Instancja (prawo): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
doprecyzowanie zapisów odnośnie Konstytucji, wskazanie art 78
Linia 1:
'''Dwuinstancyjność''' – jedna z zasad [[postępowanie sądowe|postępowania sądowego]] i pozasądowego. Oznacza, że strona niezadowolona z [[orzeczenie (prawo)|orzeczenia]] organu pierwszej instancji (przed którym rozpoczęto postępowanie) może wnosić przewidziane prawem [[środek odwoławczy|środki odwoławcze]] do organu hierarchicznie wyższego ([[sąd drugiej instancji|drugiej instancji]]).
'''Instancyjność postępowania przed sądami''' - [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucja RP]] reguluje instancyjność postępowania przed [[sąd]]ami.
 
W praktyce dwuinstancyjność jest najczęściej spotykaną zasadą rządzącą postępowaniem sądowym lub pozasądowym, stanowiącą kompromis między możliwością kontroli a sprawnością postępowania.
Artykuł 176 Konstytucji stanowi, że [[postępowanie sądowe]] jest dwuinstancyjne.
 
Postępowanie '''jednoinstancyjne''' jest z natury rzeczy najszybsze, ale oznacza brak możliwości odwołania od orzeczenia wydanego w pierwszej instancji, a tym samym brak możliwości kontroli tego orzeczenia, co może doprowadzić do istnienia w obrocie prawnym orzeczeń wadliwych. Z kolei '''większa liczba instancji''' zwiększa możliwości naprawienia błędów organu pierwszej instancji, ale automatycznie powoduje przedłużenie postępowania. Postępowanie trójinstancyjne występowało w [[postępowanie cywilne|procesie cywilnym]] w sprawach niezakończonych przed dniem [[5 lutego]] [[2005]] r., od kiedy [[zwyczajny środek odwoławczy]] w postaci [[kasacja|kasacji]] (trzecia instancja) został usunięty na rzecz [[zwyczajny środek odwoławczy|nadzwyczajnego]] środka - [[skarga kasacyjna|skargi kasacyjnej]].
Oznacza to, że w przypadku każdego [[wyrok]]u przysługuje nam prawo do odwołania się od tego [[orzeczenie sądowe|orzeczenia]] do sądu nadrzędnego wobec sądu wydającego wyrok.
 
W polskim prawie co najmniej dwuinstancyjność postępowania sądowego gwarantuje stronom art. 176 [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucji]], natomiast ogólna zasada dająca gwarancję więcej niż jednej instancji znajduje sie w art. 78 Konstytucji RP.
Podstawowym celem kontroli instancyjnej jest naprawa wadliwej decyzji procesowej. Działania kontrolne uruchamiane są na wniosek podmiotu, wg którego decyzja [[sąd pierwszej instancji|sądu pierwszej instancji]] była niewłaściwa. Dodatkowym warunkiem uruchomienia tego działania jest przede wszystkim status [[strony]] w postępowaniu wobec którego kontrola instancyjna miałby zostać uruchomiona.
 
Kolejnym niezwykle ważnym elementem kontroli instancyjnej jest fakt, że podlegają jej jedynie wyroki i orzeczenia które jeszcze się nie [[prawomocność|uprawomocniły]].
 
[[Kategoria:Wymiar sprawiedliwości]]
[[Kategoria:Prawo procesowe]]
 
{{Prawo stub}}