Wikipedia

Grypsera: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
opis tezy grypsowanie
Linia 1:
{{źródła|data=2010-02}}
'''Gwara więzienna''' (tzw. ''grypsera'', z [[język niemiecki|niem.]] - ''Grips'' - pot. ''rozum'') - na gruncie [[język polski|języka polskiego]] [[język środowiskowy]] środowisk przestępczych. Szczególny przypadek [[argotSlang|argotu]]u. Powstała najprawdopodobniej w [[XIX wiek]]u na terenie [[Zabór rosyjski|zaboru rosyjskiego]]. Początkowo pełniła funkcję głównie [[język tajnySzyfr|języka tajnego]], [[Gwara|gwary środowiskowej]] przestępców odsiadujących długoletnie wyroki. Od końca [[XIX wiek]]u używana także na wolności.
Obecnie, grypsowanie to zbiór reguł i zasad, stworzonych przez grypsujących dla grypsujących więźniów. Grypsowanie to zamienniki(np.inne nazewnictwo rzeczy), reguły, zasady i określone postępowanie więźniów i byłych skazanych grypsujących. Gwara więzienna opiera się na wulgarnych i prostych sformułowaniach. Warto podkreślić, ze swoim językiem teraźniejsze grypsowanie nie przypomina tego sprzed lat, i jest ono jedynie marginesem, subkulturą więzienna.
 
== Charakterystyka ==
Gwara więzienna jest jedną z najbogatszych pod względem słownictwa gwar [[język polski|polszczyzny]]; nie jest możliwe stworzenie pełnego jej słownika, gdyż ewoluuje ona nieprzerwanie w wielu miejscach niezależnie. Ze względu na hermetyzację ośrodków rozwoju gwary więziennej często te same słowa mają różne znaczenia, bądź różne słowa mają te same znaczenia (w zależności od miejsca stosowania). W zasobie słów stosowanych w gwarze więziennej dłużej utrzymują się i bardziej rozprzestrzeniają te, które cechuje łatwość odmiany gramatycznej. Gwarę więzienną należy podzielić na tzw. kminę (język grypsujących, nazywanych ludźmi) oraz język zwykły - tzw. frajerów.
 
Podstawę gramatyczną grypsery stanowi [[język polski]], jednak wyraźne są w niej wpływy [[Jidysz|jidysz]], [[język rosyjski|rosyjskiego]], [[język niemiecki|niemieckiego]], [[język ukraiński|ukraińskiego]] i rozmaitych [[gwara miejska|gwar miejskich]] (na przykład [[Lwów|lwowskiego]] ''[[Gwara lwowska|bałaku]]'' czy [[gwara warszawska|gwary warszawskiej]]). W olbrzymim stopniu wpłynęła na ukształtowanie się współczesnych [[gwaraSlang młodzieżowamłodzieżowy|gwar młodzieżowych]].
 
Pod względem fonetycznym grypsera zbliżona jest do [[gwara warszawska|gwary warszawskiej]] z charakterystyczną wymową 'i' jak 'y' i zanikiem samogłosek nosowych.
 
=== Zobacz też ===▼
 
▲===Zobacz też===
* [[Metajęzyk kryminalny]]
 
 
{{wikisłownik|Indeks:Gwara więzienna}}
Linia 20 ⟶ 17:
[[Kategoria:Więziennictwo]]
 
[[de:Gefängnis-Jargon]]▼
[[en:Grypsera]]
[[ru:Уголовный жаргон]]
▲[[de:Gefängnis-Jargon]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Grypsera”