Echosonda: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
VolkovBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: ca:Sonda nàutica usuwa: ru:Эхолот
opis szersyzch zastosowań
Linia 1:
Podze, skonstruowaniunatomiast [[układuwzględnia elektroniczny|układówsię elektronicznych]]w zdolnychbadaniach zmierzyćoceanograficznych czasi zkartograficznych). dokładnościąFala dodźwiękowa odbita od dna lub innego przedmiotu ([[milisekunda|milisekundławica ryb]], iokręt podwodny, a czasami granica pokazaniumiędzy wynikuwau w postaci cyfrowej pojawiły się wygodniejsze echosondy, pokazujące głębokość na wyświetlaczu. Echosondy używające papieru pozostały w użyciu na statkach rybackich i badawczych, ponieważ umożliwiały identyfikację ławic ryb i uzyskanie graficznego obrazu dna.
[[Image:Echo Sounding USN.jpg|thumb|right|250px|Tworzenie obrazu dna przez echosondę]]
[[Grafika:Echogram.svg|thumb|right|250px|Powstanie wielokrotnych ech przy badaniu złożonego dna]]
[[Grafika:PomiarEchosondaPionowy.jpg|thumb|right|250px|Zasada pomiaru w płaszczyźnie pionowej<br />
• h - wartość mierzona przez sondę
• T - zanurzenie
• H - głębokość akwenu]]
'''Echosonda''' - urządzenie do pomiaru głębokości wody oraz odległości od unoszących się w niej ciał stałych. Odległości te oblicza się mierząc czas powrotu dźwięku odbitego od dna, przeszkody, okrętu podwodnego, ławicy ryb itp. W praktyce morskiej, przez słowo sondowanie rozumie się mierzenie głębokości. Natomiast słowo echosonda wskazuje na użycie fal dźwiękowych w celu określenia aktualnej głębokości.
 
Impuls sondujący (najczęściej [[Ultradźwięki|ultradźwiękowy]]) jest wytwarzany w [[przetwornik]]u [[Piezoelektryczność|piezoelektrycznym]]. W wodzie rozchodzi się z prędkością ok. 1500 m/s (zmiany prędkości zależne od temperatury i zasolenia pomija się w żegludze, natomiast uwzględnia się w badaniach oceanograficznych i kartograficznych). Fala dźwiękowa odbita od dna lub innego przedmiotu ([[ławica ryb]], okręt podwodny, a czasami granica między warstwami wody o różnej temperaturze - [[termoklina]] lub różnym zasoleniu) wraca do statku, gdzie jest odbierana przez ten sam przetwornik i zamieniana na impuls elektryczny. Czas między wysłaniem i odebraniem impulsu daje informację o odległości do przedmiotu od którego impuls się odbił.
 
W pierwszych echosondach pomiar odbywał się mechanicznie. Sygnał był wysyłany, gdy specjalny rysik mijał brzeg papieru, odebrany sygnał był wzmacniany i podawany na rysik, który na papierze termoczułym wypalał ślad. Ponieważ rysik poruszał się ze stałą i znaną prędkością, odległość od brzegu (lub śladu po wysłaniu impulsu) do śladu po odebranym impulsie informowała o głębokości.
 
Po skonstruowaniu [[układ elektroniczny|układów elektronicznych]] zdolnych zmierzyć czas z dokładnością do [[milisekunda|milisekund]] i pokazaniu wyniku w postaci cyfrowej pojawiły się wygodniejsze echosondy, pokazujące głębokość na wyświetlaczu. Echosondy używające papieru pozostały w użyciu na statkach rybackich i badawczych, ponieważ umożliwiały identyfikację ławic ryb i uzyskanie graficznego obrazu dna.
Wraz z rozwojem technik komputerowych pojawiły się echosondy pokazujące profil dna na monitorze oraz przesyłające informacje do innych systemów.