Wersja z 18:26, 15 sie 2010 edytuj Kleib (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 13 455 edycji m dr.red, dr.meryt ← poprzednia edycja		Wersja z 19:03, 15 sie 2010 edytuj anuluj edycję Kleib (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 13 455 edycji dr. meryt, poszerzenie na podst. przypisow, WP:SK następna edycja →
Linia 21: == Biografia == W 1800 Klenze udał się do [[Berlin]]a, by studiować [[prawo]], jednak pozostając pod wrażeniem wykładów i osobowości [[Friedrich Gilly\|Friedricha Gilly'ego]] podjął studia architektoniczne<ref name="NDB"/> w berlińskiej Akademii Budowlanej (niem. ''Berliner Bauakademie'')<ref name=" Mallgrave103"/>. W 1803 Klenze wyjechał do [[Paryż]]a, gdzie kształcił się m.in. u [[Jean-Nicolas-Louis Durand\|Jeana-Nicolasa-Louisa Duranda]], [[Charles Percier\|Charles'a Perciera]] i [[Pierre François Louis Fontaine\|P.F. Fontaine'a]]<ref name="NDB"/>. Następnie przebywał na dworze w [[Kassel]] (1804–1813)<ref name="Bietoletti"/>, gdzie pracował dla króla Westfalii [[Hieronim Bonaparte\|Hieronima Bonapartego]]<ref name="NDB"/>. Od 1815 pracował w [[Monachium]] dla królów bawarskich [[Maksymilian I Józef Wittelsbach\|Maksymiliana I]] a następnie jego syna [[Ludwik I Wittelsbach\|Ludwika I]], który zaprosił Klenzego do Monachium<ref name=" Mallgrave104"/>. W 1816 został architektem nadwornym (niem. ''Hofbauintendant'')<ref name="NDB"/>. W latach 1823–1824 Klenze odbył podroż studyjną na [[Sycylia\|Sycylię]]<ref name="Bietoletti"/>. W 1834 król wysłał Klenzego z misją dyplomatyczną do [[Ateny\|Aten]] do swojego syna – [[Otton I Wittelsbach\|Ottona]], który w wyniku ustaleń [[konferencja londyńska\|konferencji londyńskiej]] zasiadł w 1832 na tronie nowo powstałego królestwa Grecji<ref name="Watkin"/>. Klenze jechał, by wzmocnić pozycję młodego króla w obliczu intryg wewnętrznych zagrażających monachrii<ref name="Jokilehto89"/>. Oficjalnym celem wizyty były usługi doradcze w sprawie planowania i budowy nowych Aten: sporządzenie planu miasta, zaprojektowanie budynków władz i urzędów państwowych oraz rozwiązanie kwestii [[Akropol]]u<ref name="Jokilehto89"/>. W tym kontekście Klenze zawiózł wówczas projekt rezydencji królewskiej w Atenach<ref name=" Schinkel102"/> przygotowany przez [[Karl Friedrich Schinkel\|Karla Friedricha Schinkla]]<ref name=" Schinkel"/>. Sam również sporządził projekt ateńskiego pałacu na prośbę Ludwika, który jednak jeszcze przed wyjazdem Klenzego wycofał zlecenie<ref name=" Schinkel102"/>. Ostatecznie rezydencję zbudował według własnego projektu [[Friedrich von Gärtner]]<ref name="NDB2"/>. Klenze wykorzystał swoją podroż, by wesprzeć wysiłki greckich historyków sztuki walki z szabrownictwem antycznych dzieł sztuki<ref name="NDB"/> – zainicjował m.in. prace konserwatorskie na ateńskim [[Partenon]]ie<ref name="Neils"/>. Postulował również objęcie ochroną wszystkich bardziej znaczących zabytków kultury antycznej<ref name="Jokilehto90"/>. ~~Od 1815 pracował w [[Monachium]] dla króla bawarskiego [[Ludwik I Wittelsbach\|Ludwika I]], a w 1816 został architektem nadwornym (niem. ''Hofbauintendant'')<ref name="NDB"/>.~~ W latach 1823–1824 Klenze odbył podroż studyjną na [[Sycylia\|Sycylię]]<ref name="Bietoletti"/>. W 1834 król wysłał Klenzego z misją dyplomatyczną do swojego syna – króla Grecji [[Otton I Wittelsbach\|Ottona]] w [[Ateny\|Atenach]] – Klenze wykorzystał tę podroż, by wesprzeć wysiłki greckich historyków sztuki walki z szabrownictwem antycznych dzieł sztuki<ref name="NDB"/> – zainicjował m.in. prace konserwatorskie na ateńskim [[Partenon]]ie<ref name="Neils"/>. Klenze zawiózł wówczas również projekt rezydencji królewskiej w Atenach<ref name=" Schinkel102"/> przygotowany przez [[Karl Friedrich Schinkel\|Karla Friedricha Schinkla]]<ref name=" Schinkel"/>. Sam również sporządził projekt ateńskiego pałacu królewskiego na prośbę Ludwika, który jednak jeszcze przed wyjazdem Klenzego wycofał zlecenie<ref name=" Schinkel102"/>. W 1839 [[władcy Rosji\|car]] [[Rosja\|Rosji]] [[Mikołaj I Romanow\|Mikołaj I]] zaangażował Klenzego do budowy [[Ermitaż]]u w [[Petersburg]]u<ref name="NDB"/>. W 1839 [[władcy Rosji\|car]] [[Rosja\|Rosji]] [[Mikołaj I Romanow\|Mikołaj I]] zaangażował Klenzego do budowy [[Ermitaż]]u w [[Petersburg]]u<ref name="NDB"/>. == Działalność == Linia 30 ⟶ 31: Klenze był przekonany, że można dalej rozwijać architekturę antyczną, poprzez nowe zestawianie jej form podstawowych – w tym celu dokonał dokładnych pomiarów świątyń we Włoszech i Grecji<ref name="NDB"/>. Pragnął rozwinąć nowy styl architektoniczny na bazie klasycznego, tak jak miało to miejsce w przypadku [[architektura renesansu\|stylu renesansowego]]<ref name="NDB"/>. W Niemczech uznawany jest za kreatora [[neorenesans\|nurtu neorenesansowego]]<ref name="NDB"/>. Większość jego projektów została zrealizowana w Monachium – podczas 48-letniej służby na dworze bawarskim, Klenze wzniósł 17 budowli<ref name="NDB"/>. Obok architektury, Klenze zajmował się również malarstwem i rysunkiem, a także projektowaniem detali dekoracyjnych dla wnętrz swoich budowli, m.in. stworzył sztukaterie sufitowe w gmachu gliptoteki i pinakoteki<ref name="NDB"/>. Ponadto prowadził badania [[archeologia\|archeologiczne]] a także w zakresie historii architektury i sztuki<ref name="NDB"/>. Wiele z prac teoretycznych Klenzego nie zostało nigdy opublikowanych<ref name=" Mallgrave104"/>. Prowadził ożywioną korespondencję z [[filozofia\|filozofem]] [[Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling\|Friedrichem Wilhelmem Josephem von Schellingem]], [[Wilhelm von Humboldt\|Wilhelmem von Humboldtem]] i królem Ludwikiem I, któremu doradzał przy budowie kanałów i linii kolejowych<ref name="NDB"/>. === Wybrane publikacje === {{cytuj książkę \|nazwisko = von Klenze\| imię =Leo\|nazwisko2 = Schorn\| imię2 = Ludwig \| url = http://books.google.be/books?id=oBFBAAAAcAAJ&pg=PA170&dq=%22Leo+von+Klenze%22&hl=en&ei=lPVnTI-HAseOjAfBlInUBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDsQ6AEwAw#v=onepage&q&f=false\| tytuł =Description de la Glyptothleque de Sa Majeste Louis I Roi de Bavilere \| wydawca =Cotta \| miejsce = \| rok = 1835\| strony = \| język = fr}} {{cytuj książkę \|nazwisko = von Klenze\| imię =Leo\| url = http://books.google.be/books?id=qBMXAAAAYAAJ&pg=PA751&dq=inauthor:%22Leo+von+Klenze%22&hl=en&ei=-_VnTPSxKovNjAecgdHUBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CEAQ6AEwBA#v=onepage&q&f=false\| tytuł = Aphoristische Bemerkungen gesammelt auf seiner Reise nach Griechenland\| wydawca = G. Reimer\| miejsce = \| rok = 1838\| strony = \| isbn = \| język = de}} {{cytuj książkę \|nazwisko = von Klenze\| imię =Leo \| autor link = \| tytuł = Der Tempel des olympischen Jupiter von Agrigent\| wydawca = \| miejsce = \| rok = 1821\| strony = \| isbn =}} {{cytuj książkę \|nazwisko = von Klenze\| imię =Leo \| autor link = \| tytuł = Versuch einer Wiederherstellung des toskanischen Tempels nach seinen historischen und technischen Analogien\| wydawca = \| miejsce = \| rok = 1821\| strony = \| isbn =}} *{{cytuj książkę \|nazwisko = von Klenze\| imię =Leo\| autor link = \| tytuł = Anweisung zur Architektur des christlichen Cultus\| wydawca = \| miejsce = \| rok = 1828\| strony = \| isbn =}} === Wybrane dzieła === Linia 53 ⟶ 57: <ref name=" Schinkel">{{cytuj książkę\|nazwisko= Schinkel\|imię=Karl Friedrich\|tytuł=Karl Friedrich Schinkel: aspects of his work\|wydawca=Edition Axel Menges\| data=2001\| strony=100\| isbn=3930698811\|nazwisko2=Peik\|imię2=Susan M. \|data dostępu=2010-08-15\| url=http://books.google.be/books?id=136VpgR5xOIC&pg=PA141&dq=%22Leo+von+Klenze%22&hl=en&ei=qQtoTOzkAo7KjAe12azUBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDgQ6AEwAjgy#v=onepage&q=%22Leo%20von%20Klenze%22&f=false\|język = en}}</ref> <ref name=" Schinkel102">{{cytuj książkę\|nazwisko= Schinkel\|imię=Karl Friedrich\|tytuł=Karl Friedrich Schinkel: aspects of his work\|wydawca=Edition Axel Menges\| data=2001\| strony=102\| isbn=3930698811\|nazwisko2=Peik\|imię2=Susan M. \|data dostępu=2010-08-15\| url=http://books.google.be/books?id=136VpgR5xOIC&pg=PA141&dq=%22Leo+von+Klenze%22&hl=en&ei=qQtoTOzkAo7KjAe12azUBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDgQ6AEwAjgy#v=onepage&q=%22Leo%20von%20Klenze%22&f=false\|język = en}}</ref> <ref name="Jokilehto89">{{cytuj książkę\|nazwisko=Jokilehto\|imię=Jukka \|tytuł=A history of architectural conservation\|wydawca=Butterworth-Heinemann\| data=2002\| strony=89\| isbn=0750655119\|data dostępu=2010-08-15\|url=http://books.google.be/books?id=sgaEMjKB3DcC&pg=PA114&dq=%22Leo+von+Klenze%22&hl=en&ei=qQtoTOzkAo7KjAe12azUBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CF4Q6AEwCDgy#v=onepage&q=%22Leo%20von%20Klenze%22&f=false\|język = en}}</ref> <ref name="Jokilehto90">{{cytuj książkę\|nazwisko=Jokilehto\|imię=Jukka \|tytuł=A history of architectural conservation\|wydawca=Butterworth-Heinemann\| data=2002\| strony=90\| isbn=0750655119\|data dostępu=2010-08-15\|url=http://books.google.be/books?id=sgaEMjKB3DcC&pg=PA114&dq=%22Leo+von+Klenze%22&hl=en&ei=qQtoTOzkAo7KjAe12azUBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CF4Q6AEwCDgy#v=onepage&q=%22Leo%20von%20Klenze%22&f=false\|język = en}}</ref> <ref name="Watkin">{{cytuj książkę \|nazwisko = Watkin\| imię = David \| url = http://books.google.be/books?id=39T1zElEBrQC&pg=PA485&dq=Friedrich+von+G%C3%A4rtner&lr=&as_brr=3&client=firefox-a&hl=en#v=onepage&q=&f=false\| tytuł =A history of Western architecture \| wydawca = Laurence King Publishing\| miejsce = \| rok = 1995\| strony = 505\| isbn = 1856694593\|język = en\|data dostępu = 19 listopada 2009}}</ref> <ref name="NDB2">{{cytuj książkę \|nazwisko = \| imię = \| autor r = Oswald Hederer\| rozdział= Gärtner, Johann Friedrich Ritter v. \| tytuł = [[Neue Deutsche Biographie]] (NDB). Band 6\| wydawca = Duncker & Humblot \| miejsce = Berlin \| rok =1964 \| strony = 21 \| isbn = \| język =de \|adres rozdziału= http://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0001/bsb00016322/images/index.html?id=00016322&fip=81.242.179.243&no=1&seite=37 \| data dostępu = 21 listopada 2009}}</ref> <ref name=" Mallgrave103">{{cytuj książkę\|imię=Harry Francis\|tytuł=Modern architectural theory: a historical survey, 1673-1968\|wydawca=Cambridge University Press\| data=2005\| strony=103\| isbn=0521793068\|data dostępu=2010-08-15\|url=http://books.google.be/books?id=iK7ld8-oYswC&pg=PA105&dq=%22Leo+von+Klenze%22&hl=en&ei=QxVoTM2YE4qOjAfgp53UBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8&ved=0CFIQ6AEwBzg8#v=onepage&q=%22Leo%20von%20Klenze%22&f=false\|język =en}}</ref> <ref name=" Mallgrave104">{{cytuj książkę\|imię=Harry Francis\|tytuł=Modern architectural theory: a historical survey, 1673-1968\|wydawca=Cambridge University Press\| data=2005\| strony=104\| isbn=0521793068\|data dostępu=2010-08-15\|url=http://books.google.be/books?id=iK7ld8-oYswC&pg=PA105&dq=%22Leo+von+Klenze%22&hl=en&ei=QxVoTM2YE4qOjAfgp53UBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8&ved=0CFIQ6AEwBzg8#v=onepage&q=%22Leo%20von%20Klenze%22&f=false\|język =en}}</ref> }}

Leo von Klenze: Różnice pomiędzy wersjami