Barberini: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, int.
Linia 1:
'''Barberini''' – [[Włochy|włoski]] ród szlachecki, pochodzenia [[Toskania|toskańskiego]], który doszedł do znaczącej pozycji w siedemnastowiecznym [[Rzym]]ie. Twórcą potęgi rodu był '''Maffeo Barberini''' (1568–1644), który w 1623 został [[papież]]em [[Urban VIII|Urbanem VIII]]. Rodzina słynna była ze swego patronatumecenatu artystycznego, m.in. nad [[Giovanni Lorenzo Bernini|Giovannim Lorenzo Berninim]]. Ich siedemnastowieczny pałac rodowy ([[Palazzo Barberini]]) jest dziś siedzibą [[Galleria Nazionale d'Arte Antica]]. Główna linia rodu wygasła w 1738 roku. Jej dobra oraz nazwisko przeszły na ród Colonna z linii Carbognano, a za jego pośrednictwem na ród Sacchetti.
 
== Wczesna historia ==
[[Plik:Coat of arms of the House of Barberini.svg|thumb|left|200px|Herb rodu Barberini]]
Barberini byli drobnoszlachecką rodziną wywodzącą się z toskańskiej miejscowości [[Barberino Val d'Elsa]], jednak już w XI stuleciu osiadłą we [[Florencja|Florencji]]. W początkach XVI wieku bracia Carlo (1488–1566) i Antonio (1494–1559) byli dobrze prosperującymi handlarzami wełną, zbożem i tekstyliami, jednak z uwagi na swoje opozycyjne nastawienie do [[Medyceusze|Medyceuszy]] począwszy od 1537 zaczęli przenosić swój interes z Florencji do Rzymu. Jeden z synów Carla, Francesco (1528–1600), obrawszy stan duchowny, objął wiele zaszczytnych i dochodowych urzędów w Kurii Rzymskiej i choć nie doszedł do najwyższych stanowisk, umarł jako bardzo zamożny człowiek. Znaczną część jego majątku przejęliprzejęło jego bratankowiesześciu bratankówsynowiesynów Antonio Barberiniego (1529–1571) i jego żony Camilli Barbadori (?–1609). ByłoByli ich sześciuto: Carlo (1562–1630), Alessandro (1563–1612), Niccolo (1565–1609), Giovanni Donato (1566–1603), Maffeo (1568–1644), i Antonio Marcello (1569–1646). Dwaj najmłodsi byli duchownymi, przy czym starszy z nich, Maffeo, w 1604 został arcybiskupem i nuncjuszem we Francji, a w 1606 roku [[kardynał]]em. To on doprowadził ród Barberinich do szczytu potęgi.
 
== Urban VIII ==
Linia 10:
[[Plik:Francesco Barberini.jpg|thumb|left|200px|Kardynał Francesco Barberini, bratanek Urbana VIII (ok. 1624)]]
 
W ślad za tymi godnościami szły też pieniądze i bogactwa. Bracia Francesco i Antonio otrzymali dwa najbardziej dochodowe urzędy kurialne: [[Kancelaria Apostolska|wicekanclerza]] i [[kamerling]]a, z których każdy przynosił rocznie po około 12 tysięcy skudów. Z kolei Taddeo w 1631 otrzymał niezwykle prestiżowy tytuł prefekta Rzymu. Regularne roczne dochody trójki papieskich bratanków szacowano na ponad 300 tysięcy skudów. Do tego dochodziły liczne, nieraz bardzo duże darowizny ze skarbca papieskiego czynione na polecenie Urbana VIII. Po śmierci papieża w 1644 powiadano, że jego rodzina wzbogaciła się w ciągu 21 lat jego pontyfikatu aż o 105 milionów skudów<ref>Liczba ta wymieniona jest w raporcie ambasadora toskańskiego z okresu sediswakancji w 1644 i wydaje się tak niewiarygodna, że niektórzy późniejsi historycy podejrzewali, że mogła ona powstać na skutek omyłki pisarskiej (jednopoprzez zerododanie jednego zera za dużo), zob. Pastor, XXVIII, s. 48, przyp. 7, który jednak zdaje się uznawać prawdziwość tej liczby.</ref>, co było niespotykanym dotąd rekordem. Dzięki posiadanemu bogactwu wybudowali potężną, barokową rezydencję rodową koło ''Quattro Fontane'' w Rzymie. Wykorzystując trudną sytuację finansową starych rodów arystokratycznych, zakupili także wiele posiadłości ziemskich, a nawet tytuł książęcy. W 1624 Carlo zakupił [[Monte Rotondo]] od rodu Orsini, a rok później sfinalizował zakup zamku Roviano od Otto Colonna za kwotę 57 tysięcy skudów. W 1630 nabył od Colonnów księstwo [[Palestrina|Palestriny]] wraz z ziemiami [[Mezza Selva]] i [[Corcollo]], za kwotę 725 tysięcy skudów. Uzyskany wówczas tytuł księcia Palestriny otrzymał Taddeo Barberini, a następnie przejęli go jego potomkowie.
 
Rychło też Barberini dali się poznać jako patroni sztuk. Na ich zlecenie pracowali m.in. [[Giovanni Lorenzo Bernini]], [[Pietro da Cortona]], [[Carlo Maderna]] czy śpiewak-kastrat Pasqualini. W 1632 wybudowali słynną operę zwanąo nazwie ''Teatro alle Quattro Fontane'', mogącą pomieścić 3000 widzów. Papież i kardynał Francesco byli też protektorami uczonych, m.in. historyków [[Ferdinando Ughelli]] i [[Felice Contelori]], a początkowo także astronoma [[Galileusz]]a, choć ten ostatni popadł później w konflikt z papieżem i został skazany przez [[inkwizycja|inkwizycję]]<ref>W procesie Galileusza uczestniczyli zarówno brat papieża Antonio Marcello, jak i kardynał Francesco. O ile jednak ten pierwszy podpisał sentencję wyroku, o tyle Francesco głosował za uniewinnieniem astronoma i wpłynął później na złagodzenie wyroku.</ref>. Potężne zbiory książek i manuskryptów zebrane przez kardynała dały początek Bibliotece Barberinich.
[[Plik:Palazzo Barberini (Rome), pietro da cortona ceiling.JPG|thumb|right|280px|''Triumf Boskiej Opatrzności''. Fresk autorstwa Pietro da Cortona w ''Palazzo Barberini''. W centrum widać trzy pszczoły z herbu rodowego Barberinich]]
 
Linia 20:
 
== Późniejsze losy ==
[[Plik:Kardinal Antonio Barberini 1607-1671.jpg|thumb|right|200px|Kardynał Antonio Barberini, ok. 1645.]]
76-letni Urban VIII zmarł 29 lipca 1644, pozostawiając finanse papiestwa w opłakanym stanie. Jego bratankowie Francesco i Antonio weszli na [[konklawe 1644|konklawe]] jako przywódcy najsilniejszej liczebnie frakcji, nie zdołali jednak ani przeforsować swojego kandydata, ani nawet uzyskać dla siebie rzeczywistych gwarancji bezkarności za popełnione nadużycia. Wybrany wówczas papież [[Innocenty X]] dość szybko wycofał się z poczynionych im obietnic i wszczął śledztwo w sprawie pochodzenia ich majątku. Antonio, Francesco i Taddeo wraz ze swymi dziećmi uciekli do Paryża pod opiekę kardynała [[Jules Mazarin|Mazarin]] (przełom 1645/46). W tym czasie na rozkaz Innocentego X dokonano sekwestracji ich majątku w Rzymie. 24 listopada 1647 w Paryżu zmarł zaledwie 44-letni książę Taddeo.
 
Dzięki mediacji [[Olimpia Maidalchini|Olimpii Maidalchini]], bratowej Innocentego X, stopniowo doszło jednak do pojednania braci z nowym papieżem. Już w 1648 śledztwo zawieszono, a do Rzymu powrócił kardynał Francesco. Pięć lat później nastąpiło pełne pojednanie, dzięki czemu do Rzymu powrócił też Antonio wraz z dziećmi księcia Taddeo. W ciągu następnych kilku lat Barberini odzyskali swój majątek. Najstarszy syn Taddea, Carlo, w 1653 został kardynałem, a jego młodszy brat Maffeo odzyskał tytuł księcia Palestriny i ożenił się z Olimpią Giustiniani, wnuczką Olimpii Maidalchini i krewną Innocentego X. Z kolei ich siostra Lucrezia w 1654 wyszła za księcia Modeny Francesco d'Este.
[[Plik:Lukrezia Barberini.jpg|thumb|left|220px|Lucrezia Barberini, księżna Modeny od 1654]]
 
Linia 30:
Urbano Barberini miał jednego nieślubnego syna Maffeo Callisto, urodzonego w 1688. Choć wykluczony z normalnego dziedziczenia, na podstawie zapisów testamentowych otrzymał część dóbr rodowych. Jego szczegółowe losy nie są znane, wiadomo jednak, że nosił tytuł markiza Corese i żył jeszcze w latach 40. XVIII wieku.
 
Nazwisko Barberini oraz tytuł księcia Palestriny były używane przez spadkobierców Cornelii Costanzy z rodu Colonna (jako Colonna-Barberini), a po wygaśnięciu głównej linii tego rodu, przez jej spadkobierców z rodu Sacchetti. W ten sposób przetrwały one do dnia dzisiejszegodzisiaj, a obecnie nosi je książę Benedetto Francesco Barberini (ur. 1961).
 
== Genealogia ==
Linia 43:
*** Camilla (1629–1631), zmarła w dzieciństwie
*** [[Carlo Barberini|Carlo]] (1630–1704), kardynał od 1653
*** [[Maffeo Barberini (książę Palestriny)|Maffeo]] (1631–1685), książę Palestriny od 1653, w 1653 ożenił się z [[Olimpia Giustiniani|Olimpią Giustiniani]] (1641–1729), z którą miał co najmniej pięcioro dzieci<ref>Herman, s. 336, podaje, że Olimpia Giustiniani urodziła swą pierwszą córkę Costanzę już 12 kwietnia 1655. Co do drugiej córki podaje (s. 358), że urodziła się 28 kwietnia 1657 i otrzymała imię Camilla. W tym drugim przypadku jednak Herman ewidentnie pomyliła datę urodzenia Camilli z datą urodzin jej męża, Carlo Borromeo-Arese. Załączony link genealogiczny podaje, że Costanza urodziła się w kwietniu 1657. Być może urodzona 12 kwietnia 1655 Costanza zmarła niedługo po urodzeniu, a kolejnej córce urodzonej w kwietniu 1657 nadano to samo imię.</ref>:
**** Costanza (1657–1687), w 1680 wyszła za Francesco Caetani, księcia Caserty
**** Camilla (1660–1740), w 1689 wyszła za hrabiego Carlo Borromeo–Arese
**** [[Francesco Barberini (1662-1738)|Francesco]] (1662–1738), kardynał od 1690
**** [[Urbano Barberini|Urbano]] (1664–1722), książę Palestriny od 1685, trzykrotnie żonaty: w 1690 z [[Cornelia Zeno Ottoboni|Cornelią Zeno Ottoboni]] (1671–1691), w 1693 z [[Felice Ventimiglia Pignatelli d'Aragona]] (?–1709) i w 1716 z [[Maria Teresa Boncompagni|Marią Teresą Boncompagni]] (1692–1744); z wszystkich tych małżeństw narodziła się tylko dwójka dzieci<ref>Urbano miał jeszcze nieślubnego syna Maffeo Callisto (1688–po 1744).</ref>:
***** Ruggiero (1699–1703), syn Felice Ventimiglia Pignatelli d'Aragona, zmarł w wieku 4 lat, nie przeżywszy ojca
***** [[Cornelia Costanza Barberini|Cornelia Costanza]] (1716–1797), córka Marii Teresy Boncompagni, jako jedyna prawowita dziedziczka rodu w 1728 wyszła za księcia Giulio Cesare Colonna di Sciarra