Jezioro polodowcowe: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
VolkovBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: zh:冰蚀湖
Poszerzenie treści, źródło
Linia 1:
[[Plik:Pogled kum ezerata ot biloto.JPG|right|thumb|250px|[[Siedem Rilskich Jezior]] w masywie [[Riła]] ([[Bułgaria]]) to typowy przykład jezior polodowcowych]]
[[Plik:Zadni Staw a1.jpg|250px|thumb|[[Zadni Staw Polski]], przykład polodowcowego jeziora karowego]]
'''Jezioro polodowcowe''' - rodzaj [[jezioro|jeziora]] powstałego w zagłębieniu terenu utworzonym wskutek działalności [[lodowiec|lodowca]] lub [[lądolód|lądolodu]], charakterystyczny dla [[obszar młodoglacjalny|obszarów młodoglacjalnych]]. Woda tych jezior nie jest roztopową wodą lodowcową, bo ta dawno uległa wymianie, a nawet w pewnych przypadkach w jeziorze nigdy nie było wód roztopowych. W niektórych miejscach pojawiły się stale podmokłe obszary [[Bagno|bagien]] i tortowisk[[Torfowisko|torfowisk]].
 
Znaczna część jezior polodowcowych pochodzi z roztopienia rozległych płatów martwego lodu, które przez dłuższy czas utrzymywały się jeszcze przed czołem cofającego się lodowca. Bryły martwego lodu otoczone były wówczas dookoła [[Materiał morenowy|materiałem morenowym]] lub żwirami i piaskami osadzonymi przez wody roztopowe. Na skutek tego, wokół jezior i torfiastych obniżeń po dawnych jeziorach spotkać można często strome krawędzie, które odpowiadają dawnemu stykowi martwego lodu z otaczającymi go utworami (tzw. krawędzie wytopiskowe)<ref name="AF">Marcinkiewicz Andrzej red. Atlas form i typów rzeźby terenu Polski. Zarząd Topograficzny Sztabu Generalnego. Warszawa 1960</ref>.
Wytopiskowe jezioro mogło powstać znacznie później po ustąpieniu lodowca, już w cieplejszym okresie, kiedy doszło do wytopienia się bloków lodu, ukrytych w [[Materiał morenowy|materiale morenowym]]. Charakterystyczne są dla [[obszar młodoglacjalny|obszarów młodoglacjalnych]].
 
Formy brzegów jezior niejednokrotnie są podobne do niektórych form wybrzeża morskiego: spotyka się tu [[Faleza|falezy]], niekiedy wały nadbrzeżne, a przy ujściach rzek – [[Delta|delty]].
W miarę upływu czasu wszystkie jeziora wypełniają się piaskiem i mułem nanoszonym przez spływające do nich wody, zarastają od brzegów roślinnością, a wreszcie nikną i przeobrażają się w [[Torfowisko|torfowiska]]<ref name="AF"/>.
 
Jeziora polodowcowe występują w Polsce na obszarze objętym przez najmłodsze [[zlodowacenie północnopolskie]]. W strefach pagórkowatych [[Morena czołowa|czołowo-morenowych]] są one tak liczne, że całe regiony przybrały stąd nazwę [[pojezierze|pojezierzy]].
 
=== Rodzaje ===
Linia 14 ⟶ 19:
* [[Zastoisko|jeziora zastoiskowe]];
* [[oczko polodowcowe|oczka polodowcowe]] (oczko wytopiskowe).
 
{{Przypisy}}
 
{{Rodzaje jezior}}