Departament (Francja): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: sh:Departmani Francuske
Mintho (dyskusja | edycje)
Linia 4:
'''Departament''' ([[język francuski|fr.]] ''département'') – jednostka [[podział administracyjny Francji|podziału administracyjnego Francji]], którego odpowiednikiem mógłby być [[powiat]] w [[Polska|Polsce]], aczkolwiek rola departamentu w systemie administracyjnym jest o wiele bardziej znacząca. Na czele administracji departamentu stoi [[prefekt (administracja)|prefekt]], reprezentant władzy centralnej, oraz rada generalna (''conseil général'') wybierana w głosowaniu powszechnym i bezpośrednim. Departamenty dzielą się na mniejsze okręgi ''[[arrondissement]]'', na czele których stoją [[podprefekt|podprefekci]]. W [[lata 70. XX wieku|latach 70.]] departamenty zostały połączone w większe zgrupowania – [[region (Francja)|regiony]] – które obejmują od 2 do 8 departamentów.
 
Podział na departamenty został wprowadzony we Francji na wniosek [[Emmanuel-Joseph Sieyès|Emmanuela Sieyèsa]] [[dekret]]em z [[14 grudnia]] [[1789]] r. na miejsce dotychczasowych [[prowincjaProwincje (Francja)Francji|prowincji]]. Działanie to było wyrazem chęci zniszczenia struktur państwowych poprzedniego ustroju. Mimo to niektóre granice departamentalne biegną w tych samych miejscach, co dawne granice prowincji.
 
Departamenty były wydzielone w sposób sztuczny, tak, aby były mniej więcej równe pod względem powierzchni i zaludnienia.
Linia 14:
Powierzchnia departamentów waha się między 4 a 8 tys. [[kilometr#Kilometr kwadratowy|km²]]. Jedynie w [[aglomeracja|aglomeracji]] paryskiej są one mniejsze – najmniejszy departament o powierzchni 105 km² obejmuje [[miasto]] [[Paryż]], przy czym jest to 2. pod względem liczby ludności departament po departamencie [[Nord (departament)|Nord]]. Liczba ludności tej jednostki waha się od 75 tys. ([[Lozère (departament)|Lozère]]) do 2,5 mln (Nord) mieszkańców.
 
Nazwy departamentów wywodzą się od cech geograficznych regionu – najczęściej są to nazwy [[rzeka|rzek]], które przez niego przepływają ([[LoireLoara (departament)|''Loire'']], ''[[Żyronda (departament)|Gironde]]'', [[Dordogne (departament)|''Dordogne'']]), nazwy [[pasmo górskie|pasm górskich]] ([[VosgesWogezy (departament)|''Vosges'']], [[Jura (departament)|''Jura'']], [[Alpes-MaritimesAlpy Nadmorskie (departament)|''Alpes-Maritimes'']]) lub nazwy szczytów (''[[Puy-de-Dôme]]''). Niekiedy zawarte są także określenia położenia np. ''haut'' ('górny'), ''bas'' ('dolny'), ''maritime'' ('nadmorski'). Nazwy te celowo nie nawiązują do nazw [[kraina historyczna|krain historycznych]], tak by nie nawiązywały do nazw sprzed [[rewolucja francuska|rewolucji]].
 
Ponadto każdy departament oznaczony jest dwucyfrowym numerem, zgodnie z ich kolejnością alfabetyczną (określniki położenia nie były brane pod uwagę). Wyjątkiem są departamenty regionu [[Île-de-France]], które powstały w roku [[1964]], o numerach od 91 do 95, oraz departament [[Territoire-de-Belfort]] – nr 90. Także dwóm departamentom na [[Korsyka|Korsyce]], które powstały w [[1975]] r. po podziale departamentu ''Corse'' (nr 20), nadano nowe numery: 2A (''[[Korsyka Południowa|Corse-du-Sud]]'') i 2B (''[[Górna Korsyka|Haute-Corse]]''). Numery departamentów pojawiają się także w [[kod pocztowy|kodzie pocztowym]] (pierwsze dwie cyfry, np. '''42'''100 [[Saint-Étienne]] – departament nr 42 ''Loire'') oraz na [[tablica rejestracyjna|tablicach rejestracyjnych]] (ostatnie dwie cyfry).