Zęby: Różnice pomiędzy wersjami

{{Main|uzębienie}}

 

[[Kręgouste]] mają zęby rogowe. U [[Ryby chrzęstnoszkieletowe|ryb chrzęstnoszkieletowych]] pochodzą od [[Łuski (ryby)|łusek plakoidalnych]]. Roślinożerne nie posiadają zębów. Drapieżne mają zęby na szczękach i na podniebieniu w postaci ostrych, stożkowych, pochylonych doogonowo tworów. U [[Karpiokształtne|karpiokształtnych]] występują [[zęby gardłowe]].

Rogowe ząbki występujące u [[Kijanka|kijanek]] otaczają otwór gębowy. Służą do ścierania pokarmu roślinnego. U dorosłych zęby w postaci niewielkich, stożkowatych wyrostków przyrośnięte do [[Szczęka|kości szczękowych]] i międzyszczękowych oraz na podniebieniu do [[Lemiesz|kości lemieszowych]]. Na [[Żuchwa|żuchwie]] płazów brak zębów. [[Ropuchowate|Ropuchy]] wcale nie posiadają zębów.

Ostre, liczne, stożkowate, [[homodontyzm|homodontyczne]]. Mogą być osadzone na wszystkie trzy sposoby: [[akrodontyzm]], [[pleurodontyzm]], [[tekodontyzm]] (u [[krokodyle|krokodyli]]). Żółwie zamiast zębów mają listwy rogowe na szczęce i żuchwie. U [[Węże|węży]] wykształciły się specyficzne [[ząb jadowy|zęby jadowe]].

Współczesne ptaki nie mają zębów. Do rozdrabniania pokarmu służy im [[Dziób (zoologia)|dziób]].

Po raz pierwszy ewolucyjnie [[polifiodontyzm]] (który wyjątkowo obserwujemy u [[Manatowate|manatów]]<ref>http://www.savethemanatee.org/anatomy2.htm</ref>) zostaje zastąpiony przez [[difiodontyzm]] lub rzadziej występujący [[monofiodontyzm]]. [[Tekodontyzm]] jest powszechny. Zwykle występuje [[heterodontyzm]] (poza [[szczerbaki|szczerbakami]] i [[walenie|waleniami]]). Zęby niektórych gatunków ulegają znacznym przekształceniom:

 

Rozmieszczenie i stosunki ilościowe zębów w uzębieniu są cechą danego [[takson]]u. Do jej zapisu używa się tzw. [[wzór zębowy|wzoru zębowego]].

* [[hypselodontyzm|hypselodontyczne]] stale rosnące i długokoronowe; szkliwo pokrywa tylko koronę i korzeń (między [[zębina|zębiną]] i cementem)

Inny jest podział ze względu na budowę szkliwa i zasięg [[Cement (histologia)|cementu]]:

 

ze względu na ustawione względem siebie zębów łuku górnego i dolnego wyróżnia się;

 

Dla [[ogier]]a [[wzór zębowy]] wygląda następująco:

{| cellspacing="0" style="float: left; margin-left: 1em; text-align: center; border: solid 1px gray;" align="right" border="1" rules="none"

 

{{clear}}

Wzór zębów mlecznych przedstawia się następująco:

* <math>\tfrac{3 1 3}{3 1 3}</math>

Dokładny opis zębów człowieka przedstawiono w odrębnym artykule.

{{Main|zęby (anatomia człowieka)}}

# {{cytuj książkę | nazwisko= Krysiak | imię=Kazimierz | nazwisko2= Świeżyński | imię2=Krzysztof| tytuł= Anatomia zwierząt. T. 2 | data=2008 | wydawca=PWN| miejsce=Warszawa | isbn=978-83-01-13544-7}}

# {{Cytuj książkę | nazwisko = Popielarska-Konieczna | imię = Marzena | tytuł = Słownik szkolny : biologia | data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Zielona Sowa | miejsce = Kraków | isbn = 83-7389-096-3 | strony =}}

{{Bibliografia stop}}

[[Kategoria:Zęby| ]]