Wikipedia

Śródbłonek: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne
drobne redakcyjne, WP:SK, poprawa linków
Linia 1:
'''Śródbłonek''' ([[łacina|łac.]] ''endothelium'') -– wysoce wyspecjalizowana wyściółka [[Układ krwionośny|naczyń krwionośnych]] i limfatycznych, utworzona z jednej warstwy płaskich komórek o niewielkim jądrze. W naczyniach krwionośnych komórki śródbłonka są ze sobą dość ściśle połączone przy pomocy tzw. obwódek zwierających ([[łacina|łac.]] ''zonula occludens'') i spoczywają na [[kolagen]]owej błonie podstawnej, tworząc wraz z nią błonę wewnętrzną ([[łacina|łac.]] ''tunica intima'') - wewnętrzną warstwę tych naczyń. Śródbłonki naczyń chłonnych leżą na nieciągłej błonie podstawnej i mają znacznie luźniejszą strukturę (są przepuszczalne nawet dla dużych cząsteczek chemicznych).
 
Środbłonki naczyń krwionośnych są komórkami aktywnymi fizjologicznie, biorą udział w "aktywnym" transporcie substancji chemicznych ([[pinocytoza]]) oraz wydzielają szereg substancji aktywnych biologicznie. Do najważniejszych należą:
* [[prostacyklina]] - rozszerza naczynia, hamuje agregację [[płytki krwitrombocyt|płytek krwi]],
* [[Tlenek azotu(II)|monotlenek azotu (NO)]] - rozszerza naczynia, hamuje agregację płytek krwi,
* [[czynnik VIII]] [[krzepnięcie krwi|krzepnięcia]] von Willebranda - pobudza agregację płytek krwi,
* [[trobomodulina|trombomodulinę]] - aktywuje krzepnięcie krwi,
* selektyna P (zawarta w ciałkach Weibela-Pallade) - aktywuje przyleganie [[Neutrofil|granulocytów obojętnochłonnych]]
* i inne.
 
Aktywacja komórek śródbłonka następuje pod wpływem licznych bodźców m.in. czynników zapaleniotwórczych, zmian ciśnienia krwi, spadku stężenia tlenu.
 
Śródbłonki są tradycyjnie, choć nie w pełni ściśle zaliczane do [[Tkanka nabłonkowa|nabłonków]] płaskich jednowarstwowych - w odróżnieniu do innych nabłonków pochodzenia [[endoderma|endo-]] lub [[ektoderma|ektodermalnego]]lnego, śródbłonek ma pochodzenie [[mezenchyma|mezenchymalne]]lne i nie wykazuje ekspresji większości [[cytokeratyna|cytokeratyn]] (białek cytoplazmatycznych charakterystycznych dla nabłonków).
 
Śródbłonek naczyń spełnia wiele ważnych biologicznych funkcji:
* wazokonstrykcja i wazodylatacja, a co za tym idzie, wpływ na regulację ciśnienia tętniczego i ukrwienie tkanek
* [[krzepnięcie krwi]] (hemostaza i fibrynoliza)
* [[miażdżyca]]
Linia 21:
* wpływ na migrację leukocytów z i do tkanek
 
Szczególną rolę w filtracji odgrywa śródbłonek w narządach takich jak: [[nerki]] ([[kłębuszek nerkowy]]) i [[kresomózgowie|mózg]] ([[bariera krew-mózg]]).
 
=== Śródbłonek w stanach patologii ===
Dysfunkcja śródbłonka jest cechą charakterystyczną wielu naczyniowych chorób
i często prowadzi do miażdżycy. Jest ona bardzo częsta w źle leczonej cukrzycy czy też nadciśnieniu tętniczym. Jednym z głównych zaburzeń w przebiegu dysfunkcji śródbłonka jest zmniejszenie produkcji [[tlenektlenków azotu|tlenku azotu]] (NO, [[Tlenek azotu(II)|EDRF)
 
=== Zobacz też ===
* [[endotelina]]
 
{{anatomia stub}}
 
[[kategoriaKategoria:Histologia]]
 
[[bs:Endotel]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Śródbłonek”