Kamp (estetyka): Różnice pomiędzy wersjami

'''Camp''' (także '''Kamp''') to [[estetyka]], stylizacja, w której rzecz podoba się dlatego, że jest w złym guście lub z powodu swojej wartości [[ironia|ironicznej]]. Jako część anty-uniwersyteckiej obrony kultury popularnej w [[lata 60. XX wieku|latach 60. XX wieku]], camp stał się popularny razem z szeroko upowszechniającymi się [[Postmodernizm (filozofia)|postmodernistycznymi]] poglądami na kulturę.

"Camp" pochodzi od [[Językjęzyk francuski|francuskiego]] slangowego terminu ''camper'', który oznacza "pozować (na kogoś, zachowywać się) w przesadzony sposób". Być może wywodzi się z łacińskiego "campus", oznaczającego "pole, gospodarstwo, wieś", sugerując tym samym związek ze stereotypowym zachowaniem przypisywanym ludom wiejskim, zatem "prowincjonalnym".

[[Oxford English Dictionary|Oksfordzki Słownik Języka Angielskiego]] (OED) po raz pierwszy odnotowuje to słowo w roku [[1909]], przypisując mu następujące znaczenia:

Według OED, [[etymologia]] tego słowa jest nieznana. W związku z ujednolicaniem się [[Kultura masowa|kultury popularnej]] na świecie, słowo to pojawiło się także w języku polskim, początkowo używane głównie przez osoby zajmujące się [[Kulturoznawstwo|teorią kultury]], kulturą [[Gej|gejowskągej]]owską i [[queer studies]], obecnie także za pośrednictwem anglojęzycznych programów rozrywkowych trafiło do [[Uzus językowy|uzusu]]<ref>[http://katalog.czasopism.pl/spis_tresci.php?id_spisu=5959 magazyn Ha!art nr 18 (2004) "CAMP, KATOLICYZM, QUEER, KONSUMPCJA"] -– camp w polskiej prasie -– przykład</ref>.

[[Plik:Ballet.JPG|thumb|270px|Balet -– kampowa dziedzina sztuki wg Sontag.]]

W [[1964]] roku [[Susan Sontag]] opublikowała głośny esej ''Notes on Camp''<ref>Tekst w języku polskim pt. ''Notatki o kampie'' ukazał się po raz pierwszy w [[1979]] roku w przekładzie W. Wartensteina ("[[Literatura na Świecie|Literatura na świecie]]", nr 9)</ref>, w którym zawarła wypunktowane refleksje na temat zjawiska kampu oraz kampowego pojmowania "złej sztuki" -– [[kicz]]u. Istotą kampu jest umiłowanie tego, co nienaturalne: a więc wszelkiej sztuczności i przesady. To rodzaj [[estetyzm]]u; czy raczej estetycznego sposobu widzenia, który nie widzi świata w kategoriach [[Piękno|piękna]], widzi go raczej w kategoriach sztuczności i [[Stylizacja|stylizacji]]. Istnieje jednak nie tylko kampowy sposób patrzenia na rzeczy; kamp jest możliwy do rozpoznania w przedmiotach i wytworach [[Kultura|kultury]], a nawet w zachowaniach. Jako "[[Kanon (sztuka)|kanon]] kampu" Sontag wymienia m.in. teledyski emitowane w [[Scopitone]], ''[[Jezioro łabędzie]]'', ''[[King Kong]]a'', komiksy o [[Flash Gordon (komiks)|Flash Gordonie]], elementy ubioru kobiet z [[Lata 20. XX wieku|lat 20]]. ([[Boa (szal)|boa z piór]], suknie z frędzlami) etc.<ref>Sontag Susan, ''Notatki o kampie'' [w:] "Literatura na świecie" 1979 nr 9, str. 309.</ref> Sztuka określana jako kamp jest często sztuką dekoracyjną (nierzadko kosztem treści); bywa tak, że cała dziedzina sztuki jest określana jako kamp, np. [[balet]] czy [[Opera (dzieło)|opera]]. ''Wiele okazów kampu jest z "poważnego" punktu widzenia złą sztuką lub kiczem.''<ref name="trzystajedenaście">Sontag Susan, ''Notatki o kampie'' [w:] "Literatura na świecie" 1979 nr 9, str. 311</ref> Jednak dalej zastrzega: ''Nie wszystko jednak. Nie tylko, że kamp niekoniecznie musi być złą sztuką, ale sztuka, którą można określić jako kamp, czasem zasługuje na jak poważniejszą uwagę i podziw.''<ref name="trzystajedenaście" /> Kamp to uwielbienie wszystkiego, co przesadne, co "się nie mieści", to miłość do rzeczy będących tym, czym nie są. Autorka podaje tutaj przykład [[Secesjaarchitektura (architektura)secesji|secesji]]: instalacje oświetleniowe mają kształt kwitnących roślin, salon jest grotą, wejście do metra to kwiaty z lanego żelaza. Nie chce jednak, aby secesja była rozumiana tylko jako kamp; przyznaje, że i w niej pojawiały się treści polityczno-społeczne, że zdarzało jej się łączyć smak z polityką.

Innym przykładem jest malarstwo i poezja [[Prerafaelici|prerafaelitów]], jako realizacji kampowego upodobania osób odbiegających od normy -– [[Obojnactwo|hermafrodytów]]. Kamp bowiem to triumf stylu obojnackiego (zamienialność "mężczyzny" i "kobiety", "osoby" i "rzeczy" – nieprzypadkowo w cudzysłowie, bowiem kamp nigdy nie mówi o mężczyźnie, ale o "mężczyźnie" etc.).