Kraina Wielkich Jezior Mazurskich: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kosmetyczne zmiany
Linia 10:
|mezoregion=Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
|mikroregion=
|jednostki='''[[Polska]]''':<br /> - [[województwo warmińsko-mazurskie|woj. warmińsko-mazurskie]]
}}
'''Kraina Wielkich Jezior Mazurskich''' ([[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|842.83]]) – [[mezoregion fizycznogeograficzny|mezoregion]], położony w północnej [[Polska|Polsce]], obejmujący środkową część [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] o powierzchni 1732 km², z czego 486 km² zajmują jeziora. Na południu graniczy z [[Równina Mazurska|Równiną Mazurską]], od wschodu z [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzem Ełckim]], od północy z [[Kraina Węgorapy|Krainą Węgorapy]], a od zachodu z [[Pojezierze Mrągowskie|Pojezierzem Mrągowskim]] i [[Nizina Sępopolska|Niziną Sępopolską]]. Jeziora połączone są [[kanały mazurskie|kanałami mazurskimi]]. Na lądzie, w większości pokrytym lasem, dominuje [[obszar młodoglacjalny|krajobraz młodoglacjalny]], który został ukształtowany w [[neogen]]ie. Największy wpływ na obecną rzeźbę terenu miała ostatnia faza [[zlodowacenie północnopolskie|zlodowacenia bałtyckiego]], która zakończyła się ok. 10 tys. lat temu. Cofający się [[lądolód]] usypywał położone równoleżnikowo ciągi wzgórz morenowych, zbudowane z glin, żwirów i głazów. W zagłębieniach między wyniesieniami pozostawały wielkie bryły martwego lodu, które wytapiając się pozostawiły misy wytopiskowe. Płynące pod lodem [[Rzeka|rzeki]] wypłukały głębokie rynny. Tak powstały jeziora [[Mazury|mazurskie]], dziś połączone systemem [[kanałKanały mazurskie|systemem kanałów]]ów.
 
Jest to obszar wyjątkowy zarówno w skali całego kraju, jak i Europy - niezwykle bogaty pod względem przyrodniczym, pełen historycznych zabytków oraz uwielbiany przez miłośników sportów wodnych, wędkarstwa i letników. Wielkie Jeziora Mazurskie słyną z niezliczonych siedlisk rzadkich ptaków. Można obserwować m.in. uważanego za symbol Mazur [[kormoran]]a, [[perkoz dwuczuby|perkoza dwuczubego]], [[łyska|łyskę]], [[czapla siwa|czaplę]] oraz [[łabędź niemy|łabędzia niemego]], najliczniej gniazdującego na jeziorze [[Łuknajno]]. Żyje tu również rzadki [[bocian czarny]], [[kania czarna]], [[orzeł przedni]] i [[bielik]]. Wędrowcy spotykają na swojej drodze [[wydra|wydrę]], [[bóbr europejski|bobra]], [[żółw błotny|żółwia błotnego]], [[łoś|łosia]] oraz wiele gatunków [[nietoperz]]y i kolorowych [[ważki|ważek]]. Szczególną atrakcją na przełomie września i października są rykowiska [[jeleń|jeleni]].
'''Kraina Wielkich Jezior Mazurskich''' ([[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|842.83]]) – [[mezoregion fizycznogeograficzny|mezoregion]], położony w północnej [[Polska|Polsce]], obejmujący środkową część [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] o powierzchni 1732 km², z czego 486 km² zajmują jeziora. Na południu graniczy z [[Równina Mazurska|Równiną Mazurską]], od wschodu z [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzem Ełckim]], od północy z [[Kraina Węgorapy|Krainą Węgorapy]], a od zachodu z [[Pojezierze Mrągowskie|Pojezierzem Mrągowskim]] i [[Nizina Sępopolska|Niziną Sępopolską]]. Jeziora połączone są [[kanały mazurskie|kanałami mazurskimi]]. Na lądzie, w większości pokrytym lasem, dominuje [[obszar młodoglacjalny|krajobraz młodoglacjalny]], który został ukształtowany w [[neogen]]ie. Największy wpływ na obecną rzeźbę terenu miała ostatnia faza [[zlodowacenie północnopolskie|zlodowacenia bałtyckiego]], która zakończyła się ok. 10 tys. lat temu. Cofający się [[lądolód]] usypywał położone równoleżnikowo ciągi wzgórz morenowych, zbudowane z glin, żwirów i głazów. W zagłębieniach między wyniesieniami pozostawały wielkie bryły martwego lodu, które wytapiając się pozostawiły misy wytopiskowe. Płynące pod lodem [[rzeki]] wypłukały głębokie rynny. Tak powstały jeziora [[Mazury|mazurskie]], dziś połączone systemem [[kanał]]ów.
 
Ważną rolę w gospodarce regionu odgrywa [[rybołówstwo]], przede wszystkim jednak [[turystyka]] i [[sporty wodne]]. Głównymi ośrodkami są: [[Giżycko]], [[Mikołajki]], [[Pisz]], [[Węgorzewo]]. Znajduje się tu szereg [[rezerwat przyrody|rezerwatów przyrody]] i [[Mazurski Park Krajobrazowy]].
Jest to obszar wyjątkowy zarówno w skali całego kraju, jak i Europy - niezwykle bogaty pod względem przyrodniczym, pełen historycznych zabytków oraz uwielbiany przez miłośników sportów wodnych, wędkarstwa i letników. Wielkie Jeziora Mazurskie słyną z niezliczonych siedlisk rzadkich ptaków. Można obserwować m.in. uważanego za symbol Mazur [[kormoran]]a, [[perkoz dwuczuby|perkoza dwuczubego]], [[łyska|łyskę]], [[czapla siwa|czaplę]] oraz [[łabędź niemy|łabędzia niemego]], najliczniej gniazdującego na jeziorze [[Łuknajno]]. Żyje tu również rzadki [[bocian czarny]], [[kania czarna]], [[orzeł przedni]] i [[bielik]]. Wędrowcy spotykają na swojej drodze [[wydra|wydrę]], [[bóbr europejski|bobra]], [[żółw błotny|żółwia błotnego]], [[łoś|łosia]] oraz wiele gatunków [[nietoperz]]y i kolorowych [[ważki|ważek]]. Szczególną atrakcją na przełomie września i października są rykowiska [[jeleń|jeleni]].
 
Ważną rolę w gospodarce regionu odgrywa [[rybołówstwo]], przede wszystkim jednak [[turystyka]] i [[sporty wodne]]. Głównymi ośrodkami są: [[Giżycko]], [[Mikołajki]], [[Pisz]], [[Węgorzewo]]. Znajduje się tu szereg [[rezerwat przyrody|rezerwatów przyrody]] i [[Mazurski Park Krajobrazowy]].
 
Największą atrakcją turystyczną Krainy Wielkich Jezior są oczywiście [[jezioro|jeziora]] tam występujące, w tym największe w Polsce [[Śniardwy]] (113,8 km²), [[Mamry]] (105 km²), oraz [[Jezioro Niegocin|Niegocin]], [[Jezioro Orzysz|Orzysz]], [[Jezioro Jagodne|Jagodne]], [[Jezioro Tałty|Tałty]].
 
=== Jeziora z okolic [[Śniardwy|Śniardw]] ===
 
{| class="wikitable"
!Nazwa!!Powierzchnia
|-
|colspan=5|
 
|-
|Jez. [[Zełwążek]]||18 ha (0,18 km²)
|-
|Jez. [[Jezioro Głębokie (Pojezierze Mazurskie)|Głębokie]]||47 ha (0,47 km²)
|-
|Jez. [[Płociczno]]||25 ha (0,25 km²)