Karol Ludwik Habsburg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
ToBot (dyskusja | edycje)
m poprawki redakcyjne wokół dat; zmiany kosmetyczne
Linia 4:
Karol urodził się [[5 września]] 1771 r. we [[Florencja|Florencji]]. Był synem księcia toskańskiego, późniejszego cesarza [[Leopold II Habsburg|Leopolda II]] i [[Maria Ludwika Burbon (1745-1792)|Marii Ludwiki Burbon]], księżniczki hiszpańskiej. W [[1791]] roku został adoptowany przez swą ciotkę arcyksiężną [[Maria Krystyna Habsburg|Marię Krystynę]] oraz jej męża [[Albert Sasko-Cieszyński|Alberta Sasko-Cieszyńskiego]]. Przybrany ojciec zadbał o wojskowe wykształcenie Karola, dzięki czemu ten szybko awansował na kolejne stopnie oficerskie. W [[1793]] został mianowany generałem-majorem i [[namiestnik]]iem [[Niderlandy (region historyczny)|Niderlandów]]. Od [[1796]] roku bezpośrednio dowodził oddziałami frontowymi (m.in. we [[Włochy|Włoszech]] i [[Niemcy|Niemczech]]) oraz pełnił ważne funkcje wojskowe i państwowe. W [[1801]] [[Maksymilian Franciszek Habsburg]] ustanowił go [[koadiutor]]em [[Wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego]], w kilka miesięcy później kapituła zakonu wybrała go na wielkiego mistrza. Nie potrafiąc pogodzić funkcji wojskowych z administracją zgromadzeniem, wyznaczył swoim [[koadiutor]]em młodszego brata [[Antoni Wiktor Habsburg|Antoniego Wiktora Habsburga]]. W [[1804]] zrzekł się godności wielkiego mistrza i wystąpił z zakonu.
 
Jako dowódca wojsk cesarskich zwyciężył [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]] w [[bitwa pod Aspern|bitwie pod Aspern-Essling]] ([[21 maja|21]]-[[22 maja|22.V]].[[1809]]), ale już kilka tygodni później odniósł dotkliwą porażkę w [[Bitwa pod Wagram|bitwie pod Wagram]] (5-6. VII. 1809), w której został ranny. Po przegranej bitwie podpisał z Napoleonem rozejm, czego nie skonsultował ze swym bratem, cesarzem [[Franciszek II Habsburg|Franciszkiem I]]. Za ten czyn został odwołany ze stanowisk i odszedł z armii, do której powrócił tylko na kilka miesięcy w [[1815]] roku.
 
Jako właściciel [[Księstwo Cieszyńskie|Księstwa Cieszyńskiego]], które odziedziczył po przybranych rodzicach, był jednym z najzamożniejszych [[Habsburgowie|Habsburgów]]. Kładł nacisk na rozwój rolnictwa i przemysłu w księstwie. Zlecił budowę tzw. nowego zamku w [[Cieszyn]]ie i budowę [[Bracki Browar Zamkowy w Cieszynie|cieszyńskiego browaru zamkowego]] ([[1846]]). Nabył też w [[1838]] roku [[Państwo Żywieckie]], które włączył do dóbr [[Komora Cieszyńska|Komory Cieszyńskiej]]. W 1822 r. odziedziczył po swym przybranym ojcu majątek w położonym ówcześnie na terytorium [[Wolne Miasto Kraków|Wolnego Miasta Krakowa]] [[Chrzanów|Chrzanowie]]<ref>Jan Pęckowski: ''Chrzanów miasto powiatowe w województwie krakowskiem'', Chrzanów 1934, str. 33/34</ref>.
Linia 12:
 
[[17 września]] [[1815]] poślubił [[kalwinizm|kalwinistkę]], księżniczkę [[Henrietta Nassau-Weilburg (1797-1829)|Henriettę von Nassau-Weilburg]] ([[1797]]-[[1829]]), z którą miał siedmioro dzieci, m.in.:
* [[Maria Teresa Austriacka|Maria Teresa Izabela]] ([[1816]]-[[1867]]), żona od 1837 roku [[Ferdynand II Burbon|Ferdynanda II Burbona]], króla [[Królestwo Obojga Sycylii|Obojga Sycylii]],
* [[Albrecht Fryderyk Habsburg]] ([[1817]]-[[1895]]), kolejny książę cieszyński,
* [[Karol Ferdynand Habsburg]] ([[1818]]-[[1874]]), ożeniony ze swoją kuzynką arcyksiężniczką [[Elżbieta Franciszka Maria Austriacka|Elżbietą Habsburg]] ([[1831]]-[[1903]]), z którą miał sześcioro dzieci, w tym:
** [[Fryderyk Maria Albrecht Habsburg|Fryderyka Marię Albrechta]] ([[1856]]-[[1936]]) - ostatniego księcia Cieszyna,
** [[Maria Krystyna Habsburżanka|Marię Krystynę]] ([[1858]]-[[1929]]) - królową i [[regent]]kę [[Hiszpania|Hiszpanii]], żonę [[Alfons XII Burbon|Alfonsa XII]] ([[1857]]-[[1885]]),
** [[Karol Stefan Habsburg|Karola Stefana]] ([[1860]]-[[1933]]) - właściciela dóbr Żywiec i protoplastę "polskiej linii" Habsburgów, obecnie [[książęta von Altenburg|książąt Altenburg]].
 
Gdy jego żona umarła, wiedeńscy kapucyni nie chcieli jej pochować w [[Kościół Kapucynów w Wiedniu|krypcie rodzinnej Habsburgów]]. Arcyksiążę zagroził wówczas zbombardowaniem kościoła. Po interwencji cesarza, Henrietta spoczęła, jako jedyna protestantka, w krypcie Kościoła Kapucynów w Wiedniu. Już w [[1815]] - wbrew dyskryminacyjnym przepisom prawnym [[patent tolerancyjny|patentu tolerancyjnego]] - wykonano specjalnie dla niej prowadzące wprost z ulicy boczne wejście do [[kościół ewangelicko-reformowany w Wiedniu|kościoła reformowanego]], tzw. Henriettentor (niezachowane). Sam Karol Ludwik zmarł [[30 kwietnia]] [[1847]] roku, w [[Wiedeń|Wiedniu]].
Linia 24:
 
== Zobacz też ==
* [[Namiestnicy Niderlandów Habsburskich]]