Adolf Beck: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Życiorys: poprawa linków
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Biogram infobox rozszerzony
|kolor=white
|Biogram_osoby=Adolf Beck
|Nazwa_grafiki=AdolfBeck.jpeg
|opis_grafiki=
|wielkość_grafiki = 180px
|ona=
|data_urodzin= 1 stycznia [[1863]]
|miejsce_urodzin= [[Kraków]]
|zmarl=
|data_smierci= [[1942]]
|miejsce_smierci= [[Lwów]]
|commons=
}}
'''Adolf Beck''' (ur. 1 stycznia [[1863]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[1942]] we [[Lwów|Lwowie]]) – [[Polska|polski]] [[neurofizjologia|neurofizjolog]] [[Żydzi|żydowskiego]] pochodzenia, profesor fizjologii w [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytecie Jana Kazimierza]] we [[Lwów|Lwowie]].
 
==Życiorys==
Adolf Beck urodził się w ubogiej żydowskiej rodzinie rzemieślniczej, jako syn Szai i Gustawy. W rodzinnym mieście ukończył gimnazjum św. Anny oraz podjął studia medyczne na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]].
 
Od roku 1886 pracował w Zakładzie Fizjologii i Histologii pod kierownictwem [[Napoleon Cybulski|Napoleona Cybulskiego]], w latach 1888-92 był jego asystentem i "prawąnajbliższym ręką"współpracownikiem. Jeszcze podczas studiów odkrył zjawisko desynchronizacji czynności elektrycznej mózgu w odpowiedzi na bodźce. Praca doktorska ''Oznaczenie lokalizacyi w mózgu i rdzeniu za pomocą zjawisk elektrycznych'' <ref>Rozpr Wydz mat-przyr. Polsk Akad Um, seria II, 1, strony 186-232, 1891</ref>, przedstawiona została 20 października 1890. Głównym celem tych badań było wykorzystanie elektrofizjologii do lokalizacji funkcji w mózgu. Niejako ubocznym ich efektem było odkrycie elektroencefalogramu ([[elektroencefalografia|EEG]]), dla którego Beck zaproponował nazwę ''aktywny prąd niezależny'', w odróżnieniu od prądów wywołanych stymulacją.
 
Podobnie jak inni, zajmujący się podówczas podobną tematyką, nie wiedział o wcześniejszych pracach [[Richard Caton|Catona]]. Jego rozprawa stanowiła głębsze od innych studium problemu lokalizacji funkcji sensorycznych w mózgu jak i samego elektroencefalogramu. Wyniki opublikował w najszerzej podówczas czytanym piśmieczasopiśmie fizjologicznym ''"[[Centerblatt für Physiologie]]''"<ref>Beck A. Die Ströme der Nervencentren. Centerblatt für Physiologie, 4:572-573, 1890.</ref>. Jego krótki artykuł rozpętał burzę pretensji do palmy pierwszeństwa. Beck odpowiedział skromnie, że technikę badania potencjałów nerwów i konstrukcję elektrod opracował [[Emil du Bois-Reymond|Du Bois-Reymond]], więc zastosowanie znanej techniki do rozwiązania nowego problemu nie zasługuje na miano odkrycia. Stwierdził ponadto, że motywem podjęcia tych eksperymentów był konkurs ogłoszony w październiku 1888 przez profesora [[Napoleon Cybulski|Napoleona Cybulskiego]], który jest w związku z tym autorem idei. Dyskusję uciął Richard Caton, cytując publikacje swoich prac z roku 1875.
 
W roku 1894 uzyskał [[habilitacja|habilitację]] na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego z zakresu [[fizjologia|fizjologii]] na podstawie pracy ''O ciśnieniu krwi w żyłach''. W latach 1895-1935 był profesorem fizjologii Uniwersytetu Lwowskiego, zaś w roku akademickim 1912/1913 pełnił funkcję [[rektor]]arektora tej uczelni. Od 1935 był profesorem honorowym UJK. Był też członkiem [[Polska Akademia Umiejętności|PAU]] i członkiem czynnym [[Towarzystwo Naukowe we Lwowie|Towarzystwa Naukowego we Lwowie]]. Był pierwszym honorowym członkiem i laureatem medalu Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego.
 
Uczniami Becka byli Czubalski, [[Eufemiusz Herman|Herman]], [[Leopold Jaburek|Jaburek]], Klisiecki, Tothfeld, Tychowski i inni.
Linia 30 ⟶ 31:
 
==Wybrane prace==
* ''O ciśnieniu krwi w żyłach'' (1894)
* ''Über die Belichtigung der Netzhaut von ''Eledone moschata'' entstandenen Actionströme''. Arcg gs Physiol 78 (1899)
* ''O zjawiskach elektrycznych wywołanych przez oswietlenieoświetlenie siatkówki głowonoga ''Eledone moschata''. Kosmos 25 (1900)
* ''Badania nad galwanotropizmem''. Dzienniki IX Zjazdu Lekarzy i Przyrodników w Krakowie (1900)
* ''Badania poczucia smaku u osoby pozbawionej języka dokonane na chorym J. R. z kliniki chir. prof. Rydygiera''. Rozpr Spraw Wydz mat-przyr AU 18, s. 207-216 (1888) (z Napoleonem Cybulskim)
* ''O pobudliwości różnych miejsc tego samego nerwu''. Pam AU 15, s. 165-195 (1888)
* ''Oznaczenie lokalizacji w mózgu i rdzeniu za pomocą zjawisk elektrycznych''. Rozp Wydz mat-przyr AU 21, s. 187-232 (1891)
** ''Die Bestimmung der Lokalisation der Gehirn- und Rückenmarksfunktionen vermittelst der elektrischen Erscheinungen''. Zentralblatt Physiol s. 473-476 (1890)
* ''Przyczynek do fizjologii części lędźwiowej rdzenia pacierzowego u żab''. Rozpr AU 24 s. 56-72 (1893)
* ''Dalsze badania zjawsk elektrycznych w korze mózgowej''. Rozpr AU 32, s. 174-257 (1896)
* ''Dalsze badania nad zjawiskami elektrycznymi w korze mózgowej u małpy i psa''. Spraw z Posiedzeń AU 1891, druk 1892 s. 43-47
* ''O działaniu promieni radu na nerwy obwodowe''. Rozpr AU 45, s. 111-122 (1906)
* ''Zjawiska elektryczne kory mózgowej po częściowym jej zniszczeniu. Przyczynek do lokalizacji czucia bólu''. Rozpr AU 45, s. 319-355 (1906)
* ''O tak zwanych odruchach dotykowych Munka i odruchu skórnym podeszwowym''. Rozpr AU 50, s. 687-698 (1910)
* ''O ruchach odruchów rdzeniowych i ruchach ogólnych (pryncypalnych według Munka)''.
* ''O wzajemnym stosunku czynnościowym mózgu i móżdżku''. Rozpr AU 51, s. 457-472 (1911)
* ''Die Ströme der Nervencentren'' (1890)
* ''Hermann Helmholtz'' (1894)
* ''Die Erregbarkeit Verschiedener Nervenstellen'' (1897)
* ''Zur Untersuchung der Erregbarkeit der Nerven'' (1898)
* "''Zur Lehre Munk's über Beginn und Reihenfolge in der Ausbreitung der Bewegungen bei Rückenmarksreflexen, wie bei Tätigkeit der sogenannten "Prinzipalzentren"'' (z [[Gustaw Bikeles|Gustawem Bikelesem]]) (1910)
* ''Die sogenannten Berührungsreflexe Munk's und die reflektorische Zehenbeugung bei Reizung der Fusssohle''. 1910 (z Gustawem Bikelesem).
* Adolf Beck, Napoleon Cybulski, Stanisław Bądzyński, Kazimierz Bruno Rzętkowski ''Fizjologia człowieka''. 1915