Powiat tyski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ); zmiany kosmetyczne
Linia 25:
| strona_www_powiat =
}}
[[GrafikaPlik:PanoramazBramy.JPG|thumb|290px|Centrum Tychów - Rondo Lwowskie]]
'''Powiat tyski''' – dawny powiat istniejący w latach [[1954]]–[[1975]] w [[województwo katowickie|woj. katowickim]] (początkowo jako ''stalinogrodzkie'') i [[1999]]-[[2001]] w [[województwo śląskie|woj. śląskim]] - samo miasto [[Tychy]] nie wchodziło wtedy w skład powiatu. Jego ośrodkiem administracyjnym były [[Tychy]]. [[1 stycznia]] [[2002]] roku siedziba powiatu została przeniesiona do [[Bieruń|Bierunia]], a sam powiat zmienił nazwę na [[powiat bieruńsko-lędziński]].
 
== Utworzenie powiatu ==
 
Powiat tyski został powołany dnia [[1 października]] [[1954]] roku w [[województwo stalinogrodzkie|województwie stalinogrodzkim]], jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu [[gromada (podział administracyjny)|gromad]] w miejsce dotychczasowych [[gmina|gmin]] ([[29 września]] [[1954]]) jako podstawowych jednostek administracyjnych [[PRL]]. Na powiat tyski złożyły się 4 miasta i 23 gromady, które wyłączono z [[powiat pszczyński|powiatu pszczyńskiego]] w tymże województwie (w praktyce gromady te należały do powiatu pszczyńskiego przez zaledwie dwa dni) <ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1954|numer=49|pozycja=246}}</ref>:
 
* miasta: [[Bieruń|Bieruń Stary]], [[Łaziska Górne]], [[Mikołów]] i [[Tychy]]
Linia 43:
W kolejnych latach sześć z ośmiu osiedli uzyskało [[prawa miejskie]] i zostało przekształcone w miasta: [[Orzesze]], [[Wesoła (Mysłowice)|Wesoła]] (1962) <ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1962|numer=41|pozycja=188}}</ref>, [[Lędziny]] (1966) <ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1965|numer=54|pozycja=334}}</ref>, [[Imielin]], [[Kostuchna]] i [[Murcki]] (1967) <ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1966|numer=52|pozycja=318}}</ref>.
 
== Reformy w latach 70. i łączenie jednostek ==
 
Po zniesieniu gromad i osiedli oraz reaktywacji gmin z dniem [[1 stycznia]] [[1973]] roku powiat tyski podzielono na 9 miast i 7 gmin <ref>Polska - Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974</ref> :
* miasta: [[Bieruń|Bieruń Stary]], [[Imielin]], [[Kostuchna]], [[Lędziny]], [[Łaziska Górne]], [[Mikołów]], [[Murcki]], [[Orzesze]] i [[Wesoła (Mysłowice)|Wesoła]]
* gminy: [[gmina Bieruń Stary|Bieruń Stary]], [[gmina Gardawice|Gardawice]], [[gmina Imielin|Imielin]], [[gmina Kostuchna|Kostuchna]], [[gmina Mokre (województwo katowickie)|Mokre]], [[gmina Wesoła (województwo katowickie)|Wesoła]] i [[gmina Wyry|Wyry]]
 
[[27 maja]] [[1975]] roku, a więc pięć dni przed reformą likwidującą powiaty, odbyła się wielka akcja przyłączania jednostek administracyjnych do większych sąsiednich ośrodków miejskich. Spośród 16 jednostek powiatu tyskiego aż 13 utaciło tego dnia suwerenność <ref name="akcja87">{{Dziennik Ustaw|rok=1975|numer=15|pozycja=87}}</ref>:
 
* do [[Tychy|Tychów]] <ref name="akcja87">{{Dziennik Ustaw|rok=1975|numer=15|pozycja=87}}</ref>:
** miasta: [[Bieruń|Bieruń Stary]], [[Imielin]] i [[Lędziny]]
** gminy: [[gmina Bieruń Stary|Bieruń Stary]], [[gmina Imielin|Imielin]] i [[gmina Wyry|Wyry]]
Linia 69:
Po reformie administracyjnej obowiązującej od [[1 czerwca]] [[1975]] roku skrawki terytorium zniesionego powiatu tyskiego włączono do nowego (mniejszego) [[województwo katowickie|województwa katowickiego]] <ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1975|numer=17|pozycja=92}}</ref>.
 
== Odtwarzanie jednostek i reforma 1999 ==
 
[[2 kwietnia]] [[1991]] roku prawa miejskie odzyskały [[Bieruń]] i [[Lędziny]], przywrócono też [[gmina Wyry|gminę Wyry]] <ref name="reforma">{{Dziennik Ustaw|rok=1991|numer=2|pozycja=8}}</ref>. Nieco później, [[30 grudnia]] [[1994]] roku status miasta odzyskał [[Imielin]], odtworzono także dawną [[gmina Chełm Śląski|gminę Chełm Śląski]] (do [[1954]] gmina w [[powiat pszczyński|powiecie pszczyńskim]] a w latach [[1954]]-[[1973]] już jako gromada w powiecie tyskim) <ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1994|numer=132|pozycja=671}}</ref>.