyniósł 740 000 rubli<ref name=krest/>.

'''Uzbrojenie:'''<ref name=krest/> (''szczegółowe dane w artykule [[pancerniki typu Pierieswiet]]'')

'''Opancerzenie:''' (stal Harveya)<ref name=krest/>