Termy (buddyzm): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: es:Terma (budismo) |
m poprawa pisowni skrótu r. (p.)n.e.; zmiany kosmetyczne |
||
Linia 3:
== Geneza ==
Termy mają swoje pochodzenie od nauk największych mistrzów Tybetu z okresu pierwszego rozwoju buddyzmu w tej krainie. Mistrzami tymi byli głównie [[Padmasambhawa]] i Wimalamitra, główni nauczyciele, który przenieśli buddyzm [[Wadżrajana|Wadżrajany]] z krainy [[Oddijana]] do [[Tybet (region)|Tybetu]] oraz ich 25 uczniów i uczennic - [[mahasiddha|mahasiddhów]]. Termy to szczególne nauki związane z tradycją [[ningma]] oraz naukami [[dzogczen]]. Powstanie tradycji ukrywania i odnajdowania nauk, w przychylnej ku temu przyszłości, ma swoją przyczynę w trosce, że najbardziej zaawansowanych nauk buddyzmu w pełni nie da się ówcześnie ugruntować w Tybecie, oraz, że zagraża im w przyszłości niezrozumienie, a nawet zanik. Za czasów panowania króla Langdarma (836–842
Odnajdywanie term zbiegło się z czasem, kiedy równocześnie do Tybetu zaczęły docierać nowe nauki [[Tantry Jogi Najwyższej|tantr]] późniejszego przekazu szkół [[Sarma (buddyzm)]] za sprawą takich nauczycieli jak hinduski mistrz [[Atiśa]] (inicjator tradycji [[kadam]]), Drokmi Lotsała (reprezentant [[sakja]]) oraz [[Marpa]] Tłumacz (inicjator [[kagju]]). Wtedy to, pod wpływem "ukrytych skarbów", tradycja Padmasambhawy i Wimalamitry nabrała ponownie wielkiego znaczenia i zaczęto ją, w odróżnieniu od nowych nauk [[sarma]], powszechnie nazywać jako [[ningma]], "starożytna tradycja". Odkrycia termy dokonuje odpowiednia osoba, głownie z tradycji [[Ningma]], która jest [[reinkarnacja|reinkarnowanym]] nauczycielem [[tulku]], zwanym jest ''Tertonem''. Odnalezieniu termy towarzyszy odpowiedni przekaz tertona, który wyjaśnia ukryte znaczenia termy oraz potwierdza autentyczność nieprzerwanej linii przekazu. Uzasadnieniem tego jest, gdyż tertoni to głównie osoby tulku, czyli przyszłe reinkarnacje Padmasambhawy i Wimalamitry, bądź ich 25 uczniów i uczennic, które posiadają umiejętności pamiętania owej swojej przeszłości. Często odkrywane nauki przez tertonów potrzebują ich dalszych wyjaśnień, ze względu na użycie tajemnych formuł i skrótów np. tzw. ''skryptu dakiń'' ([[transliteracja Wyliego]]: mkha’ ‘gro brda).
Linia 39:
Wielkim tertonami nie byli i nie są wyłącznie reprezentanci szkoły Ningma. Wielkimi historycznym tertonami byli np. [[III Karmapa|Karmapa Rangdziung Dordże]] (1284-1339) z tradycji [[kagju]], [[Drikung|Drikung Rinchen Phuntsog]] (1509-?) z tradycji [[Drikung Kagyu|drikung]] i Wielki Piąty [[Dalajlama]] Ngałang Lobsang Gjaco (1617-1682) z tradycji [[gelug]]. Poza tym obok buddyzmu również istnieją tertoni w religii [[Bon (religia)|bon]].
Obecnie najbardziej znanym zbiorem term jest kolekcja tertona i uczonego [[Jamgon Kongtrul Lodrö Thaye]] (1813 - 1899): "Skarbnica Drogocennych Term" (ang.: The Treasury of Precious Termas; transliteracja Wyliego:
{{Przypisy}}
| |||