Lituya Bay: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
edytorskie
edytorskie
Linia 8:
[[Plik:Mechanizm powstania megatsunami w zatoce Lituya Bay.JPG|thumb|Schemat orientacyjny powstania megatsunami w zatoce Lituya (1958)]]
[[Plik:Lituya Bay overview.jpg|thumb|Lituya Bay – zniszczenia falą tsunami z 1958 roku widoczne jako jaśniejsze fragmenty gruntu odarte z drzew.]]
Warunki [[Topografia (geografia)|topograficzne]] sprzyjające w zatoce tworzeniu się gwałtownych prądów pływowych miały również swój udział w powstaniu najwyższej [[fala|fali]] [[tsunami]], jaka kiedykolwiek została odnotowana przez człowieka. Wewnętrzna część zatoki w kształcie litery T leży na [[Tektonika (geologia)|tektonicznym]] [[uskok Fairweather|uskoku Fairweather]]. Sekcja [[uskok]]u położona ponad poziomem [[morze|morza]] liczy 185 km długości i ciagnie się od zatoki Palma na południe od Lituya Bay do [[fiord Nunatak|fiordu Nunatak]] na północy. Ponieważ tereny pokryte są w większosci lodem, uskok jest widoczny tylko w okolicy między [[jezioro Crillon|jeziorem Crillon]] i szczytem zatoki. Uderzenia wielkich fal miały miejsce już wcześniej – w 1936, 1899 i 1853 lub 1854 roku. Wcześniejsze zdarzenie z roku 1936 miało świadków. Była to załoga statku rybackiego przycumowanego przy brzegu wyspy Cenotaph. Cała seria fal wg opisu była niewiele mniejsza od tej z roku 1958. [[Trzęsienie ziemi]] z dnia [[9 lipca]] [[1958]] roku o sile 7,9 stopnia w [[skala Richtera|skali Richtera]] z [[epicentrum]] 21 km na północny wschód od zatoki spowodowało [[osuwisko]] w [[Zatoka (geografia)|zatoce]] [[zatoka Gilberta|Gilberta]]. Przesunięcie uskoku w okolicy zatoki o 6,5 metra w poziomie i 9,3 metra w pionie wywołało oberwanie zbocza góry. Materiał skalny o objętości około 30 milionów [[metr sześcienny|metrów sześciennych]], rozmiarach około 1000x700 metrów i masie około 90 milionów ton(!) zsunął się w jednolitym kawałku po zboczu o nachyleniu 75 stopni i wpadając do wody u podnóża wywołał [[tsunami]] o wysokości 1524524 [[metr]]ów. Dla porównania, [[Pałac Kultury i Nauki]] ma razem z iglicą 231 m, czyli fala była ponad dwukrotnie od niego wyższa. Uderzenie tsunami zdarło grunt wraz z roślinnością z położonego naprzeciwko osuwiska wzniesienia i przetoczyło się przez całą zatokę niszcząc całą strefę przybrzeżną. Wewnątrz zatoki znajdowały się tego dnia 3 łodzie rybackie. Dwie łodzie zatonęły i dwie osoby zginęły<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.uwsp.edu/geo/projects/geoweb/participants/Dutch/LituyaBay/Lituya0.HTM |rok= |tytuł=Giant Waves in Lituya Bay, Alaska; USGS PP 354-C | autor= |opublikowany=Steven Dutch, Natural and Applied Sciences, University of Wisconsin - Green Bay | data dostępu=2009-12-10 |język=en}}</ref>.
 
Ze względu na budowę geologiczną zboczy zatoki i ciągłą aktywność sejsmiczną w tym rejonie można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że zdarzenie podobne do megatsunami w zatoce Lituya będzie miało miejsce ponownie w bliższej lub dalszej przyszłości.