Kedyw (wicekról Egiptu): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
drobne redakcyjne
Linia 7:
W [[1798]] [[Napoleon Bonaparte]] pokonał broniące Egiptu wojska osmańskie, składające się w dużej mierze z potomków miejscowych [[mamelucy|mameluków]]. Wówczas rząd w Stambule wysłał w celu odzyskania władzy nad Nilem wojska z Rumelii (z prowincji bałkańskich imperium osmańskiego) pod wodzą Muhammada Alego Paszy. Ten pokonał wprawdzie Francuzów i wyparł ich ostatecznie z Egiptu, ale nie zamierzał również podporządkowywać się rządowi w Stambule. W [[1805]] [[Wysoka Porta|Porta]] uznała jego tytuł paszy i namiestnika (wali) Egiptu, on jednak, wyrażając, iż jego aspiracje sięgają wyżej, przyjął tytuł kedywa (wicekróla), a w ślad za nim podobnie postąpili jego następcy: [[Ibrahim Pasza]], [[Abbas I]] i [[Said Pasza|Said I]].
 
Dopiero sułtan osmański, [[Abdul Aziz|Abdülaziz I]] ([[1861]]-[[1876]]) oficjalnie uznał tytuł kedywa jako należny [[Ismail Pasza|Ismailowi Paszy]], oraz dziedziczenie z ojca na syna zamiast zasady [[primogenitura|primogenitury]], która była przyjęta w imperium osmańskim, oraz w większości dynastii arabskich. [[26 czerwca]] [[1879]], pod naciskiem Wielkiej Brytanii i Francji Ismail Pasza został zdetronizowany przez sułtana [[Abd-ul-Hamid II|Abdülhamida II]] ([[1876]]-[[1909]]) ustępując miejsca swemu synowi, [[Taufik paszaPasza|Tawfikowi Paszy]], bardziej ugodowemu. Ismail Pasza przeniósł się do Neapolu, stamtąd do Stambułu, gdzie pozostawał w areszcie domowym do śmierci. Pochowany został w Kairze. W [[1882]] Brytyjczycy okupowali Egipt, aby wesprzeć Tawfika Paszę w obronie przeciw powstaniu nacjonalistów egipskich. Egipt pozostawał formalnie pod zwierzchnictwem Turcji osmańskiej do [[1914]], faktycznie jako protektorat brytyjski, a jego władcy zachowali tytuł chedywów. Dopiero po wybuchu I wojny światowej w 1914 Brytyjczycy zdecydowali się zdetronizować proosmańskiego [[Abbas II Hilmi|Abbasa Hilmiego paszę]] i powierzyć władzę nad Egiptem powolnemu im [[Husajn Kamil|Husajnowi Kamilowi]]. Doszło wówczas do zerwania nominalnych nawet więzi z Turcją, oraz zaprzestania używania tytułu chedywa.
 
Ostatniego chedywa Egiptu, Abbasa Hilmiego Paszę sułtanowie Egiptu, Husajn Kamil i [[Fuad I]], pozbawili majątku w Egipcie i Sudanie, prawa wstępu do Egiptu, dochodzenia swoich praw przed sądami egipskimi. Abbas Hilmi Pasza formalnie abdykował [[12 maja]] [[1931]] i przeniósł się do Szwajcarii, gdzie zmarł [[19 grudnia]] [[1944]]. Na mocy artykułu 17 [[traktat w Lozannie|traktatu lozańskiego]] z [[1923]] Turcja jako sukcesor państwa osmańskiego zrzekła się wszelkich roszczeń do Egiptu i Sudanu.