Gazel: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Ghalib poem in Nastaliq.jpg|thumb|left|Ghazal w urdu autorstwa [[Mirza Ghalib|Ghaliba]]a]]

'''Gazel''' ('''gazela''', '''ghazal''', '''gazal''') – liryczny utwór poetycki, znany przede wszystkim w [[Literatura perska|literaturze perskiej]], głównie rozwinięty w języku [[język urdu|urdu]]; monorytmiczny i monorymiczny, składa się z 4 -– 15 [[bajt (literatura)|''bajtów'']] (''bejtów'') czyli podwójnych półwersów, zwanych także ''sher'', z których każdy stanowi osobną całość.W ostatnim bajcie często wymieniony przydomek literacki autora. Mistrzem gazel w języku perskim był [[Hafez]], XIV-wieczny najwybitniejszy poeta perski, mistrz opisów przyrody i miłości ("Gazele wybrane Hafiza" 1957). W języku urdu za mistrza gazel uchodzi [[Mirza Ghalib]] (Mirza Asadullah beg Khan, 1797-1869).

Formą tą rządzą następujące reguły:

# '''Beher''': czyli powtarzalnego w każdym dystychu tego samego metrum.

# '''Radif''': czyli refrenu; w każdym kuplecie (z wyjątkiem pierwszego, o czym za chwilę) drugi wers musi się kończyć tym samym wyrazem lub frazą, co do zasady musi być dokładnym powtórzeniem wyrazu lub frazy w tej samej formie gramatycznej.

# '''Qaafiyaa''' (kaafijaa): czyli monorymu, który powtarza się przez cały gazel; rym ten występuje w każdym drugiem wersie każdego dystychu i poprzedza bezpośrednio radif.

# '''Matla''': matlą nazywa się pierwszy dwuwers, różni się on od pozostałych formalnie tym, że radif powtarza się w nim na końcu każdego wersu.

# '''Maqta''' (makta): czyli koniecznego odwołania się do autora ghazala, które musi wystąpić w ostatnim dwuwersie, jako podanie jego imienia lub pseudonimu, wprost, albo metaforycznie.

* [[Mohammad Reza Szadżarian|Mohammad Reza Shajarian]]